سوغات اصفهان در نشاط آوران
سوغات اصفهان شامل گز، نبات، برشتوک، شیرینی برنجی و ... می باشد. اصفهان نصف جهان، در این جمله کسی شک ندارد و اگر شما بر این موضوع تردیدی دارید در این مقاله با تیم نشاط آوران همراه باشید. یکی از زیباترین آداب و رسوم مردم ایران خرید سوغاتی و گرفتن هدیه پس از بازگشت سفر است. سوغاتی نشانه ای از آداب و رسوم منطقه ای است که شما به
آن سفر کرده اید. امروزه کمتر کسی پیدا می شود که نداند سوغات اصفهان چیست امّا در این مقاله با خواص و طرز تهیه آنها نیز آشنا می شوید.
با گذر از بازار امام اصفهان و دیگر مراکز خرید آن میتوان فهمید که سوغات اصفهان تنوع زیادی دارد مهمترین یادگاری هایی که می شود از اصفهان تهیه کرد، سوغات و صنایع دستی اصفهان است که بسیار زیبا و جذاب هستند مانند خاتم کاری، مینا کاری، مینیاتور، پارچه های قلمکار و ...، از سوغات خوراکی اصفهان می توان به گز و شیرینی ها اشاره کرد. گز و پولکی معروفترین شیرینی های اصفهان هستند.
دیگر سوغات های معروف اصفهان عبارتند از:
- گلاب قمصر کاشان
- عسل فریدون شهر
- نبات
- جوز قندی
- سوهان عسلی
گز اصفهان
با دیدن تنوع زیاد آثار هنری و صنایع دستی زیبا و شیرینی های خوشمزه اصفهان انتخاب سوغاتی از این میان، کار دشواری است. در بین سوغات اصفهان گز خودنمایی بیشتری می کند که می توان در بیشتر مراکز خرید مانند هایپر استار اصفهان آن را تهیه نمود. شاید به این دلیل که با شنیدن نامش، کامتان شیرین می شود و اسم اصفهان به خاطرتان می آید. جالب است بدانید پادشاهان ایران، گز اصفهان را به عنوان هدیه ای گرانبها برای پادشاهان ممالک دیگر انتخاب می کردند.
همانطور که در سایت نشاط آوران به آن اشاره شد، گز اصلی ترین سوغاتی اصفهان است. قدمت تولید گز در اصفهان تقریبا به 450 سال قبل می رسد که همزمان با دوران صفویان و شروع مجدد فرهنگ و هنر ایرانی در اصفهان، بوده است. گز همچنین سوغات اصفهان در تهران می باشد و در تهران از پولکی و گز به عنوان سوغات اصفهان استفاده می گردد.
ماده اصلی تهیه گز اصفهان، شهد و عصاره ی شگفت انگیزی به نام "انگبین" می باشد که از درختچه ای به همین نام به دست می آید. منزلگاه این درختچه ی ارزشمند خوانسار، بهشت اصفهان می باشد. شهد انگبین در اثر تغذیه ی حشره ای کوچک که بر روی برگ و ساقه ی درخت گز انگبین سکنی گزیده، بدست می آید. تولید طبیعی شهد، توسط این حشره کوچک همانند تولید عسل توسط زنبور است، در اواخر تابستان، بصورت دانه های زرد رنگ از درختچه گز انگبین بدست می آید و اصلی ترین ماده تهیه گز می باشد. اما شاید تا بحال طعم گزی که با این شهد درست شده، نچشیده باشید، چون قیمتش معمولا بالاست و هم چنین حشره تولید کننده این شهد رو به نابودی می باشد. گزی که امروزه در بازار بچشم می خورد از گلوکز، گلاب، شکر، سفیده تخم مرغ، انواع مغزها مانند بادام، فندق و خلال بیدمشک درست می شود. جای خالی شهد انگبین با ترنجبین، شیر خشت، عسل یا انگبین علفی پر می شود.
