در سال 2005؛ دولت ایالتیِ -بنام استادو مکزیکو - هم مرز با مکزیکوسیتی، برنامه ای با نام "شهرهای دویست ساله" را بمناسبت جشن 200 سالگی انقلاب مکزیک به مثابه راهکاری جهت افزایش رقابت پذیری آن مناطق، آغاز نمود. این دستور کار؛ برنامه ریزی دقیق کاربری زمین و ایجاد یک ساختار دولتی را برای مراکز کلیدی جمعیتیِ منتخب بر اساس مکان، ظرفیت سازی برای افزایش جمعیت، پتانسیل سازی میزبانی زیرساخت ها و تجهیزات استراتژیک و امکان ایجاد خطوط ارتباطی مناسب برای فعال سازی ادغام منطقه ای، ایالتی و ملی پیشنهاد داد.

یکی از مراکز انتخاب شده؛ "تِکامَک"، در حوزه شهری استادو مکزیکو بود. اگر چه توسعه مسکن آن در اواخر دهه 60 آغاز شده و در دهه 90 با ساختن محله های مختلف ادامه یافت، لیکن تا زمانیکه پروژه "شهر دویست ساله"، تحت یک رژیم جدید دولتیِ ساخت و ساز اجتماعی محور نیست، سرمایه گذاری خصوصی؛ پروژه شهر های دویست ساله را انجام داده، که این روند موجب افزایش افسار گسیخته قیمت مسکن و درنهایت ترکیدن حباب مسکن شده است، نه تنها در زمین های تخصیص یافته بلکه همه مناطق پیرامونی مکزیکوسیتی.

اتکاء به خود ازطریق استقرار یک سکونتگاه شهری با حوزه های خدماتی، درمانی، آموزشی و تفریحی بسنده؛ وعده فراموش شده برنامه "شهرهای دویست ساله" است. نه دولت و نه توسعه دهندگان خصوصی تعهدات خود را عملی نکرده اند. هدف مشخص ساخت یک مدل خودکفا، به خوبی برنامه ریزی شده، همراه با رقابت پذیری شهری بالا طی تغییر دولتها و رشد کنترل نشده مسکن، از دست رفته است.

عکاس حوزه معماری، زایکس موز، با تمرکز برمسائل اجتماعی، عکس-مقاله ای با عنوان "منافع غیر اجتماعی" (2018)، شامل مجموعه ای از نماهایی پشتی زیستگاه های مسکونی تِکامَک ارائه داده است. این عکس ها اقدامات ساکنان را نشان می دهد که از طریق کنش های خود-ساخت، همپوشانی سطوح و ایجاد تغییرات در ساختمانها، خانه های خود را با نیازهای زندگی شان بدون نقشه ساخت و یا هر گونه دغدغه در راستای استانداردهای ایمنی تطبیق داده اند.

گسترش عمودی، مصالح متنوع، مکانیابی پنجره ها در دیوارهای اطراف، پله های روباز و حفاظ ها از جمله مواردی ست که توسط  زایکس موز عکاسی شده است. این وضعیت نتیجه یک نابسامانی جدی است که بخش دولتی و خصوصی را در یک رویارویی مداوم مقابل یکدیگر قرار می دهد: نابسامانی، اغتشاش و بی نظمی که بر شرایط زندگی خانواده ها و جوامع، محیط زیست و همچنین هزاران نفر از مردمیکه هر روز از مناطق پیرامونی به مکزیکو سیتی می روند؛ تاثیر می گذارد.

این مجموعه فقط یکی از بسیارنمونه های تغییر و تحولات بی قاعده در اطراف شهرهای بزرگ در مکزیکو است، منافع غیر اجتماعی؛ پیامدهای بی توجهی و نادیده انگاری هنجارها را یادآوری می نماید. از یک سو، ساکنان با دور زدن نظم عمومی و فضا، رفاه خود را تامین می کنند. از دیگرسو، حکومت - غایب، جدا شده از شرایط یا بی کفایت - از دیوارهای پشتی برای تبلیغات سیاسی و وعده های انتخاباتی خود، استفاده می کند.

References 

Ruth Reyes Ruvira y Maribel Espinosa Castillo, “La producción de vivienda residencial: caso de estudio Conjunto urbano Villa del Real, Tecámac”, 20° Encuentro Nacional sobre Desarrollo Regional en México, Cuernavaca, Morelos, 17 a 20 de noviembre de 2015, AMECIDER – CRIM, UNAM

Documento de Ciudades del Bicentenario, Comisión Coordinadora para el Impulso a la Competitividad del Estado de México, IV Sesión Ordinaria de la Comisión Ejecutiva, 31 de julio de 2007, revisado el 4 de marzo de 2019, en http://edomexico.gob.mx/sedeco/competitividad/ppt/CiudadesBicentenario.pdf