معماران معاصر ایران, اتووود - بزرگترین سایت معماری
ثبت نام عضو جدید ایمیل آدرس: رمز عبور : رمز عبور را فراموش کردم

به جامعترین سامانه ارتباطی و اطلاع رسانی معماران معاصر ایران خوش آمدید خانه |  ثبت نام |  تماس با ما |  درباره ما |  قوانین سایت |  راهنما |  تبلیغات




موضوعـات مــعـماری
معماری و دیگر حوزه های فکر   - 1706
20 بنا که هرگز ساخته نشد   - 17
منظر شهری   - 1591
پداگوژی انتقادی   - 17
طراحي داخلي   - 1166
کارگاهْ مسابقه قوام الدین شیرازی   - 16
نظریه معماری   - 1131
شهرهای در حرکت   - 15
سازه های شهری   - 1080
مسابقه مرکز اجتماعی شهر صدرا   - 15
تکنولوژی ساخت   - 1072
معماری بایومورفیک   - 15
معماری حوزه عمومی   - 1062
سینما ـ طراحی صحنه ـ معماری   - 15
مرزهای معماری   - 1047
رابرت ونتوری در بیست و پنج روایت   - 15
نگاه نو به سكونت   - 915
اینستالیشن های شهری   - 14
المان شهری   - 868
ویلا ساوا ـ لوکوربوزیه   - 14
نظریه شهری   - 835
معماری و غذا   - 13
معماری و سیاست   - 802
فیلم پارازیت ساخته بونگْ جونْ هو   - 13
معماری مدرن   - 776
معماری و دشت   - 12
معماری پایدار   - 744
معماری خاورمیانه   - 11
کلان سازه   - 731
ده کتاب که هر معمار باید بخواند   - 11
روح مکان   - 670
معماری خوانی   - 10
آینده گرایی   - 660
ده پروژه کمتر شناخته شده لوکوربوزیه متقدم   - 10
معماری منظر   - 628
کنگو کوما ـ استادیوم ملی توکیو   - 10
برنامه ریزی شهری و منطقه ایی   - 624
کلیسای رونشان ـ لوکوربوزیه   - 10
آرمان شهرگرایی   - 587
بی ینال ونیز   - 10
طراحی صنعتی   - 575
درس گفتارهای اتووود   - 10
معماری تندیس گون   - 570
معماری و انسان شناسی   - 10
توسعه پایدار   - 566
فمینیسم   - 9
معماری شمایل گون   - 556
معماری و فضای زیرساخت های نرم   - 9
منتقدان معماری   - 556
اتوره سوتساس به روایت آلیس راستورن   - 9
نوسازی و بهسازی بافت های شهری   - 545
مسابقه دانشجویی اتووود ـ دوردوم. مسابقه دوم   - 9
معماریِ توسعه   - 517
ده زن برتر تاریخ معماری مدرن   - 9
باز زنده سازی   - 494
لیوینگ آرکیتکچر   - 9
هنر مدرنیستی   - 437
معماری تخت جمشید   - 8
معماری یادمانی   - 390
معماری بلوک شرق ـ جهان در حال محو شدن   - 8
طراحی نئولیبرال   - 387
شارلوت پریاند به روایت آلیس راستورن   - 8
معماری سبز   - 385
مسابقه دانشجویی اتووود ـ دوردوم. مسابقه اول   - 8
تغییرات اقلیمی   - 371
تز 1400   - 8
معماری ارزان   - 363
معماری آمریکای جنوبی   - 8
تراشه های کانسپچوال   - 359
معماری و جنگ   - 7
معماری پست مدرن   - 352
طراحی و ضایعات به روای آلیس راستورن   - 7
معماری محدود   - 333
ردلف شیندلر به روایت الیس راستورن   - 7
بنای محدود   - 323
گونتا اشتلزل به روایت آلیس راستورن   - 7
گرمایش زمین   - 317
