یافتن اکسیر جوانی رویای قدیمی بشری است. هر چند این رویا هنوز محقق نشده است اما دست کم راه حلی برای دمیدن روحی تازه به آثار هنری تاریخی وجود دارد. در فلورانس از فن کوزه گری مرمت کاران آثار باستانی باخبر می شویم و می بینیم چگونه با استفاده از روشهای جیدی آثار هنری تاریخی را احیا می کنند. با افزایش سن، تابلوهای نقاشی ساختاری شکننده پیدا می کنند. دلیل اصلی آن تجزیه کربنات کلسیم ، عنصر اساسی بسیاری از آثار هنری در جهان است.
دانشمندان سعی کرده اند با استفاده از فناوری نانو، هیدروکسید کلسیم را به این آثار تزریق کنند. فبریتزیو بندینی، مرمت کار می گوید: “ این تابلوی نقاشی به شدت به دلیل قدمتش آسیب دیده است، و چون آن را از دیوار برداشته اند رنگهای اصلی نقاشی به مرور از بین رفته اند یا آن حالت اولیه را از دست داده اند. مرمت کاران امروز بخشهای شکننده این تابلو را با استفاده از فانوری نانو ترمیم می کند.” این “اکسیر جوانی” چگونه کار می کند؟ به آزمایشگاه می رویم تا فرآیند شیمیایی احیا را بیشتر درک کنیم.
دانشمندان کشورهای مختلف تلاش زیادی برای احیای آثار باستانی کرده اند. آنها موفق شده اند با استفاده از فناوری نانو هیدروکسید کلسیم را برای احیای آثار باستانی به آنها تزریق کنند. مدیر این طرح در دانشگاه فلورانس می گوید: “ما برای احیای آثار نقاشی از همان ماده ای استفاده می کنیم که نقاش برای خلق تابلو استفاده کرده است.”
دانشمندان با افزایش اندازه ذرات ملکولی نانو، موفق شده اند از آن برای مرمت آثار بهره ببرند. نانوتکنولوژی همچنین می تواند بهترین سلاح برای پاک کردن آثار باستانی باشد. ماده حاصل از این فناوری، بدون آسیب رسانی به یک تابلوی نقاشی، حتی آبرنگ، به زدودن گرد و خاک روی یک تابلوی نقاشی کمک می کند. پیر بالیونی، فیزیکدان می گوید: “در این ماده ژل مانند آب تزریق شده است، اما مقدار آن محدود است و با استفاده از ژل می توان میزان نفوذ آب را تا صد و یا ۲۰۰ میکرون کنترل کرد.” در کارگاه مرمت از این ژل برای احیای ظریفترین و شکننده ترین آثار استفاده می شود، مثال واضح آن، تکه پارچه طلاکاری شده قرن سیزدهم میلادی است.
یکی از مرمت کاران در دانشگاه فلورانس می گوید: “این سامانه بی تردید بهترین راه حل مرمت آثار باستانی در آینده خواهد بود، چرا که کمترین صدمه را به این آثار وارد می کند.” دانشمندان در پی گسترش و بهینه کردن فناوریهای نانو تکنولوژی در عرصه مرمت آثار باستانی هستند. مدیر این طرح می گوید: “علم کاربردی نانو روشهای جدیدی برای مرمت آثار باستانی در اختیار ما قرار داده است. می توانیم هنر را برای همیشه زنده نگاه داریم. این سامانه آثار هنری را برای نسلهای آینده جاوادانه خواهد کرد. آثاری هنری نامیرا می شوند و فرزندان ما و فرزندانشان می توانند از آن بهره ببرند.”