صادرات کتیرا به ویژه صادرات کتیرا به آلمان موضوعی است که قصد دارم به طور کامل به تمام ابعاد آن بپردازم و موضوعات تجربی بسیار مهمی را در این راستا با شما به اشتراک بگذارم.

در نیمه نخست سال 2021، ایران توانست حجمی معادل (22856) کیلوگرم کتیرا را با کد تعرفه (HS Code: 13019040) صادر کند.

این حجم از صادرات توانست رقمی معادل (144932) هزار دلار برای کشور عزیزمان ارزآوری داشته باشد.

ایران 70% کتیرای جهان را تأمین می کند و میزان خلوص و مرغوبیت بالای آن در بین خریداران خارجی زبانزد است.

توجه: در صورت نیاز به مشاوره در زمینه نحوه صادرات کتیرا و یا آگاهی از قیمت صادرات کتیرا می توانید با مدیر فروش بازرگانی فایدیم تماس بگیرید.

ما در بازرگانی فایدیم در تلاشیم تا به عنوان یک شرکت صادرات کتیرا بتوانیم ضمن ارائه راهکارهای بروز به بهره برداران محترم، ضمن افزایش ارزآوری کشور، حاشیه سود این عزیزان را افزایش دهیم.

متأسفانه با وجود حجم بالای تحقیقات و آزمایش های گسترده ای که در داخل کشور روی صمغ کتیرا انجام شده است، همچنان این محصول خام فروشی می شود و نتیجه بسیاری از آن آزمایش ها به مرحله اجرا نرسیده اند.

چرا ایران مهد کتیرای جهان است؟

پاسخ این سؤال ریشه در وجود گونه های مختلف گیاه گون در ایران دارد.

جنس گَوَن (Astragalus) در ایران قریب به ۸۰۰ گونه دارد که تعدادی از آن ها خاردار و بقیه از انواع علفی غالباً علوفه ای هستند و قریب به ۴۰۰ گونه از آن ها انحصاری ایران هستند.

نام های مختلف جنس گون:

•  فرانسوی: Astragale
•  آلمانی: Astraganlb
•  ایتالیایی: Astragalo
•  انگلیسی: Astragal

می توان گفت با پراکندگی قابل توجه این جنس در ناحیه ایرانو - تورانی (Irano_turanian region) و حوزه های کردو - زاگرس (Kurdo_Zagrosian) و ایرانو - آرمنین (Irano Armenian) که در برگیرنده ارتفاعات خراسان - البرز و آذربایجان و زاگرس و بعضاً ارتفاعات پراکنده در حوزه ایران مرکزی (Central_Iranian) است، ایران سرزمین گون هاست.

از میان گون های خاردار تعدادی از آن ها مولد كتيرا هستند و محصول کتیرای بدست آمده از آن ها به نام های کتیرای سفید و کتیرای زرد در بین مردم ایران و مصرف کنندگان آن ها مشهور است.

در این بخش به تعدادی از گونه های مولد کتیرا که در (Section platonychium) قرار دارند و از مشهورترین گونه های مولد کتیرا می باشند، اشاره می کنم.

•  Astragalus echidna Bunge
•  Astragalus echindaeformis Sirjev
•  .Astragalus floccosus Boiss
•  Astragalus gossypinus Fischer  - گون پنبه ای
•  Astragalus hypsogeton Bunge
•  Astragalus longistylus Bunge
•  Astragalus meschedensis Bunge
•  .Astragalus microcephalus Willd
•  .Astragalus myriacanthus Boiss
•  Astragalus verus Olivier - گون زرد

یادآور می شویم که مردم در مواردی خاص از گونه های گون های Section Rhacophorus به نام های زیر نیز کتیرا تولید می کنند.

•  .Astragalus andalanicus Boiss. & Hausskn
•  .Astragalus compactus Lam
•  .Astragalus globiflorus Boiss
•  Astragalus pycnocephalus Fischer

اشاره کنم که گونه های (Section Brachycalyx) با نام هایی که در ادامه لیست می کنم، کم و بیش مولد کتیرا هستند.