مینت د سیلوا به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری محلی   - 308
جنبش "جانِ سیاهان مهم است" و مسئله‌ی طراحی به روایت آلیس راستورن   - 7
اتووود کلاسیک   - 304
ریچارد نویترا به روایت آلیس راستورن   - 7
محوطه سازی   - 295
طراحی در زمانه بحران به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری تجربی   - 285
کارلو اسکارپا به روایت آلیس راستورن   - 7
بدنه سازی شهری   - 277
عبور از مرحله جنینی   - 7
کتابخانه ی اتووود   - 276
معماری مصر   - 7
اقتصادِ فضا   - 274
منبع شناسی اتووود   - 7
معماری انتقادی   - 272
پاویون ایران ـ بی ینال ونیز 2016   - 7
معماری ـ سینما   - 268
رقابت مجتمع چندعملکردی شهید کاظمی قم   - 7
زنان و معماری   - 250
آلوار و آینو آلتو به روایت آلیس راستورن   - 7
فضای منفی   - 247
هشت کوتاه نوشته در مورد پوپولیسم   - 7
عکاسی   - 241
طراحی و پناهجویان   - 7
مسکن حومه شهری   - 237
آیلین گری به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری های تک   - 235
باوهاوس به روایت آلیس راستورن   - 7
هنر انتزاعی   - 229
لوسی رای به روایت آلیس راستورن   - 7
گرافیک   - 215
مارسل بروئر به روایت آلیس راستورن   - 7
مسکن عمومی   - 209
چارلز رنه مکینتاش به روایت آلیس راستورن   - 7
طراحی مبلمان   - 208
باکمینستر فولر به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری و فاجعه   - 199
طراحی در بازی و تاج و تخت به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری فضای داخلی   - 185
سائول باس به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری و رسانه   - 180
میس ون در روهه به روایت آلیس راستورن   - 7
مسکن روستایی   - 178
معماری و عکاسی به روایت آلیس راستورن   - 7
پروژه های دانشجویی از سراسر جهان   - 178
طراحی روی بام به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری ژاپن   - 174
صد و بیست و یک تعریف معماری   - 6
معماری ایران   - 169
پنج پروژه لوکوربوزیه متاخر که هیچگاه ساخته نشدند   - 6
ترسیمات معماری   - 166
فرایند تکامل معماری مدرن هند   - 6
هنر گفت و گو   - 165
مسابقه ویلا 1400   - 6
بلندمرتبه ها   - 138
ورنر پنتون به روایت آلیس رستورن   - 6
اتووود ـ ایران معاصر   - 123
ده پرسش از دو معمار   - 6
معماری کوچک مقیاس   - 106
جنتریفیکیشن   - 6
ویرانه ها   - 104
معماری استرالیا   - 5
مدرنیته؛ از نو   - 98
زنان، آشپزخانه، مقاومت   - 5
معماری چین   - 97
گزارش فرانسویِ وس اندرسون   - 5
معماری آسیا   - 93
تناقض هاوپیچیدگی ها:تئوریهای پیچیدگیِ ونتوری وجیکوبز   - 5
معماری اروپا   - 91
اکنی استودیو   - 5
معماری مذهبی   - 90
کتاب هایی در باب یوتوپیا   - 5
معماری فاشیستی   - 89
رادایکالیسم ایتالیایی در سیزده روایت   - 5
معماران و چالش انتخاب معماری   - 87
