خب من اولین بار در زمانی که دانشجو بودم با طرح خانه ولنجک، کار دکتر
صارمی آشنا شدم که به نظرم می آمد که علی رغم عناصر مدرن در آن نوع پیچیدگی
و ارتباطات غیر متعارف وجود دارد که با صراحت و روشنی ساختار فضایی مدرن
متفاوت بود. بعد از انقلاب، کار جالب ایشان را در مسابقه مسجد دانشگاه
صنعتی دیدم که به نظر می آمد بسیار تحت تاثیر لویی کان است.
در
آن زمان (1367) قرار بود مرکز فرهنگی اصفهان ساخته شود، از من خواسته شد
تا چند طراح برای این کار ایده دهند ، من هم از ایشان دعوت کردم تا در کنار
چند معمار دیگر مورد نظر کارفرما و همچنین خودم طرح هایی برای این مرکز
ارائه شود که در نهایت کار من انتخاب و ساخته شد در آن زمان صارمی به دنبال
احیای دوره ایی از معماری پری مدرن ایران یا سبک معماران دوره پهلوی اول
بود که البته بعداٌ همین فکر را در طراحی و ساخت مرکز انستیتو پاستور دنبال
کرد. چندی بعد شهرداری تهران تصمیم گرفت تا تعداد خانه جوانان احداث کند و
از من خواستند تا برای چندین موقعیت معمارانی معرفی شوند که این طرح ها
را چندین معمار از جمله کلانتری و صارمی و بنده کشیدیم که متاسفانه
هیچکدام از آن ها اجرا نشد البته در این کار نیز من به نوعی مسئولیت پیش
برد کارها را داشتم و در مورد کارها مباحثات زیادی با هم داشتیم در آن کار
صارمی به نوعی پست مدرن تمایل داشت که از نوستالژی بیشتری نسبت به کارهای
گذشته بر خوردار بود، نوعی خروج از ساختار مبتنی بر هندسه اقلیدسی که با
استفاده از مصالح آجری و المان های تندیس وار ترکیب فرمال ارائه می داد تا
کار کردی، در واقع ترکیب احجام بر نظام کارکردی مقدم بود و منطق گرایی
مدرن در سایه قرار می گرفت،
در زمانی که آقای عبد العلی زاده
استاندار آذربایجان شد مشاور عمرانی ایشان که از دوستان قدیم بود از من
خواست تا تعدادی معماری به ایشان معرفی کنم تا طرح هایی را در تبریز اجرا
کنند من در یک پرواز از تعدادی از معماران مجربِ ایران، از جمله دکتر
صارمی دعوت کردم تا به تبریز بیایند و هر یک پروژه ایی در تبریز کشیدند و
ایشان نیز برجی در شهر طراحی کرد که در طرح آن نوعی از عناصر فرمال مثل یک
شکاف که حس یک جویبار ویا تنگه در میانه نما می داد استفاده شده بود و
به نظر می رسید که طراح به دنبال ایجاد مفهومی متفاوت در ساختار مدرن
ساختمان بلند است.
در جای دیگر وزارت خارجه از شیخ زین الدین،
میرمیران و من دعوت کردند تا اولین سفارت های ایران را در دوره آقای خاتمی
طراحی کنیم، بعداٌ از کسانی دیگر دعوت به کار شد از جمله سفارت آلبانی به
یک معمار اصفهانی از دوستان مدیر کل واگذار شده بود که طرح ضعیفی بود و من
در آنجا قویاٌ توصیه کردم که از دکتر صارمی استفاده شود در آن طرح و کار
بعدی در الجزیره ایشان نوعی گرایش نیو مدرن را دنبال کرد که شاید در برخی
موارد مانند استفاده ازقاب و ستون های (خود بیانگر) نزدیک به اولین کار ها
مثل ساختمان ولنجک بود با این تفاوت که این المان ها که آزادانه در فضا و
در تضاد با جهت گیری هندسه بنا قرار داشتند و در نمای اصلی می گشتند و صفحه
شفافی که در سقف مورب تا می شد، نوعی ساختار شکنی را دنبال می کرد.
در همان دوره جلسات مشترکی با حضور شیخ زین الدین، میرمیران، شیردل،
ایشان و من در مورد طرح دیدگاه های هریک تشکیل می شد و از فیلسوفانی مثل
داریوش شایگان در این جلسات دعوت می شد بعدها تعداد بیشتری از معماران
معاصر به این جمع پیوستند.
به غیر از این تجربیات مشترک، من در تعداد زیادی از نشست های معماری، داوری و یا مسابقات با ایشان همراه بودم،
از
لحاظ فلسفی ایشان به بنیان های مدرن اتکا می کرد اگرچه او را معماری
مربوط به دوره بعد از مدرن می شناسم که جریان معاصر معماری بین المللی را
دنبال می کرد، اما خوش سلیقگی و نازک بینی ایشان در داوری ها و همچنین
روحیه مثبت و اخلاقی ایشان را در تمامی ملاقات ها بیاد دارم روحشان شاد و
خاطرشان مستدام.
این متن در قالب پرونده "چهار یادداشت برای علی اکبر صارمی" در این صفحه گردآوری شده است.