گز اصفهان به دو شکل بسته بندی می شود، یک در بستری از آرد و دو در پوشش مجاز خوراکی عرضه می شود.
از نظر شکل ظاهری و برش، گز را می توانیم به چند نوع تقسیم کنیم:
- گز لقمه ای : گزي که پس از درست شدن توسط دستگاهی مخصوص به قطعات منظم و یک شکل برش می خورد و سپس بسته بندی می شود.
- گز آردي : گزي كه بصورت گلوله های کوچک در می آورند و بوسیله ی دستگاه پرس به شكل مربع یا دايره و ... در می آیند و در بستري از آرد بسته بندی می شوند. آرد سطح چسبنده گز را می پوشاند و باعث ماندگاري بیشتر گز می شود.
- گز سکه ای : گزی که بعد درست شدن در اندازه ای کوچک به شکل سکه در می آید و بسته بندی می شود.
- گز برشي : گزي که با دستگاه های مخصوص برش می خورد و مغز داخل آن مشخص است.
- گز با لایه ی شكلاتی : گزي که روي آن لایه ای از شكلات قرار گرفته است، پوشش شكلاتی رطوبت گز را حفظ مي كند و زمان ماندگاري آن را افزايش مي دهد. این لایه به دلیل داشتن پودر كاكائو یا شير خشك و ... نسبت به گز معمولی ارزش غذایی بیشتری دارد.
- گز انگشت پيچ : گزي كه نسبت به سایر مدل ها نرمتر است، مغز ندارد و به راحتی با قاشق خورده می شود. این نوع گز برای سالخوردگان مناسب می باشد.
پولکی اصفهان
پولکی یکی از شیرینی های معروف و مخصوص شهر اصفهان و جذاب ترین سوغاتی اصفهان می باشد. پولکی شیرینی است از خانواده ی آب نبات که در گذشته به آن آب نبات پولکی می گفتند. پولکی به معنای پولک مانند است و در واقع اسم کاملاً متناسب با شکل ظاهریش انتخاب شده که به صورت قطعات گرد، کوچک، نازک و شبیه سکه ی فلزی می باشند.
ماده اصلی بکار رفته در تهیه پولکی همان شیره ی اضافی، باقی مانده از فرایند درست کردن نبات است. روش تهیه این گونه است که بعد از متبلور شدن بلور های نبات، به شیره های باقی مانده مقداری سرکه می زنند تا شکرک نزند و شفاف بماند. سپس آن را جوشاننده و روی سینی بزرگی پهن می کنند و با دستگاه های مخصوص بصورت دایره ای برش می زنند. در اصفهان، پولکی هایی با طعم های مختلف میبینیم که با اضافه کردن گیاهان ساییده شده، طعم های مختلفی به آن ها می دهند. از جمله این طعم های دوست داشتنی می توان به زعفرانی، کنجدی، لیموعمانی، پسته ای، نارگیلی، عسلی، نعنایی، کاکائویی و زنجبیلی اشاره کرد.
خوردن یک لیوان چایی با قند حبه در بین مردم شهرهای ایران متدوال است امّا اصفهانی ها ترجیح می دهند بجای مصرف قند، چای خود را با پولکی مصرف کنند. این باور وجود دارد که آسیب پولکی کمتر است. همچنین شیرینی کم آن برای بدن بی ضررتر است. در سفر به اصفهان، از خرید این سکه های طلایی زیبا فراموش نکنید.
شیرینی برشتوک اصفهان
یکی دیگر از سوغاتی های خوراکی اصفهان که در نشاط آوران به آن اشاره شد، شیرینی برشتوک است. مواد اولیه این شیرینی آرد نخودچی و آرد گندم است، این شیرینی در اشکال مستطیلی و لوزی در بسته بندی های خاص خود عرضه می شود. شیرینی برشتوک در شهرهای مختلف ایران به نام های گوناگونی تهیه می شود، شیرینی برشتوک اصفهان به دلیل مهارت در طبخ و مواد اولیه مناسب جزو سوغاتی های خوشمزه این استان قرار می گیرد. مواد اولیه برشتوک از آرد نخودچی، پودرقند، هل و روغن جامد می باشد، از مغز پسته و گردو برای تزئین استفاده می شود. در این شیرینی تخم مرغ استفاده نمی شود و این یکی از رازهای سبکی آن است.
