فرهنگ، هویت، تاریخ و... از مواردی هستند که میتوان
در لابهلای فیلمهای قدیمی یک سینمای ملی، اعم از داستانی، مستند، بلند و کوتاه
یافت. اینها اسنادی هستند که هرگز نباید به آنها بیتفاوت بود، چرا که میتوانند
دستمایه پژوهشهای بسیاری در زمینههای مختلف باشند.
نکتهای که در مورد فیلمها وجود دارد این است که اگر این فیلمها
که هر کدام بخشی از تاریخ سینمای ایران را تشکیل میدهند، نابود شوند، دیگر بازگشت
آنها ممکن نیست. نتیجه حاصل از نابودی این آثار ، چیزی جز از بین رفتن بخشی از
"تاریخ" و "فرهنگ"
این مرزوبوم نیست.
باتوجه به حجم روزافزون تولیدات حوزهی فیلم و
الزام به نگهداری یک نسخه از همهی آثار تولید شده در سالهای اخیر،طراحی مکانی با
تجهیزات پیشرفته و مناسب و فضایی گستردهتر برای نگهداری و حفاظت از این گونه
تولیدات بسیار ضروری است. نداشتن چنین مرکزی برای نگهداری و حفاظت از تولیدات
سینمایی و مستند، از معضلات نادیده گرفته شده در کشور ماست. مرکزی که بستری است
برای حفظ، نگهداری، ترویج و اشاعه "فرهنگ".
از آنجا
که احیای تاریخ و فرهنگ حاصل از ترمیم و بازتولید یک فیلم یا یک بنا، موجب
بازپروری و احیای افراد تحت تاثیر فرهنگ و تاریخ میشود. بنابراین میتوان گفت
مرمت، ترمیم و بازپروری همه و همه به نوعی با یکدیگر ارتباط داشته و برهم تاثیر میگذارند.
از طرفی دیگر، افرادی در جامعه وجود دارند که مرتکب جرم فرهنگی شده و به رشد فرهنگ جامعه آسیب
زده اما این افراد برای تنبیه و جبران خطاهایشان همجوار مجرمان،تبهکاران، قاتلان و
خلافکاران قرار میگیرند و دوران محکومیتشان را در کنار این قشر میگذراندند. این
در حالی است که در این دوران نه تنها مورد بازپروری قرار نگرفته و از اشتباهات
گذشته روگردان نمیشوند، بلکه همنشینی با تبهکاران و خلافکاران تاثیر بدی بر آنها
گذاشته و آنها را به سمت خطاهای دیگر سوق میدهد.
از همین رو، ایده طراحی مکانی که در کنار مرمت،
ترمیم و بازسازی فیلمهای تاریخ سینمای ایران به بازپروری مجرمین سینمای ایران(مجرمین
فرهنگی) نیز بپردازد شکل گرفت. تعریف کاربری ای جدید برای یک فضای فرهنگی یا به
عبارتی فضایی که تا به حال لزوم وجود هم احساس نمی شد چرا که کاربری های فرهنگی را
همه در موزه یا گالری یا فرهنگسرا خلاصه می کنند. این افراد که نوعی خطاکاران فرهنگی
و سینمایی محسوب میشوند، در تماس مستقیم با مرمت، ترمیم و بازسازی فیلمهای
قدیمی، خود نیز مورد بازپروری قرار گیرند. این افراد، با شرکت در امر ترمیم و مرمت
اسناد سینمایی در دوران تنبیه، با فرهنگ غنی بخشهایی از تاریخ سینمای ایران آشنا
شده و برای نجات آنها تلاش میکنند. این آشنایی و تلاش به تدریج موجب بازپروری
آنان میشود.
سایت انتخاب شده برای طراحی، پارکینگ سینما فرهنگ، واقع در خیابان
شریعتی تهران است. این منطقه این روزها مورد هجوم ساختوسازهای بیشمار قرار
گرفته است.عمده ساختوسازهای انجام شده در این منطقه مربوط به کاربریهای
"تجاری" با "تراکم بالا" است و این خطری است که این روزها زمینهای
موجود در این منطقه را تهدید میکند.
این سایت، با توجه به موقعیت منحصر به فردی که
دارد، برای تبدیل شدن به یک مرکز تجاری با تراکم بالا بسیار مستعد است. درواقع،
یکی از اهداف اصلی انتخاب این سایت،
مقابله با این تهدید است.
"سینما
فرهنگ" به عنوان یکی از قدیمیترین و مجهزترین سینمای ایران و به عنوان اثری
واجد ارزشهای فراوان، بستری مناسب برای رشد و شکلگیری "فرهنگ" است.
همجواری مرکز ترمیم و بازسازی اسناد سینمای ایران واقع در زمین پارکینگ کنونی این
سینما، میتواند به رشد مفاهیم جنبی سینما از قبیل پیشتولید، پستولید، تدوین،
فروش، ترمیم، احیا و ... در میان اقشار متفاوت مردم کمک کند. از طرفی قابلیت پخش و
اکران نسخه باکیفیت یا ترمیمشده فیلمهای قدیمی تاریخ سینمای ایران در سانسهایی
از روز در این سینما میتواند چرخه تولید فرهنگ را کاملتر کند. چرخهای که با حضور
و مشارکت مردم و در انتها با دیده شدن تکمیل خواهد شد. همچنین با طراحی این مرکز
در همجواری این سینما، "سینما فرهنگ"، همانگونه که از نامش انتظار میرود
به یکی از قطبهای تولید فرهنگ در کشور ما تبدیل خواهد شد.
ایده اولیه طراحی، به گونهای بود که این مکان بتواند
فعالیتهای بازپروری افراد و بازسازی و ترمیم اسناد سینمایی تاریخ سینمای ایران در
خود جای دهد و بتواند به عنوان فضای شهری و فرهنگی قدرتمند بستری برای آشنایی مردم
با تاریخ سینمای ایران باشد. علاوه بر این، ایده طراحی بر اساس فضاهای بینابین (In between) که درواقع رابط یا تبدیل کننده دو فضا به
یکدیگر هستند، شکل گرفته است.درواقع این فضاها همان فضاهای عمومی یا شهری (Public Spaces) هستند که بخش های متفاوت این طرح را به
یکدیگر مربوط می کنند.