تصویر چندوجهیِ صارمی

علی اکبر صارمی از چهره های برجستهء نسلی از معماران ایران بود که بخش مهمی از تاریخ معماری معاصر ایران را زیسته و در آن ایفای نقش کرده اند؛ شاید از همین روی بود که او خود عنوان فرعی "سرگذشت من و معماری ما" را برای کتاب اتوبیوگرافی معمارانه اش "تار و پود و هنوز ..." انتخاب نمود.

زندگی معمارانهء صارمی از جوانب مختلفی قابل ملاحظه است؛

هم شخصیت ِ معماری ِ او قابل نقد و تحلیل است و هم معماری ِ شخصیت ِ او قابل درنگ و تامل !

این یادداشت ِ کوتاه تنها توصیفی است از ویژگی چندوجهی زیست ِ معمارانهء او.

·      علی اکبر صارمی در زنجان به دنیا آمد؛ معماری را در دانشکدهء هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در سیستم آموزشی بوزار، و در سایهء هدایت هوشنگ سیحون آموخت، و آن را در پنسیلوانیا و با راهنمایی مستقیمِ لویی کان ادامه داد.. .

طیف متنوع و بلکه متناقض آموزشی که او دریافت کرده بود بیش از هرچیز سبب نرمش او در مواجهه با تحولات فکری و نظری معماری معاصر و اندیشه های نو و تلاش برای فهم درونمایهء روح زمان و همراهی با آن شد.

او آموزه های بوزاری دانشکده هنرهای زیبا و سفرهای دانشجوییِ هوشنگ سیحون را تجربه کرده بود، معماری مدرن را در مهد شکل گیری آن لمس کرده بود، و مفهوم پسامدرن را از سرچشمه فرا گرفته بود؛ به زبان انگلیسی تسلط داشت و بازگشتش به ایران سبب دور ماندنش از جریانات بعدیِ اندیشهء معماری در جهانِ معاصر نشد؛ معماری او در پروژه ها و مسابقات، و آموزه های او در کلاس ها و مصاحبه هایش غالبا در همنوایی با جریانات روز معماری بودند.

·      آموزش چند بُعدی صارمی سبب شد علی رغمِ تحصیلش در امریکا، تعلق خاطرش به جریانات فکری معماری معاصر جهان، و تدریس درس تاریخ معماری معاصر در دانشکده، از معماری سرزمینش نیز غافل نمانَد، چه در آفرینش پروژه های متنوع معماری در طول زندگی حرفه ایَش، چه در پی ریزی اندیشه و نگاه دانشجویانش در نسل های متعدد، و چه در انتشار اندیشه هایش در قالب کتاب "ارزش های پایدار در معماری ایران" و در دیگر آثار.

·      شخصیت معمارانهء صارمی و کارنامهء او یک شخصیت و کارنامهء چندبُعدی است.

صارمی ِ معمار، طراحی صاحب سبک است که آثاری ارزنده، ماندگار، و قابل توجه از خود به جای گذاشته.

صارمی ِ معلم، استادی شناخته شده است که معماران و معلمینی از نسل های مختلف تربیت نموده.

صارمی ِ موءلف، نویسنده ای خوش قریحه است که هر از چند گاهی خاطرات، پژوهش ها، و یا دریافت های خود از جهان معماری را با معاصرین و با نسل های بعد در میان گذاشته.

و صارمی طراح، هنرمندی است که در ادامهء راهِ الهامبخشِ استادِ بزرگش هوشنگ سیحون و با خاطرهء سفرهای مشهور وی برای آشناییِ ترسیمیِ دانشجویان با طبیعت و معماری ایران، دیده هایش را در قالب طرح هایی از معماری ایران جاودانه کرده است.

·      افزون بر اینها ابعاد شخصیتی صارمی به وجوه دیگری نیز توسعه می یابد.

او تار و سه تار می نوازد و در باب معماری و موسیقی می نویسد.

از سالیان دانشجویی طبع خویش را در بیان دریافت ها و احساسات خویش از سرزمینش با زبان فیلم می آزماید.

و زندگی خویش را چنان با عرصهء تئاتر و سینما پیوند می زند که گریزی از تاءثیر و تاءثر متقابل باقی نمی مانَد.

·      تمامی این وجوه حرفه ای، آموزشی، فرهنگی، و هنری اما تنها وجوه شخصیتی او نیستند؛

اگر با آنها که با او نزدیک تر بوده اند همنوا شوید ابعادی نو و دلپذیر برای شما نقل خواهد شد.. .

ابعادی حاکی از فروتنی، شنوندگی، کم گویی، انعطاف، پذیرش، شوخ طبعی، و سرزندگی.. .

چندوجهی بودن در عصر ما شاید از مشخصه های بارز "روشنفکری" باشد؛

این خصلت در پیشینهء کهن تمدنی ما از ملزومات "حکمت" بود.. .

-  از دیرباز تا روزگار ما - آیا معماران سرآمد را گریزی از این جامعیت بوده و هست.. ؟

به نظر می رسد صارمی بیش از آنکه معماری بسازد، به دست معماری ساخته شد.. .

این متن در قالب پرونده "چهار یادداشت برای علی اکبر صارمی" در این صفحه گردآوری شده است.