“سایه برج مانیا” مانند عقربه یک ساعت افتابی روی صفحه ساعت میدان می لرزد و سرعت متغیر زندگی روزانه را از هفتصد سال پیش نشان می دهد. زمانی سیه نا مستعمره رم بود، در محل فعلی میدان نیم دایره و صدف گونه فعلی میدان دل کامپو، فوروم قرار داشت. در این گودی دره، جایی که سه خیابان بهم می رسند، بعدها یک بازار به وجود امد که محلی به عنوان میعادگاه “کامپو” و کاملا شبیه نخستین فوروم در روم بود.
امروزه میدان دل کامپو با طراحی نمای مجللش، به صورت امفی تئاتر عمومی بزرگی به نظر می رسد. قهوه خانه ها، رستوران ها و غذا خوری ها، همه، حاشیه بالای میدان را مانند لژها و بالکن های تماشاخانه احاطه کرده اند. همه میدان ها صحنه های نمایش برای زندگی غم انگیز انسانی هستند، اما فقط تعداد کمی از میدان ها، این طور کامل و بی نقص و دارای تاریخی پر حادثه در یکی از شهرهای ثروتمند منطقه توسکانا هستند. اما این توپوگرافی منحصر به فرد و فوق العاده است که به ان شهرت جهانی بخشیده است.
یازده گذرگاه باریک به میدان دل کامپو منتهی می شوند که اصلا احساس نمی شوند، زیرا میدان با بدنه ای از ساختمان های پنج طبقه به هم چسبیده، احاطه شده است – و حتی کاخ پوبلیکو با بنای مقعر شکلش با وجود تسلط بر میدان بیش از هر چیز برای محصور کردن بی نظیر میدان به کار گرفته شده است و البته از نظر بصری از خیابان و کوچه ها، ارتباط بصری کاملی را با میدان برقرار می سازد.میدان سیه نا در گذشته، همواره مکانی برای تجمع، صحنه ای برای نمایش و محلی برای برگزاری با شکوه جشن های ملی و مسابقات پر هیجانی مانند:مسابقه اسبدوانی بود.
میدان کامپو تا ابد کانون و مرکز انکارناپذیر زندگی اجتماعی باقی می ماند. افراد بومی و باز دید کنندگان در اطراف پرسه می زنند، با هم گفتگو می کنند و در هوای گرم بعد از ظهر مثل اینکه روی چمن نشسته اند، روی سنگفرش خیابان می نشینند. حتی در سکوت شب، هنگامی که رستوران ها و غذا خوری ها بسته اند و تنها گربه ها در میدان وجود دارند، میدان هنوز هم دعوت کننده به نظر می رسد.
شهر سیه نا، جزو اولین شهرهای ایتالیا بود که مرکز تاریخی خود را بر روی تردد سواره ممنوع ساخت و ان را محدوده تردد پیاده اعلام کرد. بدین ترتیب زیبایی شهری تکامل یافته قرون وسطایی را برای جوانان و دانشجویان جوان حفظ می کنند.
- ویژگی های توپوگرافی، هندسی و تاریخی میدان
یک میدان مرکزی در میان شکاف وسیع دره، بین سه زنجیره تپه، مسلط بر میدان به وجود امده است. از قدیم این محل به تقاطع “سنگربندی” معروف بود. در اینجا به طور معمول، هر محله به هنگام اشوب ها و اغتشاش ها، ورودی های خود را مسدود می کرد و سه تپه و سه محله شهری رقیب، باید دست کم یک ناحیه شهری واحد، به عنوان میعادگاه اجتماعی برای همه ساکنان شهر را تشکیل می دادند.
به دلیل موقعیت جغرافیایی که به وضعیت درون محلی و به توپوگرافی مربوط می شود، تمام میدان های سیه نا مربوط به یک محله با ویژگی دشواری روبه رو هستند. شاید شکل صدف مانند میدان کامپو، نمادی از شنل حضرت مریم است که در سال ۱۲۶۰ شهرخود را وقف ان کرده است؟ بهرحال ۹ شعاع در سنگفرش، کنایه از ۹ شورا دارد، حکومت کردن گروه کوچکی از ثروتمندان بر بخش بزرگی از شهروندان که به طور فعالانه در ان سهیم بودند. در مرکز یک شبکه ارتباطی متراکم، میدان دل کامپو، ساختار فضاهایی را که سعی در جدا شدن از هم دارند، به یکدیگر پیوند داده و در نتیجه مکان منحصر به فردی پدید امده است. توپوگرافی شهری که بر روی تپه قرار گرفته و نظام معابر ان که از پستی و بلندی های زمین پیروی می کند، در شکل گرفتن میدان دوباره خود را منعکس می سازد.