شهرسازی کوچک مقیاس   - 5
معماری جنگلی   - 84
چهار یادداشت برای علی اکبر صارمی   - 4
اکسپو   - 83
اتومبیل در چهار روایت کوتاه از بری ریچاردز   - 4
ویروس کرونا و معماری   - 80
بلوپرینت   - 4
فیلوکیتکت   - 79
اتووودْ آبزرور   - 4
معماری و هنر انقلابی   - 79
شهر ژنریک و نامکان ها   - 4
گفت و گو با مرگ   - 79
اکسپوی دبی. 2020   - 4
معماری پراجکتیو   - 78
چالش های اخلاقی ریاضت ورزی در معماری به روایت پیر ویتوریو آئورلی   - 4
جهان علمیْ تخیلی   - 74
چگونه یوتوپیا در روسیه انقلابی مدفون شد   - 4
معماری هند   - 70
فرایند خلاقیت چهار پیشگام معماری مدرن   - 4
معماری دیجیتال   - 68
همه ما سایبورگ هستیم   - 4
پالپ نیوز ِ اتووود   - 68
فرهنگ کمپ به روایت سوزان سانتاگ   - 4
بحران آب   - 65
اختلال های تشخیصی معماران مدرن   - 4
مدارس معماری   - 65
معمای حبابی   - 4
معماری و نقاشی   - 61
معماری پساصنعتی   - 4
پداگوژی   - 60
معماری آفریقا   - 3
زاغه نشینی   - 57
اتووودْ باکسْ آفیس   - 3
معماری و روانشناسی   - 57
مدرنیسم هیپی   - 3
طراحی مُد   - 56
معماری مدارس   - 3
معماری کانستراکتیویستی   - 54
داریوش شایگان و هنر ایرانی   - 3
معماری و هوش مصنوعی   - 53
بازپس گیری حریم خصوصی مان به روایت آنا وینر   - 3
معماری و رنگ   - 53
ژان بودریار؛ شفافیت، ابتذال و آلودگی رابطه   - 3
معماری و ادبیات   - 52
فیلم پدر ساخته ی فلوریان زلر   - 3
آنتروپوسین   - 52
شش پروژه شاخص معماری پست مدرن   - 3
معماری بیابانی   - 50
اندیشیدن از مجرای پاسخ های کووید 19 با فوکو   - 3
معماری و آب   - 50
باشگاه مشت زنی   - 3
معماری اوایل قرن بیستم روسیه   - 47
رقابت آسمانخراش ایوُلو 2016   - 3
هنر روسیه   - 45
آینده کجاست؟ روایتی از رولینگ استون   - 3
طراحی در وضعیت پندمیک به روایت آلیس راستورن   - 45
لویی کان به روایت آلیس راستورن   - 2
باهاوس   - 44
اسمیتسن‌ ـ رابین هود گاردنز   - 2
جنبش متابولیسم   - 44
کودتایی که در مورد ان صحبت نمی کنیم   - 2
معماری و گیم   - 40
تعییرات زیست محیطی ـ انقلاب یا انهدام   - 2
معماری و سلامت   - 37
یوتوپیاهای سیاره ای . نیکیتا داوان با آنجلا دیویس و گایاتری اسپیواک   - 2
درگذشت زاها حدید   - 35
جودیت باتلر مارا به تغییر شکل خشم مان فرا می خواند؛ گفت و گویی با ماشا گِسِن   - 2
معمارْستاره ها به روايت اتووود   - 34
برج سیگرام چگونه جهانی شد؟   - 2
طراحی پارامتریک   - 34
زیستْ ریاضت و همبستگی در فضای اضطراری   - 2
اکسپو شانگهای 2010   - 33
فیس بوک، گوگل و عصر تاریک سرمایه داری نظارتی   - 2
معماری آمریکا   - 33
شهرهای پیشاصنعتی   - 2
معماری مجازی   - 31
رابرت نوزیک، یوتوپیا و دولت حداقلی   - 2
اکسپو میلان 2015   - 28
فیلم های اتووود   - 2
پاویون های سرپنتین   - 28
سایبرفمینیسم   - 2
