بعد از کتاب موفق "کارکرد تزیینات"، فرشید موسوی با کتاب مفید فایده دیگری که توسط نشر کتاب های معماری، طراحی و هنرهای معاصر و انتشارات دانشکده تحصیلات تکمیلی طراحی دانشگاه هاروارد به چاپ رسیده بازگشته است؛ "کارکرد فرم".
کتاب ماحصل مجموعه ایی از سمینارهای موسوی است که طی دو سال در دانشکده تحصیلات تکمیلی طراحی هاروارد ارائه شده است، او در حجمی بیش از 500 صفحه غالب سیستم ها و زیرـ سیستم های رایج ساخت را تبیین می نماید: شبکه ها و قاب ها، طاق ها و قوس ها، صفحات فُلد شده، پوسته ها، اعضای کششی و اعضای بادی از جمله ی این سیستم ها می باشند.
هر کدام از این سیستم ها در گام اول به صورت واحدهای پایهِ مجردِ غیر ترکیبی کاملا طبیعی و غیر سازه ایی و بعد از ان در سه زیر حالت ترکیبی افقی، عمودی و خمیده ارائه شده اند، این ره یافت تمام ظرفیت های زیبایی شناسانه، اجرایی و سازه ایی این ترکیب های را تعریف می کند؛ مکانیزم ارائه مثال ها نیز گستره وسیعی دارد؛ ساختمان های ساخته شده، طرح های پیشنهادی دانشجویی و حتی طرح های پیشنهادی خود خانم موسوی و تیم طراحش در دفتر اف اُ اِی.
برای مثال تبیین دیاگرید Diagrid که ترکیبی است از ستون های باربری که یک گریدGrid ؛صفحه یا شبکهِ دیاگُنال Diagonal را شکل می دهند با یک بسط تصویری انتزاعیِ غیر سازه ایی طبیعی ـ همان گونه که در اولین شکل پی امده می بینید ـ اغاز می شود؛ توصیف وضعیت عمل کردی نیروها و میزان انعطاف پذیری سازه از نظر مقیاس، زوایای پیچش و خمش، نوع مقاطع به کار رفته و میزان انعطاف پذیری عمقی و ارتفاعی در این قسمت صرفا روایت و امکان سنجی می شود. پس از این بسط افقی همین تکنیک ساخت در مرکز هنر امریکایی اسمیتسن رینلدز اثر فاستر، مرکز نمایشگاهی میلان اثر فوکسس یا حیاط اصلی موزه بریتانیایِ فاستر معرفی می شود و بسط عمودی ان در هتل لاته اثر اس اُ ام، خانه الیزابتِ اف اُ اِی و پاویون شیشیه ایی برنو تات در شمایلی بی نهایت کامل و واضح ـ ان گونه که در تصاویر بعدی امده ـ طرح می گردد.
این ماتریس تمامی پی ایندهای فرمی یا ان گونه که دلوز می گوید" خواست ها، الزامات و توقعات پیش شخصی ایی که در قامت فرم تبیین می شوند" را در بازه ایی از فرم های رها تا مقید در بر می گیرد و بدین طریق درک ما از این سیستم ها را عمق می بخشد.
این مثال ها که از تبیینی راحت و رایج و قابل فهم و کمتر معمارانه اغاز می شود و متناسب با هر وضعیت سازه ایی در شمایلی معمارانه ارائه می شود در ماتریس هایی برای تمام سیستم های ساخت و اجرا تکرار می شود و نهایتا کتاب را به کتابی مفید برای تمامی ان هایی که به نوعی با معماری سر و کار دارند تبدیل می کند.
در پایان شاید تکه نگاری ناشر بر کتاب بتواند گوشه ایی از اهمیت کتاب را تبیین نماید:
فرشید موسوی؛ معمار شناخته شده جهانی در کتاب کارکرد فرم روایتی انتقادی ولی تحسین برانگیز از رابطه متضاد میان کارکرد و فرم را شرح می دهد و نهایتا به تضادی می رسد که در قلب مدرنیسم جا خوش کرده و نشان می دهد، خانم موسوی با اذعان به عقب مانده بودن درک از کارکرد در معماری بر این عقیده است که برای هم بند کرد تعریف کارکرد در معماری با چگونگی تعریف کارکرد در ریاضیات، زیست شناسی و موسیقی ما نیازمند گذر از تعریف کارکرد به مثابه ابزار می باشیم او بر این عقیده است که فرم نیز نباید هم چون فهمی برای ساختن صرف بنا در نظر اید بلکه باید چگونگی اجرای حسی ان را نیز در نظر گرفت. کارکرد و فرم با سیاق دو گانه شان ره یافت ما برای تعریف محیط مصنوع طی قرن بیستم را شکل دادند. این کتاب سیاهه ایی از مباحث واقعا چالش برانگیز رو در روی محیط مصنوع قرن بیست و یکم را برای مخاطبش فراهم می اورد و از این ره فهمی پویا از امکانات و فرصت های پیش روی فرم معمارانه را برای معماران رقم می زند.