•  .Astragalus albispinus Sirj & Bornm
•  .Astragalus caspius Bieb
•  .Astragalus adscendens Boiss. & Hausskn

تفاوت کتیرای ایران و ترکیه

دو کشور ایران و ترکیه به دلیل شرایط خاص اقلیمی و کوهستانی خود، بیشترین مراتع و انواع گون ها (مولد و غیر مولد صمغ) را در خود جای داده اند؛ به طوری که طبق اطلاعات بدست آمده، در کشور ترکیه گیاهان جنس گون ۳۸۰ گونه را به خود اختصاص می دهند.

نوع مرغوب کتیرای ایرانی دارای ویژگی های زیر است:

1.  دارای 2.5 سانتی متر طول و 1.2 سانتی متر عرض
2.  رنگ سفید مایل به زرد
3.  کمی شفاف
4.  شاخی شکل
5.  بدون بو
6.  دارای مزه جزئی

کتیرای ایران در از نظر مرغوبیت در 11 رده تقسیم بندی می شوند که نوع درجه یک آن را برای داروسازی و درجات پایین تر آن را در صنایع غذایی و بافندگی استفاده می کنند.

ما ادعایی نداریم که از بزرگترین صادرکنندگان کتیرای ایران هستیم، امّا همیشه در تلاشیم تا با صادرات بهترین کتیرا، مناسب با نیاز مشتری خارجی، نام طلای سفید ایران را زنده نگه داریم.

اشتباه بزرگ در صادرات کتیرا

فکر نمی کنم نیاز باشد تا به موضوع خام فروش و عدم فرآوری کتیرا در کشور اشاره کنم. در این بخش تصمیم گرفتم به یک موضوع بسیار مهم در این راستا بپردازم.

وقتی مشتریان خارجی جدید با تیم فروش ما ارتباط می گیرند و می پرسند قیمت هر کیلو کتیرای گون چقدر است؟ اولین کاری که می کنیم این است که سعی کنیم متوجه شویم این عزیزان کتیرا را برای چه نوع مصرفی می خواهند؟

دریافت پاسخ همین سؤال و ارائه صمغ خاص کتیرایی که مشتری خارجی می خواهد به شدت می تواند روی توسعه بازارهای صادراتی کتیرا تأثیرگذار باشد.

شاید از خود بپرسید که چه تفاوتی میان صمغ کتیرا صادراتی وجود دارد؟

گون های مولد کتیرا با نسبت های گوناگون و همچنین واریته و گونه های مخصوص در هر منطقه پراکنش یافته اند.

به عنوان مثال در منطقه بشاگرد) استان هرمزگان) گونه ای که کتیرا تولید می کند، (.A. fascculifolius Boiss) نام دارد که در ارتفاعات بیش از ۱۱۰۰ متر از سطح دریا دیده می شوند.

همچنین بسیاری گونه های مربوط به جنس گون املاح و عناصری خاص را در پیکر خود دارند.

سلنیوم از جمله چنین عناصری می باشد که گمان می رود گیاه هیچ نیازی به این عنصر نداشته باشد.

همچنین محققان ایرانی طی یک تحقیق که به مقایسه برخی ترکیبات شیمیایی و ویژگی های رئولوژیک صمغ کتیرای تراویده از دو گونه گون (A. floccosus) و (A. rahensis) پرداختند، به اینت نتیجه رسیدند که:

برای انتخاب و استفاده از صمغ ها در فرایندهای غذایی مختلف نظیر:

•  پایدارسازی نوشابه ها
•  استفاده از جایگزین های چربی
•  ریزپوشانی و تأمین خصوصیات دهانی مناسب

نیاز به شناخت دقیق خصوصیات عملکردی آن ها داریم.

در این تحقیق نشان داده شد که گونه های مختلف صمغ کتیرا، ویژگی های متفاوتی دارند.