معماری پس از یازدهم سپتامبر   - 25
معماری و کودک   - 2
معماری؛ خیر مشترک و امید اجتماعی   - 24
سایبورگ   - 2
معماری و کوه   - 23
سایبرنتیک   - 1
طراحی جزییات   - 23
نمایش های مد پرادا   - 1
معماری و آسمان   - 21
ان اف تی   - 1
جشن نامه اتووود   - 21
متاورس   - 1
زاها حدید از نگاه معماران ایرانی   - 21
فیلمْگفتارهای معماری و پداگوژی معماری   - 1
زنانِ معمارِ ایرانی و سقف شیشه ای در نوزده روایت   - 20
تابْ آوری دفاتر نوپای معماری   - 1
معماری ـ موسیقی   - 19
پیتر آیزنمن و خانه شماره یک به روایت روبرت سومول   - 1
شانزده کتاب برای ورود به جهان اِی آی و عصر آنتروپوسین   - 19
ده پرسش از هشت معمار   - 1
سینما به ترتیب الفبا به روایت هاوارد سوبر   - 18
چهل نکته در باب هایدگرْخوانی   - 1
فرهنگ نفت   - 18
شهرْخوانی با اتووود   - 1
پردیس ویترا   - 18

طــراحــــــــــــــان
آر ای ایکس   - 3
زیگموند فروید   - 19
آراتا ایسوزاکی   - 16
ژان بودریار   - 11
آرشیگرام   - 8
ژان نوول   - 22
آرکی زوم   - 6
ژاک دریدا   - 19
آلبرت پوپ   - 4
ژاک لوگوف   - 4
آلدو روسی   - 15
ژیل دلوز   - 34
آلفرد هیچکاک   - 5
سائول باس   - 7
آلوار آلتو   - 19
ساسکیا ساسن   - 9
آلوارو سیزا   - 9
سالوادور دالی   - 2
آن تینگ   - 4
سانا   - 5
آنتونی گائودی   - 28
سانتیاگو کالاتراوا   - 14
آنتونی وایدلر   - 5
سدریک پرایس   - 3
آنتونیو نگری   - 6
سو فوجیموتو   - 18
آنسامبل استودیو   - 2
سوپراستودیو   - 9
آنیش کاپور   - 8
سورِ فِهْن   - 6
آی وِی وِی   - 34
سوزان سانتاگ   - 10
آی/ تری   - 2
شاشونا زوبوف   - 4
اُ ام اِی   - 59
شیبیک و کریستوف   - 2
اتوره سوتساس   - 8
شیگرو بان   - 34
ادریان لابوت هرناندز   - 5
عبدالعزیز فرمانفرمایان   - 4
ادوارد برتینسکی   - 1
فدریکو بابینا   - 30
ادوارد سعید   - 17
فرانک گهری   - 50
ادوارد سوجا   - 10
فرانک لوید رایت   - 45
ادواردو سوتو دی مُرِ   - 18
فرای اوتو   - 10
ادولف لوس   - 9
فردا کولاتان   - 2
ارو سارینن   - 30
فردریک جیمسون   - 4
اریک اوون موس   - 14
فرشید موسوی   - 3
اریک هابسبام   - 2
فمیهیکو ماکی   - 4
استن آلن   - 4
فیلیپ جنسن   - 7
استیون هال   - 32
گابریل کوکو شنل   - 2
اسلاوی ژیژک   - 18
گایاتری چاکراوارتی اسپیواک   - 7
اسنوهتا   - 7
گرگ لین   - 7
اسوالد متیوز اونگرز   - 7
گونتا اشتلزل   - 1
اسوتلانا بویم   - 5
لئوپلد بانچینی   - 2
اسکار نیمایر   - 38
لئون کریر   - 2
اف او اِی   - 9
لبس وودز   - 26
ال لیسیتسکی   - 5
لوئیس باراگان   - 2
الیس راستورن   - 112
لوئیس مامفورد   - 1
اِم اِی دی   - 25
لودویگ لئو   - 3
ام وی آر دی وی   - 74
لودویگ میس ون دروهه   - 29
اماندا لِــوِت   - 4
لودویگ هیلبرزیمر   - 4
اورهان پاموک   - 4
لودویگ هیلبرزیمر   - 1
اویلر وو   - 9
لوسی رای   - 15
