امروزه یکی از مهمترین مشکلاتی که شهرها با آن مواجه هستند کاهش یا عدم وجود بسترهایی مناسب جهت حضور پذیری افراد در اجتماع و تقویت تعاملات اجتماعی است؛ به همین دلیل وجود فضاهای عمومی شهری ضرورتی اساسی در برنامه های توسعه شهری محسوب میشود.
در تاریخ معماری و شهرسازی ایران فضاهای شهری از جمله خیابان، میدان، بازار، محلات و… جزء جدانشدنی زندگی شهروندان بوده که امروزه با توجه به افزایش جمعیت و توسعه شهرها و غلبه تکنولوژی و مدرنیته بر جریانات مختلف زندگی، توجه به وجود اینگونه فضاها کاهش یافته است و شاید یکی از مهمترین دلایل عدم حضور مردم در اجتماعات و وابستگی آنها به حضور در اجتماعات مجازی عدم وجود این گونه فضاهای شهری پاسخگو به نیازهای شان می باشد و به همین دلیل طراحی فضای شهری باید از چنان جذابیتی برخوردار باشد که افراد را در خلال روزمرگی ها و دغدغه های روزانه و جاذبه های دنیای مجازی تشویق به حضورپذیری در اجتماع و مشارکت در فعالیت های اجتماعی نماید، که این امر تاکیدی بر نقش موثر اینگونه فضاها بر ارتقاء کیفیت زندگی شهری دارد فضای شهری همچنین باید بتواند پاسخگوی نیاز های افراد در تمامی سنین و ویژگی ها، با تمام محدودیت های جسمی بوده و حس امنیت و تعلق خاطر را برای انها فراهم نماید.
از آنجایی که بهترین راه ادراک فضای شهری نگاه دقیق به تجربه طراحی فضا در طول تاریخ است ایده طراحی پلازای ایران نیز برگرفته از فضاهای شهر های ایرانی از جمله کوچه ها و کوچه باغ های باریک در اقلیم گرم وخشک و گرم و مرطوب که بازی نور و سایه را به نمایش میگذاشتند و مراکز محلات و میادین شهر را به هم متصل می کردند ، بازارهای ایرانی که در دوره ی اسلامی ستون فقرات شهر محسوب می شده است ، میادین که فضاهایی بودند که بازار به آن باز می شد، کاروانسراهای ایرانی با یک پلان مربع یا مستطیل شکل ساده و حیاط بزرگی در میانه آن بدون هیچ مانعی آسمان را به نمایش می گذاشت و در اطراف حیاط حجره هایی برای اسکان مسافران وجود داشت…و تطبیق دادن این فضاها با نیاز ها و شرایط امروز شهر و شهروندان معاصرو طراحی فضا با توجه به مفهوم پایداری اجتماعی می باشد.
از جمله اصول و ویژگی های برگرفته از معماری و شهرسازی ایرانی:
1- توجه به محصوریت فضا که از مهمترین ویژگی های یک فضای شهری محسوب میشود و این حس محصوریت با رعایت تناسبات یک به سه طول عرض حیاط مرکزی (میدان)، تناسبات یک به سه جداره به عرض حیاط و ایجاد جداره متوالی با گشودگی هایی با ریتم منظم در آن بوجود آمده است.(میدان زواره، میدان خان یزد، میدان گنجعلی خان کرمان و…)
2- توجه به اصل درون گرایی در معماری ایرانی با طراحی دولایه نفوذپذیر در پروژه که حیاط درون پروژه را از هیاهو و شلوغی شهر در بیرون جداره ها محفوظ نگه میدارد.( بهره گیری از الگوی حیاط مرکزی در شهر و خانه ایرانی)
3- توجه به اصل تباین فضایی با طراحی فضاهای متباین در مقیاس های مختلف که حس حضور در فضا را پررنگ می نماید. (بافت شهر های ایرانی از جمله یزد، اصفهان، کاشان و…)
4- استفاده از طاق و قوس و ساباط که از مهمترین عناصر معماری گذشته ایران هستند جهت ایجاد تصویر ذهنی و افزایش غنای حسی و تعلق خاطر شهروندان، همچنین ایجاد مقیاس انسانی جداره فضاها.( کوچه ها در اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب).
5- طراحی سکانس های متوالی که قسمت های مختلف پروژه را به هم پیوند داده و توالی فضایی ایجاد می کند که این توالی فضایی در گذشته از طریق پیوند میان فضاهایی همچون بازار و مراکز محلات توسط کوچه های باریک صورت گرفته است.
6- نفوذپذیری بصری و کالبدی یکی دیگر از ویژگی های مهم فضای شهری محسوب می شود که در طراحی این پلازای شهری سعی بر این بوده که با ایجاد گشودگی هایی در جداره که تا اندازه ای لایه های درونی پروژه را به نمایش میگذارد ، حس کنجکاوی ناظر را برانگیخته و او را به درون پروژه رهنمون نماییم.
7- یکی از ویژگی هایی که به خصوص امروزه در طراحی فضاهای شهری حائز اهمیت میباشد، توجه به اصل گوناگونی است؛ به این معنا که فضا بتواند خدمات مختلفی را به مخاطبینش با تمام ویژگی ها و محدودیتهایشان عرضه نماید و به آنها حق انتخاب بدهد. به همین جهت پلازای ایران به گونه ای طراحی شده است که فعالیت های مختلف اجتماعی از جمله فعالیت های فردی و گروهی، فعالیت های هنری مانند نمایش و موسیقی خیابانی، مسابقات، گالری ها و نمایشگاه های موقت، نمایش های آیینی و فعالیت های فرهنگی و ورزشی را در خود جای دهد.