نصب پاویون سرپنتین در هایدپارک لندن یکی از نشانه های فرا رسیدن تابستان برای انگلیسی هاست. اما روش متفاوت امسال در ساخت جعبه چوبی سیاهی که بی سر و صدا در میان درختان آماده می شد رهگذران را متعجب می ساخت. در طول دهه گذشته هر معمار از زاحا حدید گرفته تا الفار الیسون و از فرانک گهری تا اسکار نیمایر هر یک با تفسیری منحصر به فرد به پروژه بلند پروازانه سالیانه پاویون پاسخ دادند. اما امسال معمار برجسته سویسی پیتر زمتر مخاطبین را با سبکی کاملا متفاوت مواجه نموده است.
او به جای تمرکز بر معماری ما را با باغی محصور در دیوارهای چوبی سیاه رنگ آشنا می سازد. پیتر زمتر می گوید "در درون هر کسی باغی خفته است و من باغی در باغی ساخته ام تا آرامش درون تامین شود." این کار تجربه ساخت و سازی است بین یک اثر معماری و پوشش گیاهی. بنا از یک قاب چوبی سبک وزن ساخته شده که با کرباس پوشش داده شده و چسبی سیاه با ترکیب شن و ماسه روی آن کشیده شده است. عبور از دالانهای تاریک که به صورت متناوب با نور بیرون روشن می شود بازدید کنندگان را از حال و هوای شهر جدا می کند و پس از ورود به فضای مخفی مرکز پاویون، سقف باز حیاط پر نور با پوشش گیاهی زیبای خود حس دلپذیری را بوجود میاورد.
این باغ محصور در عمارت با صندلی ها و فضای نشیمن محصول همکاری با طراح هلندی پیت اودولف است. گیاهان با دقت انتخاب شده این باغ علاوه بر رنگ و بو و بافت چشم نوازشان باعث جذب پروانه ها و زنبوران در محیط شده و در مجموع فضای غیر منتظره ای را بوجود می آورد که بینندگان را به حال تفکر و مراقبه فرو می برد. پیتر زمتر می گوید: "ما از طبیعت می آییم و به آن باز می گردیم به دنیا می آییم زندگی می کنیم و می میریم. می پوسیم، می سوزیم و یا خاک می شویم و محو می شویم. من به تازگی درباره این موارد می اندیشم و در جوانی به آن توجه نمی کردم. چرخه بزرگ و کاملی را می بینم که جزیی از آن هستم.برای زمان کمی من وجود دارم.
قبل از این نبوده ام و بعد از این نخواهم بود اما اکنون که هستم به چرخه زندگی در زمان خودم بر روی سیاره ام تعلق دارم. برای زمان کوتاهی من قسمتی از چرخه زندگی انسانها و حیوانات و گیاهانی هستم که اکنون زنده اند و روزی دیگر نیستند. با نگاهی به گذشته میبینم که طبیعت همیشه گیاهان را به من هدیه داده است، آنها قسمتی از محیط اطراف من بوده اند و به صورت آشکاری از مراتع، جنگلها، باغ ها و در حقیقت از گیاهان لذت می برده ام. اکنون عوض شده است توجه من به طبیعت بیشتر شده است و گرچه من اسم خیلی از گیاهان را نمی دانم اما دوست دارم که با گیاهان صرف وقت کنم و حضور گیاهان در زندگی من برایم آرامبخش است. حضور گیاهان در اطراف من تجسم هر آنچه است که من دوست دارم: آرام و ملایم و انعطاف پذیر و به همین دلیل قوی، معطر و حساس هستند.
آنها حرکت دارند و به نور واکنش نشان می دهند و مقیاس و تناسبات زیبایی دارند ... گیاهان به صورت بی شماری در فرم ها و محل های مختلف رشد می کنند و ما را تحت تاثیر قرار می دهند: آبادی ها، دشت ها، جنگلها، تالاب ها، علفزارها و باغ ها. انواع مختلفی از باغ ها هم وجود دارد : باغ گل، باغ گیاهان دارویی، باغ خانه، باغچه آشپزخانه، باغ رز، باغ میوه و ... هر نام دراینجا یک لیست از بوها و صداها و نور و بسیاری از خواص دیگر را در ذهن ما تصویر می کند. ما به باغ دیوار و سرپناه می دهیم و از آن مراقبت می کنیم تا باغ تبدیل شود به یک محل، محلی برای آرامش و زندگی... باغ های محصور شده مرا مجذوب می کند. شاید به دلیل تصویری که از زنان کشاورز آلپ در حال کار کردن بر روی باغ ها و مزرعه هایشان در ذهن دارم... در مرکز عمارت من یک باغ است که مارا دعوت به جمع شدن می کند.
من به انرژی طبیعت و به زیبایی تابلو فرش چمن و گل ها نگاه می کنم که پیت اودولف ایجاد کرده است. به شکل و رنگ و بوی گلها و خاک و حرکت برگها و علفهای هرز می اندیشم. پیت به من می گوید پروانه ها و زنبورهای عسل وقتی روی گلها می نشینند عاشق بوی خود هستند." زمتر امیدوار است که تجربه قرارگیری در این عمارت مخاطبین را به دور از هیاهوی شهرنشینی به پیوندی دوباره با طبیعت دعوت کند و لحظاتی الهام بخش برای آنان پدید آورد.
برای اشنایی بیشتر با نگره های پیتر زمتور بر طراحی مشاهده فرمایید
هسته سخت زیبایی یا چگونه پدیدارشناسانه طراحی کنیم
و
اموزش معماری، فراگیری معماری یا چگونه تجربه زیسته بر اکادمی فائق می اید
را به قلم خود معمار از کتاب معماری متفکر