- هویت مکان، افسانه به جا مانده و شکل شناسی مکان
میدان کامپو به عنوان فضای درون شهری منحصر به فرد، به مظهر کامل یک میدان ایتالیایی تبدیل شده است. چنانچه امروزه باز هم به هویت مکان، شرایط بومی محل و بیشتر به سنت های منطقه ای و انتظارهای فرهنگی اهمیت داده شود، از این نظر از میدان کامپوی شهر سیه نا به عنوان الگو نام برده خواهد شد. یکپارچگی چیدمان که به نحوی شبیه یک امفی تئاتر نسبت به میدان گود کاخ پوبلیکو خود را نشان می دهد، هنوز هم سناریو فوق العاده ای است که مردمان تمام ممالک را به وجد می اورد.
- تاثیر متقابل ساختار بناها، میدان و فضای خیابان
در اینجا کیفیت فضا به معنای واقعی کلمه، هماهنگی بی نظیر سیمای کلی میدان و همچنین هماهنگی و تضاد بین اشیاء و عناصر معماری نسبت به هم و تاکید بر برج کلیساست.در اینجا البته موضوع اصلی تاثیر گذاری فضا، شکل گیری بدنه میدان است. شکل احاطه کردن فضا از طریق لبه های فضای U شکل و تاکید خاص بر کاخ پوبلیکو و رابطه متقابل هر دو تعیین می شود. در مورد تاثیر گذاری میدان هربار اهمیت محصور بودن فضا ذکر شده است، حتی به عنوان عامل اصلی هماهنگی سیمای کلی میدان. کامیلو زیته این موضوع را در مورد شکل میدان های دوره باستان تا دوره رنسانس تایید می کند. وی محصور بودن فضای میدان را بسیار مهم می داند، “زیرا یک فضای باز در درون شهر، اصولا از این طریق، تازه به میدان تبدیل می شود” و به همین دلیل هم برای تاثیر گذاری میدان، ارتفاع بناها و بدنه میدان تعیین کننده است. به دلیل توده یکسان بناها و همچنین شکل و تقسیم بندی نماها و پنجره ها و استفاده از مصالح همشکل اجری، ریتمی تکراری به وجود امده که برای هماهنگی میدان ضروری است. اما با وجود این یکپارچگی و وحدت، بناهای انفرادی و مجزا از خوانایی و قابلیت ادراکی برخوردارند.
اگر از یک طرف توجه به ویژگی سطح میدان جلب شود، از طرف دیگر در مرکز میدان به دلیل تاکید بر طرح قطعات مثلثی شکل کفسازی و همچنین شیب پیدا کردن سنگفرش به سمت بالا و اهمیت دادن به محدوده میانی و ایجاد یک “مرکز منفی”، همینطور کاخ پابلیکو با برج کلیسا، جاذبه زیادی را به عنوان “مرکز مثبت” ایجاد می کند.گذرگاه ها، کوچه ها و معابر به عنوان محورهای دید و حرکت، مسیر فرعی جهت گیری شده ای به سمت کاخ پابلیکو ایجاد می کنند. بدین ترتیب شکل، عملکردها، توپوگرافی، صحنه پردازی و گرافیک خاص، مرکز ثقلی را در بافت ایجاد می کنند. از این رو کامپو دل سیه نا، یک فضای تعریف شده توسط اطراف خود است که به شکل “چادری” تصور می شود که بدنه ان را حلقه ای از خانه ها تشکیل داده اند و برج کلیسا به عنوان تیرک چادر عمل می کند.
- عوامل اجتماعی، فعالیت های اجتماعی و مراسم و ایین ها
جشن پالیو در زیارت با حضرت مریم پس از معراج و شرکت پر شور شهروندان سیه نا به نشانه وفاداری انان به موطن و محله شان است.
زندگی اجتماعی یک شهر به ندرت با چنین شدتی به میدان های شهری و اصلی اش وابسته می شود، مثل شهر سیه نا به میدان کامپو. از اغاز هم جزو اهداف اصلی بود که با احداث میدان، یک محل ملاقات مشترک به وجود اید. اگر قضیه میدان دل کامپو به دلیل عناد و دشمنی های هفده محله شهر شکل گرفت، به همین نحو، غرور شهروندان هم به علت رقابت با شهر همسایه، یعنی فلورانس افزایش پیدا کرد. میدان کامپو از دوران قرون وسطی مرکز قدرت دنیوی است و با تمام تمایل و حتی تلاش ساختمانی برای محصور کردن ان، نمادی از یک میدان مسابقه است.
یک بازی پر هیجان از هماهنگی و خشونت؛ با این دوگانگی و اختلاف، اهالی سیه نا زندگی می کنند و میدان کامپو هم در مرکز شهر با تضادهایش، با تاریخش، هویت ارزشمندی را برای ساکنانش به نمایش می گذارد.