سایتِ تحلیلیْ انتقادیِ معماریْ شهرسازی اتووود فرانسیس کِرِ برنده ی جایزه معماری پریتزکر سال 2022

ثبت نام عضو جدید

ایمیل آدرس:

رمز عبور :

مرا به خاطر بسپار

رمز عبور را فراموش کردم

به جامعترین سامانه ارتباطی و اطلاع رسانی معماران معاصر ایران خوش آمدید

خانه

ثبت نام

تماس با ما

درباره ما

قوانین سایت

راهنما

تبلیغات

برنده جایزه معماری پریتزکر سال 2022 دیبدو فرانسیس کِرِ، معروف به فرانسیس کِرِ است؛ معمار متولد بورکینافاسو، مدرس، فعال اجتماعی، برنده ی جایزه آقاخان در سال 2004 و یکی از طراحان پاویون سرپنتین به سال 2017.

کِرِ، اولین معمار سیاه پوستی که این جایزه را دریافت کرده است،" توانمندسازی و تغییر جوامع از طریق فرآیند معماری" از عمده کیفیت هایی است که معماری او بدان شناخته می شود، معماری ای که غالبا در مناطقی با محدودیت ها و ناملایمت های اجتماعی و سیاسی شکل می گیرد، معماری ای متکی به مصالح محلی و ساختن امکانات امروزی که ارزش آنها از خود سازه ساخته بیشتر است و در ان معماری تثبیت کننده ی آینده کل جامعه است.

در بیانیه رسمی جایزه معماری پریتزکر امده است:" کِرِ به واسطه ی طراحی ساختمان هایی که زیبایی، فروتنی، جسارت و ابداع را به نمایش می گذارند توانسته اهداف این جایزه را پی گیری و محقق سازد" در بخش دیگری از بیانیه ی جایزه معماری پریتزکر امده است فرانسیس کِرِ "به سبب آورده هایی که از طریق آثارش خلق کرده است، آورده هایی که فراتر از قلمرو رشته معماری اند" قابل تقدیر است، او توانسته است هم در حوزه حرفه ای و هم در حوزه شخصی کیفیت های متعادلی میان بورکینافاسو و آلمان برقرار سازد.

آنگونه که خودش می گوید:

"امیدوارم بتوانم پارادایم را تغییر دهم، مردم را به سوی رویاپردازی و خطر کردن سوق دهم. اینکه شما ثروتمند هستید دلیلی نمی شود تا مصالح را هدر دهید . . . و اینکه شما فقیر هستید به این معنی نیست که نباید برای ایجاد کیفیت تلاش کنید، [...] همه سزاوار کیفیت هستند، همه سزاوار تجمل هستند و همه سزاوار آسایش اند. همه ما به هم پیوند خوره ایم و نگرانی‌های مان در مورد آب و هوا، دموکراسی و کمبودها، نگرانی‌های جهانی است".

همانطور که در متن بیانیه ی پریتزکر امده است فرانسیس کِرِ در سال 1965 در گاندوی بورکینافاسو به دنیا آمد و اکنون در برلینِ آلمان مستقر است، او برای "بهبود زندگی و تجربیات شهروندان بی شماری در مناطقی از جهان تلاش می کند که بعضا فراموش شده اند".

او اولین پسر رئیس دهکده و اولین کسی است که در جامعه خود به مدرسه رفت و اولین ادراکش از معماری از یک سو به کلاس درس دوران کودکی اش باز می گردد، کلاسی که فاقد تهویه و نور بود، و از سوی دیگر به فضای نیمه روشن و در عین حال امنی که مادربزرگش در آنجا می نشست و برایش قصه می گفت.

کِرِ جوان به خودش قول داده بود که روزی مدارسی طراحی کند که بتوانند در اقلیم های مشدد و سخت امکان "آموزش، یادگیری و تجربه ی هیجان واقعی" را برای دانش اموزان فراهم آورند، او در سال 1998، بنیاد کِرِ را با هدف جمع آوری کمک مالی و حمایت از حق کودک برای داشتن یک کلاس درس راحت تاسیس کرد.

اولین ساختمان او، مدرسه ابتدایی گاندو در سال 2001، توسط و برای مردم محلی ساخته شد، مدرسه ای برامده از:"اشکال ابداعی از مواد بومی و مهندسی مدرن". این پروژه در سال 2004 جایزه معماری آقاخان را برای او به ارمغان اورد و منجر به تاسیس دفتر معماری شخصی اش در سال 2005 گردید. به دنبال موفقیت در طراحی و ساخت مدرسه اول، پیشنهاد طراحی مدارس ابتدایی، متوسطه و پزشکی به سوی او سرازیر شد؛ مدارسی در فاسو، کنیا، موزامبیک و اوگاندا.

خود او در مورد تجربه شکل گیری معماری در دوران کودکی اش می گوید:

"من در جامعه ای بزرگ شدم که در آن مهدکودک وجود نداشت، اما خود جامعه حکم خانواده را داشت. همه از شما مراقبت می کردند و تمام روستا محل بازی شما بود. روزهای من پر از تلاش برای تامین آب و غذا بود، اما به موازات با هم بودن، با هم صحبت کردن و ساختن خانه با هم را هم برایم به همراه داشت. یادم به اتاقی می افتد که مادربزرگم در ان می‌نشست و در نور کم برایم قصه می‌گفت، در حالی که ما نزدیک هم جمع می‌شدیم و صدای او در داخل اتاق ما را محسور و محصور می‌کرد و البته ما را فرا می‌خواند که نزدیک‌تر شویم و از کنار هم قرار گرفتن یک مکان امن تشکیل دهیم. این اولین ادراک من از معماری بود."

"بیان شاعرانه نور در سراسر آثار کِرِ عنصری ثابت است. پرتوهای خورشید به ساختمان‌ها، حیاط‌ها و فضاهای میانی او نفوذ می‌کنند و بر شرایط سخت محیطی غلبه دارند تا مکان‌هایی برای آرامش یا تجمع ایجاد نمایند." این ها بخشی از توضیحاتی است که در بیانیه ی هیات داوران مسابقه معماری پریتزکر امده است.

به غیر از ساخت مدارس و زیرساخت های پزشکی و بهداشتی، کار کِرِ در آفریقا شامل دو ساختمان تاریخی پارلمان، مجلس ملی بورکینافاسو و مجلس ملی بنین و همچنین پردیس فناوری اطلاعات و ارتباطات و موسسه فناوری بورکینا است.

کِرِ با بیانی معماری که عمیقاً در تربیت و تجربیاتش در گاندو ریشه دارد، با سنت جهانی غرب آفریقا، به ویژه شیوه "هم‌نشینی زیر درخت مقدس برای تبادل نظر، روایت داستان، جشن گرفتن و گردهمایی" ارتباط برقرار کرده است. در واقع، برای غرفه سرپانتین 2017، معمار ساختاری را تصور کرد که شکل خود را از یک درخت گرفته است، با سقفی جدا شده و دیوارهای منحنی جدا شده که توسط ماژول‌های مثلثی نیلی رنگ شکل گرفته اند، رنگی که نشان دهنده قدرت در فرهنگ اش است و ارجاعی است به لباس بوبو که معمار در کودکی ان را می پوشیده. در داخل غرفه، آب باران به مرکز هدایت می شود و کمبود آب را که در سراسر جهان تجربه می شود برجسته می کند.

علاوه بر ساختن در قاره آفریقا، آثار ساخته شده او همچنین شامل بناهایی در دانمارک، آلمان، ایتالیا، سوئیس، بریتانیا و ایالات متحده نیز هست.