مفاهیم استقلال ، همکاری و مشارکت از
طریق اقدامات مشترک درگیر با جامعه، معماران، برنامه ریزان شهری و طراحان، در
معماری و شهرسازی اهمیت پیدا کرده اند. از آنجا که تعداد بلایای آب و هوایی به میزان
قابل توجهی افزایش یافته است – که براساس گزارشی که در سال 2016 توسط CRED
(مرکز تحقیقات اپیدمیولوژی بلایا) منتشر شده است، در40 سال گذشته دو برابر شده - همزمان
با درگیری ها و مصیبت های دیگر، تقاضا برای بازسازی خانه ها و زیرساخت ها در مناطق
آسیب دیده افزایش می یابد. این امر خواستار تلاش مشترک عمده افراد در بازسازی
معماری و شهری است.
در پی یک فاجعه، کل شهرها اغلب نیاز به
بازسازی دارند. یعنی علاوه بر مسکن، باید زیرساختها، تأسیسات و جریانهای شهری بازطراحی
شوند تا در صورت بروز دوباره فاجعه، ساختار جدید ایمن باشد. جدای از دانش فنی
معماران، برنامه ریزان شهری و سایر متخصصان و همچنین پشتیبانی مالی موسسات، ایجاد
گفت و گو با مردم و اطمینان از مشارکت آن ها در فرایند یافتن راه حل های مناسب، ضروری
است.
طبق دستورالعمل مشارکت جامعه در جبران حوادث، که توسط برنامه توسعه سازمان ملل
متحد (UNDP)
منتشر شده است، مشارکت جامعه در پروژه های بازیابی پس از فاجعه، باید تقویت شود تا
بتواند توسط مذاکرات، گفتگوها، تبادل دانش و شناسایی نیازهای واقعی و اولویت های
جوامع آسیب دیده کمکی کند.
جان اف. سی ترنر، معمار انگلیسی، كه بین سالهای 1957 تا 1965 در پرو به این موضوع
نزدیك شد، یكی از معمارانی بود كه در گسترش بحث در مورد مشاركت در معماری و شهرسازی
نقش داشت. ترنر با دعوت ادواردو نیرا به QATA که توسط وی در سال
1955 تاسیس شد، برای بازسازی شهر آرکویپا که زلزله ای در آن رخ داده بود، به آن پیوست.
زمان، مسئله اصلی در بازسازی اضطراری محلات و شهرها است.از این رو، تهیه یک پروژه
ممکن است برای خانواده های بی خانمان طولانی به نظر برسد و درعین حال برای
معماران، برنامه ریزان و سازندگان بسیار سریع باشد. به گفته ترنر، خودسازی ممکن
است گزینه ای مناسب برای اندازه گیری حداقل دوره های بی خانمانی باشد.
ترنر در مصاحبه ای با بانک جهانی در سال 2000 گفت كه یكی از غم انگیزترین چیزهایی
كه وی تا به حال دیده است، اردوگاه های مسكونی موقت است كه مملو از رغبت و ناامیدی
افرادی است که بازسازی خانه های شان توسط مقاماتی که تصمیم به اجرای برنامه های
خود دارد که سال ها آماده سازی و اجرا آن ها، با بودجه و مدیریت نامناسب زمان برده
است، به تاخیر افتاده است.
درست مانند ساخت و ساز مشارکتی مستقیم ، پروژه هایی که از طریق گفتگو پیش می روند،
می توانند منجر به اجرای قاعده ی طراحی ساختمان توسط کاربر و سازگاری فضاها برای
تأمین نیازهای خانواده شوند که مشابه الگوهای رفتاری همواره در حال تغییر هستند. این
مفاهیم بخشی از کارهای آلخاندرو آراونا دفتر وی با نام المنتال، برنده پریتزکر2016،
متعهد به تقویت استقلال جامعه و مشارکت در فرایند طراحی است.
پس از وقوع زلزله و سونامی در شهر
کنستانتوسین شیلی، دفتر المنتال برای طراحی یک برنامه بازیابی فراخوانده شد. این پروژه
ی دفتر، به تلاش های دولت، شرکت آراکو و جامعه محلی پیوست. پیشنهاداتی به شکل
"خانه باز" در میدان اصلی شهر ارائه شد و در کل مجامع و جلسات مورد بحث
قرار گرفت تا اینکه به رأی گیری راه حل های احتمالی برای جلوگیری از خسارت به خانه
ها در صورت وقوع سونامی و یا زلزله پرداخته شد.
Reclaiming Heritage گروهی از معماران و دانش آموزانی است که نقش جامعه را به عنوان
عوامل درگیر در بازیابی آن به رسمیت شناخته اند، همانطور که در گذشته در هائیتی و
شیلی دیده می شود، مشارکتی را با استفاده مجدد مصالح و بازسازی خرابه ها، ترکیب می
کنند. راهنمای مشارکت جامعه در بهبود حوادث، روشهای دیگری را ارائه می دهد که مردم
می توانند در فرایند بازسازی شرکت کنند. برای ذکر چند نمونه مطالعات موردی، می
توان به جلسات عمومی در جزایر ویرجین بریتانیا در سال 2017 یا جلسات آنلاین در نیوزلند
در سال 2010/2011 و یا گفتگو بین جامعه مدنی و گروه های دولت در تامیل نادو (هند)
در سال 2004 اشاره کرد.
همانطور که در تجارب بازسازی پس از
فاجعه در مناطق مختلف جهان شاهد بودیم، مشارکت می تواند اعتماد و شفافیت متقابل را
در بین افراد درگیر در روند کار تقویت کند و قدرت تصمیم گیری بیشتری به جوامع
بدهد. همچنین، این امر می تواند ساخت و سازهایی را که براساس نیازها و اولویت های
جمعیت باشد و توسط مهارت و منابع محلی انجام گیرد، افرایش دهد، که می تواند منجر
به نتایج مؤثرتری در بهبود وضعیت پس از فاجعه شود.