پرسش اصلی این پژوهش این بود که چگونه می توان با ایجاد اجتماع
پذیری ، موجب ارتقاء دلبستگی در مجتمع های مسکونی گردید؟
فرضیات پژوهش مبتنی بر
این بود که به نظر میرسید در مجتمع های مسکونی فضاهای اجتماعی و گرد همایی های
جمعی و ارتباط هرچه بیشتر افراد با یکدیگر تاثیر مثبتی بر میزان دلبستگی مکانی
آنها دارد. در مجتمع های مسکونی تاثیر طرح کالبدی بر روابط متقابل اجتماعی ساکنین
از طریق تسهیل برخی فعالیت ها، شکل گیری مسیرهای حرکتی و مکان قرارگیری خدمات
مترک، تهبیه های فرصت های دیدار و ملاقات با ساکنین دیگر، ایجاد فضاهای باز عمومی،
نیمه عمومی و خصوصی که روابط متقابل همسایگی را رشد می دهد، تامین آسای از نظر
فیزیولوژیکی ایجاد می شود که ترویج دهنده روابط متقابل اجتماعی غیر رسمی و پیش
بینی شده است. بیشتر طرح های مسکونی بر این فرض استوار است که ملاقات با دیگران،
با هم قدم زدن و استفاده از امکانات محلی مشترک که بخشی از زندگی روزمره ساکنین
است، موجب تعامل اجتماعی بیشتر آنها می شود.
پرسش اصلی تحقیق و
فرضیات موجود پژوهش را مجاب می کرد تا مطالعاتی در زمینه های روانشناسی محیط، فرم
کلی مسکن، ابعاد و استانداردهای مسکن، گونه شناسی مسکن، پایداری اجتماعی مسکن و
... انجام شود. و همچنین از دیگر عوامل تاثیر گذار بر این طرح و طراحی ای که در یک سایت و موقعیت مشخص انجام می شود می
توان به تاثیر خطوط زمینه، تاثیر بستر طبیعی سایت، تاثیر دید و منظر، تاثیر شیب
سایت، نیروهای داخلی و خارجی سایت اشاره کرد.
مطالعات انجام شده در
اکثر موارد منجر به اثبات فرضیات موجود شد. مطالعات انجام شده که خلاصه آنها در
پایان فصل دوم آورده شده است، به این بحث اشاره دارد که ارتباط ساکنین و تعامل
افراد و تجمع آنها تاثیر بسزایی می تواند داشته باشد بر دلبستگی مکان و تعلق به
مکان ساکنین نسبت به مکان زندگی خود و اشاره دارد به :
-
ارتباط محیط ساخته شده و
تعاملات اجتماعی
-
وجود فضاهای اجتماع پذیر
که منجر می شود تا ساکنین دور هم جمع شده و مراودات اجتماعی داشته باشند.
-
وجود فضاهای عمومی در
بین طبقات و در مرکز مجموعه ها.
-
وجود فضاهای توقف و مکث
جهت دیدارهای روزانه.
-
ایجاد عرصه های عمومی به
عنوان بستر روابط اجتماعی.
-
سازماندهی محیط طراحی که
عامل ارتباط فرد و محیط است.
-
ایجاد فضاهای باز خصوصی،
که باعث رشد همسایگی می شوند.
-
وجود مراکز خرید در
مقیاس محله که خود محلی برای دیدارهای روزانه و مراودات اجتماعی است.
-
وجود فضای بازی کودکان
که نهایت منجر به برخورد و ارتباط والدین خواهد شد.
-
وجود فضاهای بازی و
ورزشی برای بزرگسالان نیز موجب ارتباط بین ساکنین خواهد شد.
- عوامل انسانی
– محیطی موثر در طراحی
هویت و شناسنامه: می تواند علاوه بر مفاهیم اجتماعی از طریق
بسیاری از مفاهیم غیر کلامی و محیطی از قبیل فرم واحدهای مسکونی نیز بیان شود.
خلوت و تعامل اجتماعی : افزایش تراکم، خلوت و تعامل اجتماعی
بین ساکنین یک مجموعه و مجموعه های اطراف را دچار مشکل می کند.
