طبق بررسی های اخیر دانشگاه جورجیا در آمریکا هر ساله، در سراسر جهان ۲۷۵ میلیون تن زباله پلاستیکی تولید می شود که تقریباً ۳۲ میلیون تن از آنها زباله های ساحلی هستند. یک چهارم این زباله های ساحلی وارد آب اقیانوسها می شود. چگونه می توان با این مشکل زیسی محیطی مبارزه کرد؟
گیاه آرتیشوی خاردار می تواند یکی از راه حلها باشد. این گیاه در شمال ساردینیا در ایتالیا کشت می شود تا روغن های لازم برای ساخت زیست پلاستیک تولید شود. دو شرکت نووامونت و ورسالیس طرحی به نام "ماتریکا" آغاز کرده اند که هدفش تولید محصولات پلاستیکی با قابلیت بازیافت و تجزیه زیستی است که بتوان به جای کود برای محصولات کشاورزی استفاده کرد. ا
ین طرح در چارچوب پروژه ای اروپایی موسوم به "فرست توران" (اولین دونده) انجام می شود. برای این کار روغن دانه های کاردون گرفته و بعد با روغن آفتاب گردان مخلوط می شود. هیچ قسمت گیاه به هدر داده نمی شود و برگها و ساقه های گیاه برای تولید انرژی لازم برای کارخانه سوزانده می شود و از پسماند دانه ها غذای مخصوصی برای گوسفندان تهیه می شود.
میشل فالچه متخصص کشاورزی است و مسئول بخش کشاورزی در شرکت نووا مونت می گوید: "ما کاربرد زمین های کشاورزی را تغییر نمی دهیم، بلکه زمینی را که دیگر برای کشاورزی به کار نمی رود و بایر افتاده است تبدیل به زمینی سودده می کنیم. این ۶۰هزار هکتار زمین در ساردینیا در سی سال گذشته بلااستفاده مانده است. در اینجا بین ۳ تا ۴ درصد زمین را احیا می کنیم و آرتیشوی خاردار می کاریم که کاملا با آب وهوا و محیط مدیترانه ای سازگار است. نیاز به زه کشی و آبیاری ندارد وآب باران برایش کافیست."
کارخانه تولید زیست-پلاستیک هم در محوطه ای صنعتی که بلااستفاده مانده، ساخته شده است. ماشینهای تقطیر اسید و سیلو برای انبارکردن اسید کار می کنند تا زیست پلاستیک تولید شود.
در اینجا برای واکنشهای شیمیایی آب، هوا، و آب اکسیژنه به کار می رود که محیط زیست را آلوده نمی کنند. با تبدیل روغن های گیاهی به اسید، زیست پلاستیک در چهار محفظه واکنش ساخته می شود. روغن گیاهی در اولین محفظه گذاشته شده و سپس اسید از محفظه چهارم برای تبدیل به زیست پلاستیک خارج می شود. در نتیجه، انجام کل این فرایند نیاز به کارگر هم ندارد.
همه کارها از اتاق فرمان انجام می شود. از اینجا فناوران عملکرد درست هر ماشین و هر دریچه را وارسی و فشار درون لوله ها را تنظیم می کنند. همه چیز دیجیتال است و تمام جزئيات کار ضبط می شود.
لوییجی کاپوزی، مدیر پروژه می گوید: "این فرآیند، کاملاً جدید و منحصربه فرد است و بدون استفاده از گازهای سمی مثل اوزون که احتمال انفجار هم دارد، روغن گیاهی را به مواد دیگر تبدیل می کند. از روغن گیاهی، اسید می گیریم که ماده خام اصلی برای ساخت زیست پلاستیک است و می توان به جای مولکولهای سمی از آن برای کشتن آفات گیاهی استفاده کرد. اما در عین حال این ماده قابل تبدیل به روغنهای روان کننده قطعات ماشین، مواد آرایشی بدون روغن نخل، و همین طور ماده دیگری است که می توان به جای روغنهای معدنی سمی و سرطان زا در تولید تایر به کار برد."
یکی دیگر از موادی که در ساردینیا تولید می شود روغنهای روان کننده برای قطعات کشتی است که محیط زیست را آلوده نمی کند و در آب دریا حل می شود. هر ساله تنها در اروپا حدود ۳ میلیون روغن ماشین با منشاء نفتی در دریا ریخته می شود. در حال حاضر، بیوپلاستیک تجاری که در ساردینیا تولید می شود از مشابه شیمیایی خود گران تر هستند، اما این مواد هزینه دورریخت ندارند و می توان از آنها به جای کود استفاده کرد.