تئاتر
نیلام، یکی از سه سینمایی است که به عنوان سهم
لوکوربوزیه در ساخت چاندیگار
ساخته شده است که تصاویر جدیدی از آن توسط ادموند سامْنِر ،عکاس بریتانیایی، ثبت
شده است.
تئاتر نیلام که در اوایل دهه
1950 ساخته شده، در منطقه 17 بخشِ تجاریِ شهری و مدرنیستیِ هند واقع شده است که لوکوربوزیه پس از استقلالِ هند، آن را طرح ریزی کرد. اما
این بنا در واقع توسط آدیتیا پراكاش
طراحی شد که یكی از شش معمار هندی بود كه برای همکاری با لوكوربوزیه و پسر عمویش، پیر ژانرت، در حین
ساخت چاندیگار كار كرده است. علی رغم نقش اصلی لوکوربوزیه در طرح جامع، مشارکت او در منطقه تجاری کاملاً محدود
بود.
ویكرام، پسر پراكاش، كه یك مورخ معماری
در دانشگاه واشنگتن است، درباره پدرش می گوید: "من مطمئنم كه او به منطقه 17
آمده است اما هیچ كاری با آن نداشته و حتی فكر می كنم كه او به آن توجهی هم نداشت." آدیتیا
پراكاش در ابتدا در سال 1952 برای كار در مجتمع موزه دولتی چاندیگار منصوب شد. وقتی
زمان طراحی سه سینما در منطقه 17 فرا رسید، او انتخابی منطقی بود. ویکرام
پراکش می گوید: "او فردی متعهد و مدرنیستی اصیل بود. هر آنچه او در مورد
معماری آموخته از لوکوربوزیه است."
تمرکز لوکوربوزیه در طول دوره طرح جامع
اش، مجتمع کاپیتول بود که متشکل از مجلس قانونگذاری، دبیرخانه و دادگاه عالی بود. این
ساختمانهای سه گانه دولتی از بتنی مشبک ساخته شده اند و با رنگ آمیزی هایی روشن
تزئین شده اند. با این وجود این منطقه تجاری بود که شامل دو تئاتر دیگر به نام های تئاتر
جاگات و تئاتر تاگور هم می شد که پراکاش آن هارا ساخته بود که این منطقه را به قطب
فرهنگی و اجتماعی چاندیگار تبدیل می کرد.
ویکرام پراکاش می گوید: "منطقه 17
واقعاً قلب شهر است. این بخش تجاری شهر، جایی برای تجمع مردم است. از این نظر، سینمای
نیلام و میدان جلوی آن نماد شهر اند که در تصورات عامه مردم، به عنوان قلب شهر جای
دارد."
عکسهای جدید ادموند سامنر پوسته آجری
تئاتر را نشان می دهد، "یک جعبه ی سختِ مدرنیستی" با صفحاتِ منحنی هایِ برآمده
ای که بالای ورودی قرار دارند. این کانتور های بتونی در ادامه ی منحنی صوتی موردِ
نظرِ فضای داخلی تئاتر، تولید شده است. دو دیوار عظیم و بدون پنجره در انتهایِ
نمایِ بازِ بنا که در انتهای غربی میدان عمومی اصلی شهر قرار دارد، جا خشک کرده
اند. عکس های سامنر همچنین نمای داخلیِ این سینمای 960 نفری را نشان می
دهد. لایه هایی از پنل های آبی رنگ که برآمدگی هایی را در سراسر دیوارها و سقف
گسترده سالن اجتماعات ایجاد می کنند. پَتِرن های تزئینی و برش خورده ای از جنس فولاد،
مانند امواج صوتی دیوارهای تئاتر را پوشانده اند. در طبقه بالا در سطح بالکن، یک سایبانِ
سوراخ دار، سقف را در بر می گیرید.
استفاده پراكاش از جزئيات تزئيني در
اينجا، الگوهاي هندسي مدرنيستي متداول را تكرار مي كند زيرا تزئينات وي تحت تاثير
هنر خودش است. ویکرام پراکش گفت: "دومین عامل تعیین کننده پدرش این بود که با
توجه به مجموعه ای از قوانین، چگونه می تواند فرم آزاد ایجاد کند؟ این به معنای
واقعی عشق او بود زیرا او هر روز نقاشی می کرد. اگر به آثار هنری او نگاه كنید،
نوعی جستجوی خطوطِ آزاد و جاری در یك فرم اساسی است. در حالی که پوسته خارجی
ساختمان دقیق عمل می کند، فضای داخلی، بازی یک جریان مدرنیستی است."
تئاتر کِی سی، مشهورترین سازه پراکاش که
در دهه 1970 میلادی ساخته شد، در سال 2005 یعنی سه سال قبل از مرگ معمار تخریب شد.
این عمل، اعتراض گسترده ای را در شهر به دنبال داشت. تئاتر نیلام هنوز
یک سینمای فعال است اما توسعه دهندگان
تجاری، تهدیدی قریب الوقوع برای این ساختمان مدرنیستی هستند. این بنا نیز بدون
حفاظت، به راحتی سرنوشت یکسانی را متحمل خواهد.
به گفته ی ویکرام، چون اکثر این
تئاترهای عظیم دیگر درآمد کسب نمی کنند، بیشتر آنها به مالتی پلکس تبدیل می شوند. وی می گوید که صاحبان تئاتر نیلام در حال تدوین استراتژی برای تغییر آن هستند. از آنجا كه از این بنا
محافظتی نشده است، در پرونده یونسكو نیز وجود ندارد ، بنابر گویی این از آثار لوكوربوزیه
نیست!
در مقابل، مجموعه پایتخت، یکی از 17
پروژه لوکوربوزیه است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است، جایی که از آن
به عنوان یک آزمایش بنیادی در برنامه ریزی و معماری مدرنیستی تجلیل می شود. سایر
آثار شناخته شده در این لیست شامل کلیسای
نوتردام در رونشان، و ویلای لاروشه در پاریس می باشد.