یونا فریدمن که بیشتر
بخاطر تئوری معماری متحرک و پروژه شهر فضایی اش مشهور است،
در سن 96 سالگی در فوریه سال 2020 درگذشت. این معمار و نظریه پرداز فرانسوی که متولد
مجارستان بود، یکی از تأثیرگذارترین افراد این حرفه در اواخر دهه 1950 و اوایل دهه
1960 به حساب می پاید.
موفقیت
آمیز ترین دستیابی او، ایده شهر فضایی اش است که در سال 1958 منتشر شد. این
پوژه، ابرْسازه ای بود که می توانست بر روی شهر ها گستره شود و به مردم اجازه دهد
تا در چارچوب های بزرگتری زیستگاه های خود را بسازند. این پروژه آرمانشهری که در
مانیفست او به نام "معماری متحرک" برجسته می شد، ساختارهای موجود شهرها
را بازیافت می کرد.
فریدمن
که طرفدار مادام العمرِ معماری بازیگوش بود، همیشه از ایده معماریِ خودِ مردم طرفداری
می کرد و این ایده را که "افراد در خانه ای زندگی می کنند که خودشان طراحی
کنند" مهم می دانست. مهمترین سهم وی در این زمینه، ترسیماتِ تجسمیِ "شهر
فضایی"
است. روشِ پیشگامِ فریدمن در بیان افکار معماری خود از طریق کلاژ و نقاشی، ازمشخصه
های دوران او شد.
"معماری
برای مردم، نسخه ای متفاوت از طرحِ اصلیِ شهر فضایی را پیشنهاد می کند که بر اساس
سازه ای است که اصلاح آن آسان است و لزوماً از سطح زمین بلند نشده و در صورت تمایل
آن گزینه را باز نگه می دارد." یونا
فریدمن
علاوه
بر این مسائل، این معمار در مورد شهرِ معاصر و چالش هایش صاحب نظر بود. او اعتقاد
داشت که "مسئولیت معماران، طراحی سازه هایی است که برای طیف وسیعی از افراد و
اهداف، قابل مهار باشند." هدف او این بود که توضیح دهد که برای ایجاد سکونت
گاه هایی نو، الزامی به تخریبِ مناطق قدیمی شهر، نیست.
یونا
فریدمن با یک عمر تجریه، در رویدادهای معماری بی شماری مانند دوسالانه ونیز و
دوسالانه شانگهای شرکت کرد و اینستالیشن های خود را در بزرگترین موسسات مانند موزه
ماکسیِ رم به نمایش گذاشت و در معتبرترین
دانشگاهها از جمله اِم آی تی، پرینستون، کلمبیا و هاروارد تدریس کرد.