معمار عراقی الاصل، زاها حدید (۱۹۵۰-۲۰۱۶) در سن ۶۵ سالگی در میامی فلوریدا درگذشت. بنا بر گزارش بی بی سی، وی زمانی که برای درمان بیماری برونشیت در بیمارستان بستری بود، دچار حمله ی قلبی شد. وی نخستین بانویی بود که اندکی پیش در سال جاری به دریافت مدال طلای ریبا در لندن نایل آمده و پیش از آن نیز جایزه ی پریتزکر ۲۰۰۴ را دریافت کرده بود.

در بیانیه رسمی از طرف "معماران زاها حدید" منتشر شده آمده: “ معماران زاها حدید با تأسف خبر فوت ناگهانی خانم زاها حدید صبح امروز در میامی را اعلام می کند. وی برای درمان بیماری برونشیت خود در بیمارستان بستری بود که دچار حمله قلبی شد”.

حدید غالباً به عنوان مشهورترین بانوی معمار در جهان امروز شناخته می شد. او در سال ۱۹۵۰ در بغداد در عراق به دنیا آمد، در دانشگاه آمریکایی در بیروت به تحصیل در رشته ی ریاضی پرداخت و سال ۱۹۷۲ برای آغاز سیر و سلوکش در معماری به مدرسه AA لندن رفت.

در سال ۱۹۷۹ دفتر خود را در لندن با نام "معماران زاها حدید" تاسیس کرد و با آثار و تئوری هایش، پیشینه ی مناسبی گردآوری کرد: مجموعه ی پیک در هنگ کنگ (۱۹۸۳)؛ کوفورشتندام در برلین (۱۹۸۶)؛ اپرا هاوس کاردیف در ولز (۱۹۹۴).

وی هم چنین با دفتر OMA رم کولهاس همکاری می کرد. علاقه ی او به وجوه مشترک میان معماری، لنداسکیپ و زمین شناسی با همکاری شریک دفتر پاتریک شوماخر، در آثارش نمود یافت که اغلب به نتایجی خلاقانه در استفاده از تکنولوژی و فرم های پویا و غیرمنتظره منجر می شد. اولین اثر حدید که به او به عنوان معماری بین المللی رسمیت بخشید، ایستگاه آتش نشانی در پردیس ویترا در وایل آن در راین، آلمان بود.

طرح های او برای زمان خودش بسیار پیچیده و محسوب می شد و تعداد زیادی از آنها نیز هرگز به اتمام نرسید. آثار تمام شده ی وی عبارت است از:

مرکز حیدر علی اف در باکو، آذربایجان، ۲۰۱۳؛

خانه اپرای گوانگ ژو، چین، ۲۰۱۰؛

مرکز بازی های آبی لندن، برای بازی های المپیک ۲۰۱۲؛

ماکسی، موزه ملی ایتالیا برای هنر قرن ۲۱ در رم، ۲۰۰۹؛

مرکز روزنتال برای هنرهای معاصر در سیسیناتی، ۲۰۰۳؛

و ایستگاه آتش نشانی ویترا در وایل آن در راین، آلمان، ۱۹۹۳.

حدید در سال ۲۰۰۴ اولین بانویی بود که موفق به دریافت جایزه ی پریتزکر شد. او دو بار برنده ی معتبرترین جایزه ی معماری بریتانیا، ریبا، شد: سال ۲۰۱۰ برای موزه ی ماکسی در رم، موزه ای برای هنر قرن بیست و یکم؛ و برای آکادمی اِولین گریس در بریکستون انگلیس.

سایر جایزه های او شامل مدال افتخار هنر و ادب فرانسه، جایزه سلطنتی ژاپن و عنوان سلطنتی Dame از ملکه ی انگلستان و افتخار حضور در جشن تولد ملکه در سال ۲۰۱۲ است. وی عضو افتخاری آکادمی ادب و هنر آمریکا و عضو انستیتوی معماران آمریکایی بود.

کلاس های او در دانشگاه های هاروارد، ییل، و سایر مراکز علمی برقرار بود. وی صاحب کرسی کنزو تانگه در مدرسه ی طراحی تحصیلات تکمیلی دانشگاه هاروارد، و کرسی سالیوان در مدرسه ی معماری دانشگاه ایلی نویز بود. هم چنین مسئولیت آتلیه های آموزشی در دانشگاه کلمبیا، دانشگاه ییل و دانشگاه هنرهای کاربردی وین بر عهده داشت.

در فرهنگ کنونی معماری، با هر معیاری موفقیت های او غیرقابل انکار است، او کسی است که "سهم قابل توجهی در تئوری و تمرین معماری دارد… برای بدنه ی معماری ای مستحکم، ورای یک معماری مدگرا". در حقیقت معماری او سرشار از فرم، سبک و شیوه ای غیرقابل توقف بود، که کیفیتی پدید آورده که بیشتر ما به عنوان دیدگاهی بدون نقص به آن مراجعه می کنیم. او در خط آسمان شهرها در سراسر دنیا اثرگذار بوده است و حقیقتاً کار او فضایی بود. برای سه دهه جرأت انجام کارهایی داشت که کمتر کسی جسارتش را داشت: اگر پل کله خطی برای قدم زدن انتخاب کرده، زاها حدید سطوحی را برگرفت که از رقص فضایی خطوط تولید می شد و سپس آنها را تا می زد و به سیاحتی در فضا می برد.

شهردار لندن، بوریس جانسون، در توییتر خود نوشت: "از شنیدن خبر فوت زاها حدید بسیار ناراحت شدم، او یک منبع الهام بود و میراثش در ساختمان های بی نظیرش در استراتفورد و تمام جهان باقی خواهد ماند"

جهت اطلاعات بیشتر از آثار این معمار فقید می توانید به این خبر مراجعه فرمایید.