خرید آنغوزه شیرین به عنوان یکی از گیاهان دارویی انحصاری و خاص ایران، همیشه مورد تقاضای مشتریان داخلی و خارجی بوده است.

آنغوزه یا آنقوزه از گذشته تا به امروز از گیاهان دارویی شاخص و صنعتی ایران محسوب می شده است.

در نیمه نخست سال 1400، صادرات آنغوزه (تلخ و شیرین) با کد تعرفه (13019020)، توانسته است رقمی معادل 894849 دلار ارزآوری برای کشور عزیزمان داشته باشد.

توجه: جهت دریافت مشاوره در زمینه خرید عمده آنغوزه شیرین با رایحه تازه و یا آگاهی از قیمت آنغوزه شیرین می توانید با مدیر فروش بازرگانی فایدیم تماس بگیرید و یا از صفحه (تماس با ما)، فرم موجود را برای دپارتمان فروش فایدیم ارسال نمایید.

متأسفانه فروش انغوزه شیرین به صورت خام و فله ای انجام می شود و کشورهای وارد کننده پس از فرآوری به شکل های مختلف و با حاشیه سود بسیار بالا، به ایران و سایر کشورها صادر می کنند.

بنابراین دقت داشته باشید که نگاه ما نسبت به آنغوزه نباید فقط به دلیل داشتن اختصاصات ویژه دارویی باشد؛ بلکه باید راهی پیدا کنیم تا با بررسی دقیق و علمی این گیاه به چگونگی کاربرد آن پی ببریم.

این گیاه علاوه بر کاربرد دارویی، در خارج از کشور در صنعت عطرسازی و جواهرسازی (برای چسباندن سنگ های گران قیمت مانند الماس روی جواهرات) هم کاربرد دارد و به عنوان ادویه در غذاها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

آنغوزه از جمله گیاهان دارویی - صنعتی کم آب طلب است که ارزش اقتصادی بالایی دارد.

از همین رو به منظور افزایش بهره وری در مصرف آب، توسعه کشت گیاه آنغوزه و همچنین تأثیر زیادی که در اشتغال زایی روستاییان عزیر دارد، در سال 1400 تسهیلاتی از سوی صندوق توسعه کارآفرینی جهت کشت صحیح این گیاه ارائه شد.

پراکندگی انواع آنغوزه در ایران

آنغوزه در ایران به 2 نوع شیرین و تلخ تقسیم می شود.

آنغوزه شیرین در استان های زیر برداشت می شود:

•  خراسان جنوبی
•  خراسان رضوی

سالانه به طور میانگین ۶۰ تن آنغوزه شیرین در خراسان جنوبی برداشت می شود.

آنغوزه تلخ در استان های زیر برداشت می شود:

•  کرمان
•  کهگیلویه و بویراحمد (یکی از پایلوت های برداشت آنغوزه در کشور)
•  هرمزگان
•  فارس

آنغوزه خراسان جنوبی از شهرستان های زیر برداشت می شود:

•  طبس
•  بشرویه
•  فردوس
•  نهبندان
•  قاینات

آنغوزه خراسان رضوی بیشتر در شهرستان های زیر و بخش هایی از حاشیه شهر مشهد برداشت می شود:

•  نیشابور
•  کوه سرخ
•  درگز
•  قوچان

جهت جلوگیری از تخریب زیستی آنغوزه و همچنین برداشت اصولی آن، کارشناسان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی، اقدام به برگزاری کارگاه های آموزشی مرتبط با مسائل کاربردی کاشت، داشت و برداشت این گیاه در شهرستان های کم آب استان (نظیر تربت جام) کرده اند.

آنغوزه ایران با این موارد تباه می شود

در حالی که برداشت آنغوزه با تخریب محیط ‌زیست و خطر انقراض گونه‌های بومی همراه است؛ امّا همچنان این ثروت بزرگ را با روش های زیر تلف می کنیم.

•  ذخیره سازی در بشکه‌های پلاستیکی ۵۰ تا ۷۰ کیلوگرمی و گاهاً بشکه‌های فلزی و حلب‌های روغن
•  عمده فروشی در بازار داخل و صادراتی
•  قیمت بسیار ارزان با وجود انحصاری بودن
•  قاچاق (به ویژه قاچاق به افغانستان)
•  صادرات چمدانی (نوعی قاچاق سازمان یافته)
•  عدم وجود تشکیلات فرآوری و آزمایشگاه های تخصصی برای پی بردن به خواص آن
•  عدم برندسازی صحیح
•  بسته بندی نامناسب

چند سالی است که پای قاچاقچیان و دلالان آنغوزه به این بازار میلیارد دلاری باز شده است.

