زاها حدید، (2016-1950) معمار عراقی الاصل انگلیسی، نخستین معمار زنی است که
برنده جایزه پریتزکر در سال 2004 شد. انچه از پی می آید ده اموزه ایست که حدید از
تجربیاتش در اختیار همْ عصران و میراث داران فکری و حرفه ای اش قرار می دهد:
ـ حقیقتاً
معماری در مورد تندرستی و سلامت است. من فکر می کنم که مردم می خواهند احساس خوبی
در یک فضا داشته باشند ... از یک طرف این موضوع به سرپناه مربوط می شود، اما در
مورد لذّت نیز هست.
ـ یکی از مواردی که
با اطمینان می توانم آن را بیان نمایم این است که ما معماران می توانیم هیجان و
چالش هایی را برای زندگی افراد به ارمغان بیاوریم. ما می خواهیم که آنها
بتوانند غیر منتظره ها را در آغوش بگیرند.
ـ برای یک زن بسیار بسیار
دشوار است که به تنهایی وارد حرفه ی معماری شود. معماری هنوز یک دنیای
مردانه است.
ـ حدید همواره تحت
تأثیر دوران کودکی خود در "روستاهای سرسبز جنوب عراق" بود؛ زیبایی مناظری که ماسه، آب،
ساختمان ها و مردم، همه به نوعی در کنار هم جمع شده بودند.
ـ 360 درجه
وجود دارد. چه لزومی دارد که به
یکی از آنها متکی باشیم؟
ـ شما همیشه
معماران زن را محترم و معتبرتر می بینید. این بدان معنا نیست که همه
چیز آسان پیش می رود. بعضی اوقات مشکلات
غیر قابل درک هستند ... در عمل، من هنوز هم مقاومت را تجربه می کنم، اما فکر می
کنم این مسئله است که من را متمرکز نگه می دارد. شاید پیش از زن بودن، این
شایستگی من بود که به من چنین عزمی برای دستیابی به موفقیت داد، اما من همیشه مصمم
بوده ام.
ـ منواقعاً به ایده ی آینده
اعتقاد دارم.
ـ شما محدود
نیستید که تنها به روش خاصی به فضا نگاه کنید. شما واقعاً می توانید از مسیر اصلی
خارج شوید و به جاهایی سرک بکشید که کمتر کسی انجا می رود.
ـ امروزه برای معماری كافی
نیست كه مستقیماً تیپولوژی بناهای موجود را پیاده سازی كند؛ بلکه در عوض، معماران نیاز دارند
تا با مداخله ی جدید و توجه به فضای برنامه ریزی شده، کل منطقه را با دقت بررسی نمایند.
ـ شما همیشه مجبور نیستید که
هنر را در آنچه که جعبه ی سفید نامیده می شود نشان دهید، بلکه می توانید به نوعی
پیچیدگی در نمایشگاه دست یابید که همچنان به هنر نیز احترام بگذارد.