رم کولهاس در مصاحبه با آرت فوروم در حاشیه هرمیتاژ مَستِـرپـِلَن 2014
بعضی وقت ها فکر می کنم که ایا واقعا بیلبائو [افکت] لازم است، این گونه بنا ها قطعا برای شهرهایی که شاخص نیستند: وعمیقاریخی موجهی نیز ندارند مشروعیت بخش و لازم است، ان ها تلاش می کنند از معماری برای ارتقا شهرتشان در مقیاسی جهانی استفاده کنند، اما وقتی این ره یافت تبدیل به خودـ انگارهِ شهرهای مهمی همچون رم و مسکو می شوند، همه چیز صورت عکس به خود می گیرد، گویی این شهرها اعتماد بنفس و احترام به خویشتنِ خویش را از دست داده اند.
خاطرم هست وقتی رقابت برای موزه ماکسی در رم اغاز شد، مدیر برنامه های موزه و دبیر اجرایی مسابقه به صراحت گفت:" ما موزه ای می خواهیم که دقیقا همان کاری را برای رم انجام دهد که [فرانک] گری برای بیلبائو به انجام رساند. پیش خودم فکر کردم ایا شهری که پانتئون و سنت پیتر دارد واقعا به بیلبائو [افکت] هم احتیاج دارد؟ فکر می کنم این روی کرد دقیقا پاشنه اشیل بیلبائو [افکت] است، این سیاق در شهری که هیچ چیزی ندارد موثر است، اما در شهری که همه چیز دارد بی نهایــــت کم تاثیر است.
این روی کرد تهدیدی است برای روحیه بومی شهرهایی که عقبه عظیم تاریخی دارند، چرا که روی کرد ظاهری این گونه ابنیه برای حل مشکل هویت [نو] این گونه شهرها، عملا به محو و نابودی هویت تاریخی ان ها منتهی می شود. تاثیر بیلباو افکت سازی می تواند بی نهایت گمراه کننده نیز باشد، چرا که می تواند به سرعت به ضد گفتمان تبدیل شود و امکان توسعه را در محاق برد، برای مثال بودند کسانی که می گفتند سی سی تی وی در قامت آیکن جدید پکن، کل شهر را نابود کرده است، البته به گمان من در شهری مثل چین با این ابعاد ساخت و ساز و توسعه طاقت فرسا و سریع، سی سی تی وی صرفا یک بنا میان انبوه ابنیه دیگر است و در چارچوب این نگره ی انتقادی تعریف نمی شود.
برای اشنایی با نگره کلی رم کولهاس نسبت به معماری و شهر ببینید نوشتار رم کولهاس؛ لیبدویِ معاصر بودن با شهر نوشته رافائل مونئو با برگردانی از ایمان رئیسی و حسام عشقی صنعتی
برای اشنایی با مفاهیم پایه ای گفتمان کولهاس می توانید مشاهده فرمایید نوشته رِم کولهاس؛ آیکـُـن[سندرم]امپراتوری
محمد رضا هل فروش در نوشتار رم کولهاس؛ بازْتدقیق تمدنیِ فضا و زمان رویکرد کولهاس در طراحی را متناسب با مفاهیم پایه ای معماری تدقیق نموده و تاثیر کولهاس بر بازنگری در این مفاهیم را مد نظر می اورد
انتونیو نگری در نوشتار رم کولهاس و زیست پس ماندی شهرـ نشین عمیقا تلاش می کند مفاهیمی همچون فضای پس ماند و بزرگی را در گفتمان کولهاس واکاوی نماید
مازیار مظلومی در نوشتار رم کولهاس و نبوغ معمارانه در دو اثر مکتوب تغییر نگره کولهاس حین نگارش دو اثر مهمش را مد نظر اورده است
رم کولهاس در درسْ گفتار جهان مسطحِ مابعد امریکایی بر مفاهیمی همچون جهانی شدن، شرق شناسی و تاثیر ان ها بر الگوواره هایی همچون اسمان خراش ها می پردازد
برای مشاهده نوع نگاه رم کولهاس به مدرنیته، نحوه کارکرد ان در معماری، میزان انحراف از اصالتش، ظهور مجدد جریان های نومدرن و چگونگی اوج و فرود ان می توانید ببینید نوشتار رم کولهاس و پروژه اتمام مدرنیته را به قلم محسن نطنج و همچنین نوشتار رم کولهاس و هستی شناسی معماری؛ پاردایم بازگشت و بازخوانی مدرنیسم متقدم