امنیت در مجموعه های مسکونی: افزایش در تراکم مسکونی می
تواند بر امنیت ساکنین اثرات مثبت و منفی داشته باشد.
دسترسی سواره: توقفگاه های زیرزمینی امکانات بیشتری را در
زمینه به حداقل رساندن اثرات منفی رفت و آمد اتومبیل بالا بردن کارایی محوطه و
انعطاف در طراحی به وجود می آورد.
ترکیب داخلی واحدهای مسکونی: محدودیت ها و تراکم بیشتر
واحدهای مسکونی، دسترسی به نور و تهویه هوا مشکل تر می شود.
بر این اساس واحد ها به صورت تک واحدی و هریک دارای تراس
اختصاصی هستند که با این کار تمام واحدها نور دو طرف شمال و جنوب را دارا می
باشند.
اقلیم و صرفه جویی در مصرف انرژی: اصول صرفه جویی در مجموعه
های مسکونی شامل دقت در تفکیک زمین، برنامه ریزی محوطه برای استفاده بهینه از نور
خورشید و کنترل بادهای مزاحم، استفاده از بادهای مفید، پهنه بندی و تهویه فضای داخلی واحدها، انتخاب محل
مناسب، انتخاب مصالح ساختمانی برای
استفاده مفید از انرژی، گرمایش، سرمایش، نگهداری و عایق بندی حرارتی و انتخاب آگاهانه سیستم گرمایش و سرمای است.
- تعامل اجتماعی و محیط شناخته شده
شکل گیری مسیرهای حرکت و مکان قرار گیری خدمات مترک، تعمل
اجتماعی مردم را تحت تاثیر قرار می دهد.
تعبیه فرصت ها دیدار و ملاقات با دیگران پیش نیاز ترویج
روابط متقابل اجتماعی غیر رسمی و پی بینی شده است که منجر به وجود فضاهایی مثل
فضاهای اجتماعی و فضاهای دورهمی و نشیمن
های عمومی می شود.
- چیدمان فضاها و تعامل اجتماعی
هرچه فاصله ها
بیشتر شود خلوت شخصی بیشتر و تعاملات اجتماعی کاه می یابد.
- فضاهای اجتماع پذیر و اجتماع گریز
نیمکت های پشت به پشت مثالی از سازماندهی اجتماع گریز
هستند.
در فضای اجتماع پذیر امکان تماس چهره به چهره وجود دارد.
با طراحی فضاهای عمومی در محوطه مجموعه و با طراحی فضاهای
خدماتی مانند کافی شاپ و رستوران و مکان های خرید تماس چهره به چهره ساکنین بیشتر
می شود.
فضای باز خصوصی روابط همسایگان را رشد می دهد.
در بلوک های مسکونی متقابل که خانه ها در طول محوطه (فضای
نیمه عمومی) با ورودی های مجزا قرار می گیرند روابط اجتماعی قابل توجهی شکل می
گیرد.
با ایجاد فضاهای
بازی کودکان، اگر بزرگسالان مجموعه یکدیگر را نشناسند، کودکان ممکن است با یکدیگر
آشنا باشند، معمولا بچه ها هم محله ای واقعی اند.
-کاربرد طراحی برای تعامل اجتماعی
فضای عمومی می توند در مرکز ساختمان ها قرار گیرد.
امکان طراحی راه روهایی با عرض کافی برای توقف و دیدار های
اتفاقی
فضاهای عمومی می تواند در بین طبقات در تقاطع مسیرهای
روزمره مورد نیاز مردم برای دیدارهای اتفاقی ویا با قرار قبلی قرار گیرد.
در چنین فضاهایی تعاملات اجتماعی افزایش یافته و مجتمع
مکانی برای گفت و شنود اجتماعی و مکانی برای تبلور رفتارها و هنجار های اجتماعی و
همچنین فضایی امن برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت می شود.
- تاثیر بستر طبیعی و دید و منظر بر طراحی
سایت مورد نظر دارای شیب تقریبی 10 متر می باشد و همچنین
دید مناسب به فضای سبز و کوه های الوند که از پتانسیل های طراحی در این سایت بشمار
می آید.