آندره پالادیوی ایتالیایی که 500 سال پیش زندگی می کرد، تنها معماری است که سبک آن با یک پسوند در انگلیسی
شناخته می شود. با افتتاح نمایشگاه جدید در لندن، ما محبوبیت ماندگار "پالادیونیسم" را کشف می کنیم. آندره پالادیو در سال
1508 در پادوا در شمال ایتالیا متولد شد و بیشتر عمر بزرگسالی خود را در شهر ویچنزا
گذراند. او ابتدا به
عنوان سنگ تراش آموزش دید اما از سال 1538 تا 1539 وقتی برای شاعر و دانشمند انسانگرا،
جیان جورجیو تریسینو کار می کرد،
زندگی اش دگرگون شد.
چارلز
هیند، مدیر مسئول مجموعه ها در موسسه سلطنتی معماران انگلیس می گوید که جهانی
بدون میراثِ آندره پالادیو "جهانی بسیار افسرده" خواهد بود. هیند نمایشگاهی به نام "طراحی پالادیویی: خوب، بد و
غیر منتظره" را در ریبا در لندن اجرا کرد.
هیند معتقد است که پالادیو، معماریِ رُم باستان را در زمان
خودش تعبیر کرده است. وی معتقد بود که اصول طراحی انعطاف پذیر وی را می توان در هر
نوع ساختمان به کار برد. از بزرگترین و مهم ترین تا کوچک ترین و کم ترین. از یک کاربری
دولتی گرفته تا گاو داری یک روستا.
هیند می گوید: "پالادیو این مفهوم را مطرح كرد كه می
توان معماری رمی را برای بهره مندی از همه طبقات اجتماعی تطبیق داد و این یك علتی
است كه تأثیر او بیش از هر معمار دیگری تا امروز باقی مانده است."
هیند می گوید در دوران رنسانس، اطلاعات کمی در مورد معماری
داخلی از امپراتوری رم شناخته شده بود چون بسیاری از آنها هنوز کشف نشده بودند. پالادیو در عوض به ویرانه های ساختمان های عمومی بزرگتر که
در معرض نمایش بودند، نگاه کرد و از این الهامِ کلاسیک در طراحی های خود استفاده
کرد.
پالادیو با طراحی ویلاهای سفارشی و خانه های روستایی اشراف
در شمال شرقی ایتالیا با سادگی و تقارنِ موجود در ذات هر طرحش، مشهور شد. طراحی های
او دارای یک سالن مرکزی است و اتاقهایی که در اطراف آن چیده می شود. وی همچنین اولین معماری بود که رواقهای کلاسیک یا همان ایوان
های ستون دارِ مسقف را در ساخت خانه های داخلی ادغام کرد. تا آن زمان آنها فقط در
ساختمانهای مذهبی استفاده می شدند. هیند می گوید:
"پالادیو معماری دوران باستان را برای استفاده معاصر، از نو اختراع
كرد."
اولین ویلا انفرادی وی در سالهای 1541 ساخته شد اما تا سال
1545 اسنادی وجود داشت که تقاضای افرادِ خواهان ویلاهای "آلا پالادیانا" به سبک پالادیویی را نشان می داد. بیش از سایر معماران رنسانس ایتالیایی، به لطف دو مجموعه
دار انگلیسی، ترسیمات بیشتری از پالادیو باقی مانده است. اینیگو جونز و لرد برلینگتون این ترسیمات را در آغاز قرن های
17 و 18 در دو دسته مجزا منتقل کردند. هیند استدلال می
کند به علاوه ی نوشتار "چهار
کتاب در باب معماری" نوشته ی پالادیو، حضور این ترسیمات در انگلستان است
که برای تأثیر جهانی او در دراز مدت نقش مهمی داشته است؛ طرح اینیگو جونز برای خانه ضیافت
در وایت هال، امروزه یکی از مشهورترین
ساختمانهای سبک پالادیویی قرن 17 در لندن است.