بنابراین، در شاخه های مختلف صنایع غذایی (لبنیات، غلات، نوشیدنی ها، سس ها و...) برای ایجاد ویژگی های کاربردی خاص، باید از گونه خاصی از کتیرا استفاده کرد.

سرنوشت کتیرای مرغوب ایرانی

کتیرای برداشت شده از مراتع ابتدا طی چند مرحله بسیار ساده و با تجهیزات تقریباً ابتدایی پاکسازی شده و سپس در کیسه های بسیار ساده به شرکت های صادراتی نظیر بازرگانی فایدیم ارسال می شوند.

در این شرکت ها کتیرای مرغوب و با کیفیت ایرانی ابتدا وزن کشی شده و سپس در کارتن های با وزن ثابت، آماده صادرات می شوند.

ما در بازرگانی فایدیم کتیرا را به کشورهای زیر صادر می کنیم:

1.  آلمان
2.  سویس
3.  ژاپن
4.  فرانسه

تیم مارکتینگ و بازاریابی صادراتی ما همواره در تلاش اند که بتوانیم بازارهای صادراتی خود را توسعه دهیم، چرا که صمغ کتیرای ایران پتانسیل این هدف را دارد.

کتیرای ایران در کشورهای مذکور اغلب در فرآورده های دارویی استفاده می شوند.

آلمانی ها از کتیرای درجه یک ایرانی به عنوان قوام دهنده در ترکیب بسیاری از قرص‌ها استفاده می کنند. به عنوان مثال قرص سرماخوردگی حاوی کتیرا با قیمت قابل توجهی در داروخانه های آلمان به فروش می رسند.

ماده مؤثره مهم کتیرا تراگاکانتین (Tragacanthin) است.

کشورهای واردکننده کتیرا بویژه آلمان، از این ماده به عناوین و شکل های زیر استفاده می کنند:

•  به عنوان عامل ژل ساز، معلق ساز و چسباننده در تهیه قرص‌ها
•  ریز پوشانی مواد مختلف مانند ویتامین‌ها
•  بهبود بعضی از زخم ها

جالب است بدانید که بسیاری از داروها و محصولات بهداشتی ساخته شده در کشورهای خریدار کتیرای ایرانی، مجدداً به کشور خود ما بر می گردد و با قیمت های بسیار بالایی به فروش می رسند؛ مانند ماسک های پوست صورت و مو.

3 مورد از تحقیقات جذاب ایران روی کتیرا

مورد اول

هنگام تبدیل گندم به آرد، ریز مغذی ‌های آن جدا شده و نان محصول فقیری می‌شود. امّا با اضافه کردن کتیرا با روش ‌های خاص، می ‌توان کمبود آهن نان را جبران کرد.

مورد دوم

جایگزین کردن کتیرا به جای آگار (نوعی جلبک دریایی) در محیط کشت بافت گیاهی.

طی یک آزمایش به جای آگار که به عنوان ماده مولد ژل در اکثر محیط‌های کشت استفاده می‌شود، از کتیرا استفاده شد.

نتایج این آزمایش عملکرد موفقی از کتیرا را به نمایش گذاشت.

دقت داشته باشید که آگار به دلیل وارداتی بودنش، قیمت بالایی دارد. این در حالی است که اگر از کتیرا استفاده کنیم، تا حد بسیار زیادی صرفه جویی کرده ایم.

مورد سوم

گروه دیگری از محققان عزیز کشورمان اثبات کردند؛ صمغ کتیرای قلیایی ‌شده بر خواص نوری و مکانیکی اسناد کاغذی تاریخی اثر مثبت دارد و می ‌توان با کتیرا استحکام و پایداری را به اسناد کاغذی تاریخی برگرداند.

ما در بازرگانی فایدیم امید داریم که بتوانیم با ایجاد یک زنجیره سالم تولید، از خام فروشی این محصول انحصاری و ملی کشورمان تا حد زیادی جلوگیری کنیم.

منبع: بازرگانی فایدیم