ویتوریو گرگوتی، معمار ایتالیایی و طراح محله ی ZEN در پالرمو و استادیوم المپیک بارسلونا، در سن 92 سالگی بر اثر ویروس کرونا جان باخت. گرگوتی در روز 15 مارچ 2020 در بیمارستان سن ژوسپه ی میلان جان خود را از دست داد. همسر وی در همان بیمارستان، تحت درمان بیماری کووید 19 میباشد.
این معمار که دفتر خود به نام موسسه ی بین المللی گرگوتی را در سال 1974 بنا نهاد، طراحی ساختمان هایی من جمله استادیوم المپیک بارسلونا در سال 1992، گرند تئاتر دی پرونس در اکس-ان پرونس، سالن تئاتر آرچیمبولدی در میلان، استادیوم ماراسی در جنوا برای جام جهانی 1992، مرکز فرهنگی بلم در لیسبون و یونیورسیتا بیکوکا در میلان را در کارنامه دارد.
وزیر فرهنگ ایتالیا، داریو فرانچسکینی، از این واقعه اعلام سوگواری نمود و او را "معمار و طراح شهری بزرگ ایتالیایی که به کشور ما، پرستیژی در عرصه ی جهانی هدیه کرده است" خواند.
مدیر عامل Pirelli، ترونکتی پروورا اظهار داشت: "با مرگ ویتوریو گرگوتی، یکی از بزرگ ترین پیش قدمان قرن بیستم را از دست داده ایم؛ شخصی که در زمینه ی عوض کردن چهره ی شهر میلان نیز نقش داشته و آن را در بعد جهانی به نمایش گذاشته است."
معمار ایتالیایی، استفانو بوئری نیز گرگوتی را "استاد معماری بین المللی" که "داستان فرهنگ ما را روایت کرده است" نامید و در صفحه ی فیسبوک خود اظهار همدردی کرد.
گرگوتی در سال 1975 یک نمایشگاه معماری برای بیینال ونیز ترتیب داد که به پایه های اصلی تشکیل بیینال معماری ونیز در سال 1980 تبدیل شد. او در مصاحبه ای درباره ی ریشه های این فستیوال معماری، گفته بود: "من تنها به شرطی انجام این کار را قبول کردم که برای اولین بار، نمایشگاه معماری کوچکی را نیز برگزار کنیم. اگر نه، خب، من انجامش نمیدادم. بیینال هرگز بخش معماری نداشت، و این اولین تجربه محسوب میشد."
در همان سال، او نمایشگاهی درباره ی آسیاب های گندم واقع در جزیره ی گیودکا در ونیز نیز برگزار نمود. در سال بعد، گرگوتی مدیر بخش هنرهای بصری بیینال شد. او این فرصتی که در اختیارش قرار گرفته بود را صرف بسط دادن تمرکز فستیوال بر معماری نمود و بخش های بیشتری را به معماری و نمایشگاه های طراحی اختصاص داد. در سسال 1978، بعنوان مدیر بیینال ونیز، او تم نمایشگاه را "یوتوپیا و بحران ضد-طبیعت: مقاصد معماری در ایتالیا" تعیین کرد.
گرگوتی در سال 1927 در نوارا چشم به جهان گشود. او از سن 14 سالگی در کارخانه ی نساجی پدرش مشغول به کار شد. این تجربه ی زودهنگام، علاقه ی وی به حقوق کارگران و اهداف اشتراکی، درنهایت باعث پیوستن او به حزب کمونیست ایتالیا شد.
او پس از ملاقات استودیوی معماری آگوست پره و برادرانش در پاریس در سال 1947، به معماری روی آورد و در ایتالیا، در دانشگاه پلی تکنیک میلان تحصیل نمود. از سال های 1955 تا 1963، او سردبیر ارشد مجله ی معماری ایتالیایی "کازابلا" بود.
یکی از بحث برانگیزترین طراحی های شهری وی، "Zona Espansione Nord" یا "ZEN" در پالرمو نام داشت. خانه های چند طبقه ی گرگوتی، در سال 1969، با ظرفیت 10000 نفر در منطقه ای که از نظر اقتصادی محروم محسوب میشد، ساخته شدند. اما این خانه ها هم اکنون به مرز نابودی کشیده شده و به بستری برای فقر و جنایت بدل گشته اند ـ تا حدی که
مارکو ریسی کارگردان، برای فیلم خود به نام "
راگاتزی فوری" یا "پسران بیرون" در سال 1990، از این مکان برای فیلم برداری بهره برد.
در سال 2008، یک باشگاه تیراندازی مخفی مافیایی زیر این مجموعه کشف شد. گانگستری به نام سالواتور لو پیکولو، شبکه ای تونلی زیر این مجموعه ی مسکونی ساخته بود که شامل یک باشگاه تیر اندازی 10 متری عایق صوت و مخفیگاهی با تهویه ی هوا و تلوزیون و پول نقد میشد. موسسه ی بین المللی گرگوتی، در پروژه ی بازسازی استادیوم برای المپیک بارسلونا در سال 1992 به نام "Estadi Olímpic Lluís Companys" به موفقیت چشم گیری دست یافت. گرگوتی سازه ی این استادیوم را که در اصل توسط معماری به نام
پره دومنک ای رورا در
اکسپوی 1929 طراحی شده بود، استخراج کرد. نمای این استادیوم همانگونه حفظ شد و جایگاه های سرپوشیده ای برای افزودن ظرفیت به 67007 نفر، به آن اضافه گشت. استادیوم از آن دوران تا به امروز، همواره مورد استفاده قرار گرفته است.
گرگوتی در سال 1998، یونیورسیتا بیکوکا را در منطقه ای صنعتی که در ابتدا مجتمع صنعتی پیرلی در آن قرار داشت، احداث کرد. بازخوردهای انتقادی درباره ی این پردیس دانشگاهی بسیار متفاوت بود. برخی منتقدین عقیده داشتند که این مجموعه، در تبدیل این منطقه به منطقه ای فرهنگی، ناموفق عمل کرده است.
استودیوی معماری وی، تمرکز شدیدی بر طراحی شهری داشته، و در شانگهای چین یک شهر کامل به نام پویانگ طراحی نموده که در آن میدان های اصلی، یک برج ناقوس و کانال هایی شبیه به شهر ونیز دیده میشود. گرگوتی، فردی که در جنبش نئو آوانگارد ایتالیا نقش پررنگی ایفا میکرد، همچنین بعنوان یک نظریه پرداز معماری نیز مورد تقدیر واقع میشود. تمرکز وی بر مطالعه ی جنبش های مدرنیستی و پست مدرنیستی قرن 20ام بوده است.
او کتاب های زیادی نیز منشتر کرد که از جمله ی آن ها میتوان "درون معماری" را نام برد. این کتاب، به مطالعه ی مذاکرات تئوری در باب مدرنیسم و به بررسی تاثیر مخرب فرهنگ انبوه سازی بر طبیعت میپردازد. گرگوتی در کتاب دیگری در سال 2008، به نام "Contro la fine dell’architettura" یا "علیه پایان معماری" ، وظیفه ی اجتماعی دیسیپلین معماری را مورد بررسی قرار داده است.
شهر میلان، محل درگذشت گرگوتی، هم اکنون بعلت شیوع ویروس کرونا قرنطینه شده است. این ویروس به بیش از 100 کشور نفوذ کرده و بر اثر آن بیش از 6500 نفر جان خود را از دست داده اند.
برای مطالعه نوشته های دیگری در مورد ویتوریو گرگوتی بر اتووود می توانید اینجا و اینجا را نیز مشاهده و مطالعه فرمایید.