اتخاذ اصول پالادیویی توسط اینیگو جونز بود که انقلابی در
معماری مذهبی ایجاد کرد. او سنت پل را در كاونت گاردن لندن که اولین
كلیسای كلاسیك در انگلستان بود، طراحی كرد و در سال 1633 به تکمیل رساند.این شبیه یک
معبد رمی، با ستون ها و رواق است. امروزه به کلیسای
بازیگران معروف است و زمینه ای برای سرگرمی های خیابانی فراهم می کند.
معمار جیمز
گیبس، تقریباً 100 سال پس از ساختن سنت پل، با استقبال از سبک پالادیو یکی از
برجسته ترین کلیساهای لندن را به نام سنت مارتین در میدان ترافالگار ایجاد کرد. او مانند اینیگو جونز مفهوم معبد رومی را حفظ کرد اما برج
را از انتهای ساختمان به پشت رواق در جلوی
بنا منتقل کرد. این سبک صدها بار
در سراسر جهان تکثیر شده است و هنوز هم محبوب است.
در اوایل قرن هجدهم، از ریچارد بویل
دومین مجموعه دارِ بزرگ نقاشی های پالادیو خواسته شد تا یک خانه شهری در لندن برای
ژنرال وید طراحی کند. لرد
بورلینگتون با یکی از طرحهای اصلی پالادیو برای کاخی در ویچنزا موافقت کرد.
وی آن را در لندن بازآفرینی کرد و کاملاً به رهنمودهای
پالادیو عمل کرد. اما علی رغم نمای زیبای آن، مکانی عملی برای زندگی نبود، اشتباهی
که به گفته هیند "آندره پالادیو هرگز مرتکب نمی شد". در آن زمان لرد
چسترفیلد اظهار داشت که ژنرال
وید " بهتر بود خانه ای آن طرف خیابان اجاره می کرد تا بتواند به خانه
خود نگاه کند". این ساختمان در
دهه 1930 تخریب شد.
هیند می گوید که رعایت دقیق طرح های اصلی پالادیو لزوماً
برای سازندگان قرن هفدهم در شمال اروپا، جایی که آب و هوا خنک تر است، خوب نبود و به مرور، به یک سبک ترکیبی تبدیل شد. هنگامی که لرد بورلینگتون خانه چیزویک را در لندن طراحی کرد، به راحتی می توان درک
کرد که چگونه وی از ویلا روتوندا پالادیو الهام گرفته شده
است. اما در واقع خانه چیزویک
که برای ذخیره مجموعه های لرد بورلینگتون ساخته شده است نه محل زندگی، بیشتر ترکیبی
از سبک ها است، با تقارن پالادیویی، رواق و آرایش سنتوری. در نهایت این بنا در دهه 1930 تخریب شد.
ویژگی های سبک پالادیو خیلی زود بخشی از گنجینه ی معماری آن
زمان شد که اکنون به عنوان "آنگلوْ پالادیانیسم" شناخته می شود. این سبک
به غرب نیز گسترش یافت. در ایالات متحده 40 به مدت سال این سبک به عنوان سبک اصلی ساختمان سازی
بود. اولین خانه ای که در آمریکا با ایوانی به سبک پالادیو (یک ایوان ستون دار)
طراحی شده در کارولینای جنوبی بود. مالک ایجاد جان درایتون بود. این بنا یک بلوک
مرکزی داشت ، راهروهای سرپوشیده ای که به پاوین ها منتهی می شد. آب و هوای گرم
کارولینای جنوبی شبیه شمال ایتالیا است و به همین دلیل در خالص ترین شکلِ معماری پالادیویی
خود واقع شده است. با داشتن یک فضای نشیمن در طبقه اول، ساکنان می توانند از نسیم
لذت ببرند و از مگس ها و حشرات دیگری که بندرت بیش از 15 فوت از زمین پرواز می
کنند، فرار کنند.