شیرینی کرکی اصفهان
شیرینی کرکی یا بهشتی دارای چندین نام است، این شیرینی را به نام آردی نیز می خوانند. یکی دیگر از سوغاتی های محبوب اصفهان که در ایام نوروز بیشتر خریداری می شود، شیرینی کرکی است. این شیرینی در طعم ها و رنگ های مختلفی تولید می شود از جمله زعفرانی، ساده، کاکائویی، دارچینی، هلدار و ... . طرح های روی شیرینی را با ماسوره و مهرهای برجسته که اشکال هندسی و سنتی دارند، ایجاد می کنند. شکل اصلی شیرینی به دو صورت گرد و پره دار می باشد. از پودر پسته و خرفه برای تزئین آن استفاده می شود. خرفه و هل در داخل شیرینی کرکی، خواص درمانی زیادی دارند.
مواد اصلی این شیرینی از آرد کرکی، آرد شکرپاره، پودرقند، روغن جامد و ... تشکیل شده است. روش تهیه این شیرینی بقدری ساده است که می توانید آن را در خانه نیز تهیه کنید امّا قطعاً به مهارت استادان قنادی اصفهان نمی رسد. آرد کرکی ترکیب سه آرد نخودچی، آرد جوانه گندم و آرد برنج است که به صورت آماده نیز عرضه می شود. برای تهیه این شیرینی نرم به عنوان سوغاتی اصلاً نگران نباشید، تیم نشاط آوران به شما دوستان عزیز پیشنهاد می دهد، در هنگام مراجعه به مراکزخرید و قنادی های اصفهان بسته بندی مناسب راه دور را سفارش دهید.
شیرینی برنجی اصفهان
شیرینی برنجی جزو سوغاتی چند شهر در ایران محسوب می شود و یکی از آنها در استان اصفهان است و سابقه ی آن به دوران قاجار حدود 150 سال قبل باز می گردد. این شیرینی نیز جزو محبوب ترین سوغاتی های شیرین می باشد، در اصفهان شیرینی برنجی را با دو روغن (کره محلی و روغن ساده) می توانید تهیه کنید. مواد تشکیل دهنده آن آرد برنج، پودرقند، گلاب، روغن جامد(روغن محلی) و تخم مرغ می باشد. تزئین این شیرینی توسط خرفه انجام می شود، خرفه علاوه بر طعم خوشمزه و ظاهر مناسبی که برای شیرینی برنجی بوجود می آورد، خود دارای خواص زیادی است که باعث اهمیت آن در این سوغاتی می شود. ظاهر اصلی آن ساده و طرحدار است، طرح سنتی اصیل شیرینی برنجی با مهر بر روی آن نقش می بندد. شیرینی برنجی نیز یکی دیگر از سوغاتی های خوراکی مفید برای اقوام شما به حساب می آید، این سوغاتی بر خلاف سایر شیرینی ها نه تنها دارای ضرر نیست بلکه خواص درمانی دارد.
جوز قندی اصفهان
جوزقند یا جوز قندی میوه ای است که پس از خشک شدن درون آن را با گردوی خرد شده و خاک قند پر می کنند. جوز قندی نیز یک نوع شیرینی محسوب می شود که به دست زنان اصفهانی و نراقی درست می شوند. جذابیت این شیرینی مغذی و پر انرژی نحوه تهیه آن است. سخت بودن مراحل ساخت و تهیه مواد اولیه با کیفیت بالا از مهم ترین ویژگی های این سوغاتی می باشد. این سوغاتی به دلیل دارا بودن مواد ناب و کالری بالا، انرژی زیادی از خود آزاد می کند که موجب می شود از آن به عنوان یک وعده غذایی کامل یاد کنند. این شیرینی سنتی را در شب یلدا و برای دورهمی و جشن آماده می کنند. انواع جوزقندی عبارتند از : آلویی، هلویی، انجیری، امرودی، گلابی، گنجونی و الگی می باشد.
