سحر آزاد: مجسمههای خانه به دوش پرویز تناولی این روزها در کشمکش میان سازمان فرهنگیهنری شهرداری و این مجسمهساز سرگردانند. از یک طرف تناولی از نحوه رفتار سازمان فرهنگیهنری شهرداری در انتقال آثارش گله مند است و از سوی دیگر مسوولان این سازمان میگویند آثار تا زمان اعلام حکم نهایی دادگاه باید در یک محل بیطرف نگهداری شود.
طی یک ماه گذشته آثار پرویز تناولی در رفت وآمد بین خانه مجسمهساز و موزه امامعلی(ع) بودهاند. 11قطعه مجسمه پرویز تناولی که چندی پیش با دستور دادگاه به خانه او در حوالی خیابان نیاوران منتقل شده بود، شامگاه یکشنبه 25 اسفند دوباره با دستور دادگاه به موزه هنرهای معاصر منتقل شدند تا تکلیف آنها با رای نهایی دادگاه مشخص شود. تناولی قصد داشت خانهاش در نیاوران را به موزه تبدیل کند و آثارش را آنجا نمایش دهد. خانه او در دوران مدیریت محمود احمدینژاد بهعنوان شهردار تهران، بر اساس قراردادی بین تناولی و سازمان فرهنگی، هنری شهرداری، از این هنرمند خریداری شد. آن زمان شهردار وقت تهران خانه مسکونی تناولی را به موزه تبدیل کرد و تعداد 60 قطعه از آثار را نیز خرید و در آن به نمایش گذاشت اما عمر موزه کوتاه بود و با تغییراتی که در مدیریت شهرداری به وجود آمد، موزه تعطیل و آثار به انبارهای شهرداری منتقل شد.
با این اقدام، پرویز تناولی که حالا خانهاش دیگر کارایی موزه نداشت، در پی بازپسگیری ملکش افتاد و سرانجام پس از ششسال کشوقوس، ملک با رای مجتمع قضایی عدالت به او بازگردانده شد. طی این 10سال تناولی بارها تقاضای بازپسگیری آثارش را نیز کرده است. او حتی چندی قبل نامهای خطاب به محمدباقر قالیباف، شهردار تهران نوشت و در آن خواهان بازپسگیری آثار خود شد. حالا در تازهترین اتفاقی که برای این آثار پیش آمده، روز 25 اسفند در حالی که نماینده دادگاه مقابل خانه تناولی حضور یافته بود، این 11مجسمه با لیفتراک، حمل و توسط جرثقیل پشت کامیون قرار گرفتند. عملیات حملونقل البته بنا به مشاهدات خبرنگار شرق به شکلی غیراصولی انجام شد تا جایی که یکی از مجسمههای بزرگ برنزی هنگام جابهجایی از قلاب جرثقیل سقوط کرد و دچار صدمه شد. تناولی از این جابهجایی غیراصولی بهشدت ناراحت و بارها به کارگران و عوامل مستقر در خانهاش معترض شد. او در مورد بردن مجسمهها از منزلش گفت: حدود ساعت چهاربعدازظهر روز 25 اسفند در منزلم بودم که حدود 20نفر با شکستن قفلهای در و واردشدن از در سرایدار وارد شدند. آنها ماموران سازمان فرهنگی، هنری شهرداری بودند که جرثقیلی هم برای انتقال آثار همراهشان بود. وقتی از آنها خواستیم حکم خود را نشان دهند، از این کار ممانعت کردند. تناولی با تشریح اتفاقاتی که در مقابل خانهاش رخ داده است؛ گفت: "همسایهها با دیدن این صحنهها با دخترم تماس تلفنی گرفتند.
در این مدت ماموران شهرداری شروع به انتقال 11مجسمهای کردند که از موزه امامعلی(ع) تحویل گرفته بودیم. این مجسمهها حجم زیادی دارند و وزن برخی از آنها به دوتن میرسد به همین دلیل انتقالشان باید روی حساب و کتاب و با بستهبندی درست صورت بگیرد درحالی که ماموران شهرداری به این مسایل توجه نکردند و باعث ایجاد خسارت به تعدادی از مجسمهها شدند. تناولی افزود: سه مجسمه "دیوارهای ایران"، "یادبودی برای فرهاد کوهکن" و "شیرین و فرهاد" از جمله آثاری هستند که در این انتقال صدمه دیدند. زنجیر جرثقیل هنگامی که مجسمه دیوار ایران در ارتفاع ششمتری از سطح زمین قرار داشت، باز شد و این اثر به زمین افتاد و آسیب زیادی دید.