از دهه 1720 به بعد صدها کتاب با الگوهای معماری منتشر شد. هیند
می گوید بسیاری از آنها "تعریف پالادیوییسم را تقریباً تا نقطه شکست"
گسترش دادند. این بدان معناست که مردم می توانند به واسطه ی معماری خانه های شان،
به دور از فاصله های طبقاتی و اجتماعی، با
یکدیگر ممزوج شوند. یک کلبه روستایی یا ویلا کلاسیک می تواند دارای همان عناصر از
خانه رئیس جمهور آمریکا در کوه ورنون در ویرجینیا باشد.
اما محبوبیت پالادیو در انگلستان و ایرلند دوام نیاورد. ویکتوریایی
ها سبک های دقیق تر گوتیک و کلاسیک یونان را ترجیح دادند. تا آغاز قرن بیستم، تا
دوره ادواردین طول کشید تا یک تجدید حیات کامل در مفاهیم متقارن آندره پالادیو
اتفاق بیفتد. در
بلفاست، ساختمان پارلمان استورمونت که از اواخر دهه 1920 پس از تقسیم ایرلند ساخته
شد، دارای عناصر قوی پالادیویی است، با نمای متقارن، ایوان ها و آرایش سنتوری. هیند می گوید: "پالادیونیسم از
ماندگاری، شور و آرامش بهشتی تنفس می کند. احیای سبک پالادیو تا قرن
20 ادامه یافت. در انگلیس احساس عظمت ارائه می داد.
کینگز والدِن بِری در اِسِکْس در اواخر دهه 1960 ساخته شد. هیند
می گوید که مشتریان خانه ی بزرگ ویکتوریایی را تخریب کردند اما می خواستند لوسترهای
خود را که به ارتفاع خاصی نیاز داشتند نگه دارند. از این رو آنها به پالادیونیسم
روی آوردند. در
آن سوی اقیانوس اطلس، ایالات متحده آمریکا هرگز استفاده از پالادیونیسم را به
عنوان سبک معماری متوقف نکرده است. هیند می گوید: "این به مردم احساس خلق تاریخ می دهد."
پالادیو
500 سال پیش عناصر سبک محلی ونیزی را در معماری خود گنجانده است و در قرن 21 کلبه چادزورس
در کارولینای شمالی نیز همین کار را کرده است. اگرچه شاید در نگاه اول مشخص نباشد اما
قوانین پالادیو در 100 سال گذشته در سبک های معماری مدرن تر استفاده شده است. عناصر پالادیو از تقارن، زیر و رو کردن
و چیدمان پنجره ها را می توان در طرح 1919 برای دادگاه لیستر کونتی در سوئد مشاهده
کرد. و هنمچنین این
لژ اسکی در کانادا که در دهه 1970 طراحی و ساخته شده، دارای عناصر کلاسیک پالادیویی
است، نمای متقارن و بازی های منحنی.
هیند
می گوید پشت آن "این نماها، یک شوخی است. "فضای پشت آن هیچ ارتباطی با
آنچه در مقابل است ندارد."
آخرین
بخش نمایشگاه ریبا به آنچه "پالادیونیسم انتزاعی" می نامد اختصاص دارد،
جایی که معماران مدرن ادعا می کنند هنوز تحت تأثیر پالادیو بوده اند.
در
دهه 1960 ، جان پن، خانه های ییلاقی را در شرق انگلیس ایجاد کرد. بر کرسی مرتفع، چیدمان
اتاق از اصول پالادیو پیروی می کند، یک فضای مرکزی و اتاق هایی در اطراف چیده شده
است.
هیند
می گوید: "خانه گلاشوته در ایفل در غرب آلمان یک جعبه مستطیل شکل با نماهای
متقارن است." اتاق های داخل آن در اطراف یک سالن مرکزی و راه پله چیده شده
است. از همه تزئینات پالادیو محروم است و با این حال، به گفته هیند "شما آن
را به عنوان یک ساختمان کلاسیک می خوانید."