تجلیل و تحلیل رم کولهاس از نیویرک این شهر را همچون استعاره ای برای تنوع محیالعقول رفتار انسانی تصویر می کند. در پایان قرن نوزدهم، انفجار جمعیت، بسط عمیق اطلاعات و رشد تکنولوژی منهتن را تبدیل به ازمایشگاهی برای ابداع و راست ازمایی سبک زندگی متروپلیتنی ـ فرهنگ ازدحام ـ و معماری ای اینچنین نمود. منهتن انگونه که کولهاس می نویسد :" منهتن سنگ رَشید[سنگ نبشته‌‌ای از دوران مصر باستان] قرن بیستم است . . . مملو ار جهش های معمارانه( سنترال پارک و اسمان خراش ها)، قطعات یوتوپیایی (مرکز راکفلر و ساختمان سازمان ملل) و پدیده های غیر منطقی (رادیو سیتی)."
کولهاس در این کتاب رابطه دینامیک میان معماری و فرهنگ را بر اساس ذکر اپیزودهایی از تاریخ نیویرک، شامل خلق جزیره کــُـنِــی، اعمال شبکه شطرنجی منهتن و توسعه اسمان خراش سازی تفسیر و بازتفسیر می کند. نیویرک مهذون همچنین ملغمه ایست از واقعیت های جالبی که با نقاشی های اب رنگ، عکس، کارت پستال و نقشه تصویرسازی شده اند. روح این پژوهش خیالی بر منهتن نوعا شبیه سازی انرژی موجود در ذات شهر است.
نیویرک مهذون پژوهشی است جنجالی بر منهتن: کتاب رابطه نمادین میان فرهنگ متغیر متروپلیتنی و معماری منحصر به فرد خاص برامده از این دمدمی مزاجی را نشان می دهد ـ بر قوام این کتاب است که می توان نتیجه گرفت معماری فرهنگْ افرین است. کتاب تبیینی است از انسجام و پیوستگی حاکم بر اپیزودهای ظاهرا نامرتبط شهرسازی منهتن: این کتاب تفسیری است که بر قوام ان نیویرک را همچون محصول جنبشی صورت بندی نشده تدقیق می کند.
نیویرک مهذون مانیفستی است پس روندی و معطوف به گذشته که بر تلاش های معمارانه در منهتن متمرکز است. کتاب عملا توضیح نظریه ها، تاکتیک ها و ناراستی هایی است که تمایل ناخوداگاه جمعی منهتن برای تحقق واقعیت ها در قامت شبکه را تدقیق می کنند.
برای اشنایی با نگره کلی رم کولهاس نسبت به معماری و شهر ببینید نوشتار رم کولهاس؛ لیبدویِ معاصر بودن با شهر نوشته رافائل مونئو با برگردانی از ایمان رئیسی و حسام عشقی صنعتی
برای اشنایی با مفاهیم پایه ای گفتمان کولهاس می توانید مشاهده فرمایید نوشته رِم کولهاس؛ آیکـُـن[سندرم]امپراتوری
محمد رضا هل فروش در نوشتار رم کولهاس؛ بازْتدقیق تمدنیِ فضا و زمان رویکرد کولهاس در طراحی را متناسب با مفاهیم پایه ای معماری تدقیق نموده و تاثیر کولهاس بر بازنگری در این مفاهیم را مد نظر می اورد
انتونیو نگری در نوشتار رم کولهاس و زیست پس ماندی شهرـ نشین عمیقا تلاش می کند مفاهیمی همچون فضای پس ماند و بزرگی را در گفتمان کولهاس واکاوی نماید
مازیار مظلومی در نوشتار رم کولهاس و نبوغ معمارانه در دو اثر مکتوب تغییر نگره کولهاس حین نگارش دو اثر مهمش را مد نظر اورده است
رم کولهاس در درسْ گفتار جهان مسطحِ مابعد امریکایی بر مفاهیمی همچون جهانی شدن، شرق شناسی و تاثیر ان ها بر الگوواره هایی همچون اسمان خراش ها می پردازد
برای مشاهده نوع نگاه رم کولهاس به مدرنیته، نحوه کارکرد ان در معماری، میزان انحراف از اصالتش، ظهور مجدد جریان های نومدرن و چگونگی اوج و فرود ان می توانید ببینید نوشتار رم کولهاس و پروژه اتمام مدرنیته را به قلم محسن نطنج و همچنین نوشتار رم کولهاس و هستی شناسی معماری؛ پاردایم بازگشت و بازخوانی مدرنیسم متقدم