او در مورد دلیل انتقال این آثار به منزلش گفت: در دادگاهی که ششم بهمن برگزار شد، حکمی صادر شد که بر اساس آن میتوانستم آثار را به منزلم منتقل کنم. وقتی به موزه امامعلی(ع) رفتیم تنها 11مجسمه را که در تالارهای موزه قابل مشاهده بود، پیدا کردیم و به ما گفتند 47 اثر دیگر در انبارها نگهداری میشوند درحالی که تاکنون بقیه آثار، در این موزه نمایش داده نشدهاند اما دادگاه بار دیگر رای داد که باید 57 اثر به موزه هنرهای معاصر تهران منتقل شود که 11مجسمه از منزل من به موزه منتقل شده است اما هنوز از انتقال 47 اثر دیگر به موزه هنرهای معاصر خبری نیست. به گفته او این آثار به شرطی به سازمان فرهنگی، هنری شهرداری فروخته شده بودند که منزلش به موزه تبدیل شود و آثار در این موزه به نمایش گذاشته شود: در قرارداد فروش این آثار قید شده بود به شرطی آنها را میفروشم که در موزهام به نمایش گذاشته شود. این قرارداد یکساله بود و مقرر شده بود بعد از یکسال تمدید شود اما موزه من تنها پنجماه فعالیت کرد و به یکسال هم نکشید که حتی بخواهیم قرارداد را تمدید کنیم. بنابراین چون موضوع فعالیت موزه از بین رفته است، آثار باید به من برگردانده شوند. اما یکسر این ماجرا به موزه امامعلی(ع) برمیگردد که محل نگهداری 11مجسمه بزرگ تناولی بوده است و در تاریخ 17 اسفند از این محل به خانه تناولی منتقل شدهاند.
امیر عبدالحسینی، مدیر موزه و مدیر امور حجم سازمان فرهنگی، هنری شهرداری در شرح ماجرای انتقال آثار به شرق گفت: روز پنجشنبه، 17 بهمن روز تعطیلی بود که از موزه با من تماس گرفتند و گفتند وکیل آقای تناولی بههمراه نیروی انتظامی برای بازپسگیری آثار آمده است. من خودم را به موزه رساندم و با آقای ماحوزی وکیل تناولی صحبت کردم. حتی ایشان با آقای تناولی در کانادا تماس گرفت و من به صورت مفصل با او صحبت کردم. او در مورد صحبتی که با تناولی انجام داده است، افزود: از او خواهش کردم تا زمان صدور رای نهایی دادگاه، آثار در موزه بماند چرا که این آثار با برچسب و در شرایط مناسب در تالارهای موزه امامعلی(ع) نگهداری میشدند اما حرفهایم پذیرفته نشد و بر اساس حکم موقت، آثار باید در اختیار حافظ اموال قرار میگرفت. تناولی حافظ اموالی مشخص کرده بود که حافظ اموال نیز آثار را به منزل خود این مجسمهساز منتقل کرد. عبدالحسینی ادامه داد: سازمان فرهنگی، هنری شهرداری نیز نسبت به این موضوع گله کرد و گفت که حافظ اموال باید یک فرد ثالث موردوثوق باشد و بههمین دلیل حکمی از مراجع قضایی گرفت که آثار به موزه هنرهای معاصر تهران منتقل شود. آنها چندبار به منزل تناولی مراجعه کردند که یا آنها در منزل نبودند یا اینکه درها را باز نمیکردند تا اینکه 25 اسفند با داشتن مجوز قضایی، ماموران سازمان درها را باز کردند تا آثار به موزه هنرهای معاصر تهران منتقل شود. او در مورد این گفته تناولی که ماموران شهرداری در مراجعه به منزل این هنرمند حکمی نشان ندادهاند، گفت: طبیعتا آنها با ضابط قضایی رفتهاند و نماینده قوهقضاییه با آنها بوده است اما روزی نیز که وکیل تناولی برای بردن آثار به موزه امامعلی(ع) آمده بود، حکم را به ما نشان نداد و در آخر که آثار درحال بارگیری بود، نسبت به اقدام آنها متقاعد شدم.
او در بخش پایانی صحبتهایش گفت: بهغیر از مجسمههای بزرگ که در موزه امامعلی(ع) نگهداری میشدند و جای ثابتی داشتند بقیه آثار در گنجینه سازمان فرهنگی، هنری شهرداری هستند. ضمن اینکه من فکر میکنم اگر مجسمه ایشان از ارتفاع بلندی افتاده بود، باید تکهتکه میشد درحالی که وقتی عکسهای مربوط به انتقال آثار را دیدم، مجسمهها طوری آسیب ندیده بود که یکی از آنها بر اثر افتادن تکهتکه شده باشد و تقریبا صحیح و سالم بودند. مجید ملانوروزی، سرپرست موزه هنرهای معاصر و مدیر مرکز هنرهای تجسمی نیز با تایید اینکه 11مجسمه به این موزه منتقل شده، به شرق گفت: آثار در شرایط مناسبی قرار دارند و قرار است تا زمانی که رای نهایی صادر شود، موزه هنرهای معاصر تهران بهعنوان محلی برای نگهداری آثار باشند. 11 اثر پرویز تناولی در حال حاضر در حوزه هنرهای معاصر تهران نگهداری میشوتد تا رای نهایی دادگاه صادر شود.