رافائل مونئو (متولد 9 می 1937)، تنها معمار اسپانیایی‌ای که موفق به دریافت جایزه‌ی پریتزکر شده، به خاطر ساختمان‌های بسیار زمینه‌گرایش که در عین حال به سبک مدرن متعهد مانده‌اند، شناخته شده است. از طرح‌های او اغلب با عنوان رسیدن به ماهیت دست‌نیافتنیِ "بی‌زمانی" یاد می‌شود. رابرت کمپبلِ منتقد در مقاله‌ی خود درباره‌ی مونئو به مناسبت دریافت جایزه پریتزکر می‌نویسد: "ساختمان مونئو، با به یادآوری تاریخچه‌اش، شناختی از زمان بوجود می‌آورد. سپس این خاطره را در لابلای رسالت خود در دنیای معاصر انتشار می‌دهد."
مونئو در جوانی بیشتر مجذوب فلسفه و نقاشی بود تا معماری، اگرچه تحت تأثیر پدرش ـ که یک طراح صنعتی بودـ درنهایت حرفه‌ی معماری را انتخاب کرد. او از دانشکده‌ی معماری دانشگاه مادرید در سال 1961 فارغ‌التحصیل شد و پس‌ازآن و قبل از بازگشت به مادرید، به‌منظور همکاری با یورن اوتزان و آلوار آلتو به مناطق مختلف اروپا سفر کرد. مدت کوتاهی پس‌ازآن، مونئو در سمت همکاری تحقیقاتی با آکادمی اسپانیایی رم، مدت دو سال را در رم سپری کرد. دوره‌ای که او از آن به‌عنوان اساس پیشرفتش در معماری یاد می‌کند.
پس از بازگشت به مادرید، فعالیت مونئو در محافل معماری بسیار زیاد شد. از قبیل این فعالیت‌ها می‌توان به تدریس در دانشگاه مادرید، میزبانی از گردهمایی‌های شناخته‌شده‌ای به نام "کنگره‌های کوچک" با حضور معماران فعال اسپانیایی و طراحان برجسته‌ی بین‌المللی مانند آلدو روسی، آلوارو سیزا و پیتر آیزنمن، اشاره کرد. او در سال 1968 مجله‌ی Arquitectura Bis را تأسیس و بسیاری از نوشته‌هایش خود را در آن به چاپ رساند.
به‌غیراز جایزه پریتزکر در سال 1996، مونئو همچنین مدال طلای ریبا در سال 2003 و جایزه‌ی شاهزاده آستوریاس در سال 2012 را نیز دریافت کرده است. از بناهای مهم او می‌توان به موزه بین‌المللی هنر رم و اریتوریوم بزرگ اروپا در بارسلونای اسپانیا، کلیسای جامع لس‌آنجلس و موزه هنر دیویس در ماساچوست اشاره کرد.