گلاب کاشان
از دیگر سوغاتی های معروف شهرهای استان اصفهان می توان به گلاب کاشان اشاره کرد. شهر کاشان به شهر گل و گلابگیری معروف است. در فصل بهار پس از برداشت گل های معطر و تازه گلاب گیری آغاز می شود در واقع می توان گفت که در شهرهایی از جمله کاشان فصلی به نام گلابگیری دارند.
گل های سرخ بیش از 250 گونه دارند که 30 گونه ی آن معطر است و در این بین فقط 3 مورد هستند که امکان گلاب گیری را دارند. مهمترین گل برای گلاب گیری، گل محمدی می باشد. منشأ و مبدأ اولیه گل محمدی در کل دنیا ایران است و پس از حمله اسکندر به ایران این گل را با خود تا مقدونیه و بلغارستان برده است. گل محمدی در ایران در مناطق خشک و مرتفع کاشته می شود ارتفاعی معادل 2 تا 3 هزار متر از سطح دریا بالاتر. گل محمدی در استان های اصفهان، کرمان، فارس، آذربایجان شرقی و کرمانشاه به گونه ای رشد می کند که می توانند از آن در تهیه گلاب ناب بهره بگیرند.
علاوه بر عطر بی نظیر این گل که در تهیه گلاب حرف اول را می زند می توان به خواص دیگری نیز اشاره کرد :
- موثر برای دردهای معده و روده، گوش درد و دندان درد.
- مورد استفاده برای بهبود زخم ها و ترمیم آنها.
- عصاره گلبرگ آن برای زخم های دهان، سردرد و گلو درد مورد استفاده قرار می گیرد.
- مفید برای بی خوابی و درمان استفراغ است.
- گلاب یک تب بر قوی به حساب می آید.
عسل فریدون شهر
یکی دیگر از سوغاتی های استان اصفهان عسل فریدون شهر می باشد، این عسل ناب علاوه بر طعم دلنشین خاصیت های بسیاری دارد. فریدونشهر برای تولید عسل شهری با قابلیت های بسیار و دشت های پر گل فراوانیست. انواع عسل در فریدونشهر گون گز، گون زرد، عسل زول و عسل قنقال می باشد. در این شهر 200 مرکز زنبورداری وجود دارد که خود آن اشتغال زایی فراوانی داشته است، کلنی های زنبور در فریدونشهر به 16000 کلنی می رسد که عسل تولیدی آنها 600 تن به صورت سالانه است. در سفر به استان اصفهان حتما از عسل های فریدونشهر خریداری کنید. فواید عسل به اندازه ی تمام بیماری ها زیاد است و کمتر کسی نمی داند عسل چه فوایدی دارد. عسل طبیعی برای بیماری های گوارشی، سیستم ایمنی بدن، پوست و مو و ... مفید می باشد و علاوه بر ارزش غذایی هزاران فایده دیگر نیز دارد.
شاید برای شما هم سوال پیش بیاید که سوغات اصفهان را از کجا بخرید؟ ما در نشاط آوران، خرید سوغاتی از مراکزخرید معتبر استان اصفهان را به شما پیشنهاد می دهیم. یکی از مناطقی که در شهر اصفهان دارای اهمیت ویژه از نظر بازرگانی بوده است میدان نقش جهان می باشد. کیفیت بهتری از سوغاتی های فوق را می توانید در میدان نقش جهان و از مغازه های متعدد آن تهیه کنید.
منبع: نشاط آوران - جامع ترین سایت گردشگری ایران