قاچاقچیان محصول آنغوزه را جمع ‌آوری و از طریق افغانستان صادر می‌کنند؛ چرا که کشور هند از تجار افغانستان چون جنگ زده‌اند، هزینه گمرکات نمی ‌گیرد ولی از تجار ایرانی معمولاً بیش از ۶ دلار (در سال 99) هزینه گمرکات دریافت می کنند.

کشورهای مقصد صادرات آنغوزه ایران

با توجه به اینکه آنغوزه از گیاهان دارویی انحصاری ایران است؛ اطلاعات دقیقی از حجم صادرات، کشورهای مقصد و رقم دلاری وارد شده به کشور وجود ندارد.

همچنین اشاره کنم که متأسفانه بسیاری از تجار و برداشت کنندگان آنغوزه در ایران، این ثروت عظیم کشور را گاهاً مطابق میل خریدار خارجی با تومان ایران معامله می کنند نه دلار آمریکا.

در حقیقت تجاری که خواهان انغوزه بی نظیر ایران هستند، از شرایط اقتصادی و سیاسی کشور (نظیر تحریم ها) و عزیزانی که زحمت نگهداری و برداشت آنغوزه را می کشند سوء استفاده کرده و بعضاً به تومان معامله می کنند.

همانطور که گفته شد، صادرات چمدانی و به نوعی قاچاق انغوزه هم مانع از آن می شود تا به اطلاعات دقیقی از صادرات آن پی ببریم.

امّا بر اساس تجربه ای که در زمینه صادرات آنغوزه (شیرین و تلخ) داریم، کشورهای زیر اهداف اصلی صادرات آنغوزه ایران هستند.

•  هند
•  افغانستان
•  آلمان
•  امارات
•  انگلیس
•  فرانسه

دقت داشته باشید که با توجه به شرایط تحریم ها و عدم وجود صنایع تبدیلی، آنغوزه اغلب به صورت صادرات مجدد (Re-exportation) به کشورهای اروپایی صادر می شود.

آنغوزه از جمله گیاهانی است که در ایجاد اشتغال و کسب درآمد برای کشاورزان در تولید گیاهان دارویی مرتعی موثر است.

امیدواریم شرکت های دانش بنیان، بهداشت و درمان و وزارت صمت به بحث فرآوری این محصول گرانبهای کشور بپردازند تا ضمن اشتغال زایی، سهم زیادی از سود تجارت آنغوزه به کشور خودمان باز گردد.

منابع طبیعی و آبخیزداری و آنغوزه

منابع طبیعی نظارت بر تولید و کاشت آنغوزه را به عهده دارد و تأیید می کند که این محصول تحت نظارت آن ها کشت و برداشت شده است یا خیر.

برداشت آنغوزه از مراتع، منوط به اخذ مجوز از سازمان منابع طبیعی است و برداشت بدون مجوز این محصول ممنوع است.

سازمان منابع طبیعی به برداشت کنندگان پروانه بهره برداری می دهد. بعد از بهره برداری، پروانه حمل می دهد و سپس با توجه به میزان تولید هر کیلوگرم، حق مالکانه دریافت می کند.

با توجه به تست‌های آزمایشگاهی انجام شده، کشته و شیره آنغوزه با گذشت ۱۰ تا ۱۵ سال فاسد نمی ‌شوند و معمولاً بر روی بسته‌های آنغوزه تاریخ انقضا درج نمی ‌شود.

یکی از راهکارهایی که در راستای ارزآوری انغوزه می توان استفاده کرد این است که این گیاه پر خاصیت را از مرتع داران خریداری و در کشور عزیزمان ذخیره ‌سازی کنیم؛ سپس به تدریج برای فرآوری آنغوزه و صنعت داروسازی از آن ها استفاده کنیم.

به این ترتیب می توانیم به صورت موقت از خام فروشی این محصول با ارزش و پرخاصیت خودداری کنیم.

منبع: بازرگانی فایدیم