ایلین گری   - 9
لویی کان   - 39
ایوان لئونیدوف   - 4
لوییجی مورتی   - 1
بئاتریس کُلُمینا   - 10
لوییس بورژوا   - 8
بال کریشنادوشی   - 4
لُکُربُزیه   - 153
باک مینستر فولر   - 13
لیام یانگ   - 4
برنارد چومی   - 36
لینا بو باردی   - 4
برنارد خوری   - 2
مارتین هایدگر   - 32
برنو زوی   - 7
مارسل بروئر   - 7
بنیامین برتون   - 8
مارشال برمن   - 16
بوگرتمن   - 1
مانفردو تافوری   - 16
بی یارکه اینگلس   - 69
مانوئل کاستلز   - 3
پائولو سولری   - 4
ماکسیمیلیانو فوکسِس   - 10
پائولو فریره   - 2
مایکل سورکین   - 4
پاتریک شوماخر   - 3
مایکل گریوز   - 6
پال گلدبرگر   - 1
محمدرضا مقتدر   - 4
پرویز تناولی   - 2
مخزن فکر شهر   - 1
پری اندرسون   - 3
مـَــس استودیو   - 3
پل ویریلیو   - 28
معماران آر سی آر   - 5
پیتر آیزنمن   - 59
معماران مورفسس   - 16
پیتر برنس   - 5
موریس مرلوپنتی   - 2
پیتر زُمتُر   - 69
موشه سفدی   - 12
پیتر کوک   - 10
میشل سر   - 3
پیر بوردیو   - 5
میشل فوکو   - 59
پییر ویتوریو آئورلی   - 14
نائومی کلاین   - 5
تئودور آدورنو   - 7
نورمن فاستر   - 36
تادو اندو   - 13
نیکلای مارکوف   - 1
تام مین   - 13
هانا آرنت   - 10
تام ویسکامب   - 10
هانری لفور   - 24
تاکامیتسو آزوما   - 3
هانی رشید   - 5
توماس پیکتی   - 5
هرزوگ دی مورن   - 31
توماس هیترویک   - 31
هرنان دیاز آلنسو   - 18
تیتوس بورکهارت   - 2
هنری ژیرو   - 3
تیموتی مورتُن   - 2
هنریک وایدولد   - 1
تیو ایتو   - 25
هنس هولین   - 5
جاشوا پرینس ـ رامس   - 2
هوشنگ سیحون   - 14
جان برجر   - 2
هومی بابا   - 2
جان هیداک   - 7
واسیلی کاندینسکی   - 2
جف منن   - 2
والتر بنیامین   - 30
جفری کیپنس   - 3
والتر گروپیوس   - 18
جورجو آگامبن   - 8
ورنر پنتون   - 5
جوزپه ترانی   - 2
ولادیمیر تاتلین   - 13
جولیا کریستوا   - 2
ولف پریکس   - 1
جونیا ایشیگامی   - 7
ونگ شو   - 8
جیمز استرلینگ   - 1
ویتو آکنچی   - 12
جین جیکوبز   - 2
ویوین وست وود   - 6
چارلز جنکس   - 7
ک. مایکل هیز   - 2
چارلز رنه مکینتاش   - 7
کارلو اسکارپا   - 13
چارلز کوریا   - 15
کازو شینوهارا   - 2
چاینا میه ویل   - 4
کازیو سجیما   - 2
حسن فتحی   - 6
کالین روو   - 1
حسین امانت   - 3
کامران دیبا   - 13
خورخه لوئیس بورخس   - 2
کامرون سینکلر   - 11
داریوش آشوری   - 1
کریستفر الکساندر   - 2
داریوش شایگان   - 13
کریستین نوربرگ ـ شولتز   - 15
دانیل لیبسکیند   - 24
کریم رشید   - 5
دنیس اسکات براون   - 10
کلر استرلینگ   - 2
دورته مندروپ   - 3
کلود پَره   - 3
دیلرـ اِسکـُـفیدیو+رِنفرو   - 23
کنت فرمپتن   - 14
دیوید رُی   - 2
کنزو تانگه   - 10
دیوید گیسن   - 2
کنستانتین ملنیکف   - 3
دیوید هاروی   - 25
کنگو کوما   - 47
رابرت نوزیک   - 2
کوپ هیمِلبِلا   - 23
رابرت ونتوری   - 31
کورنلیوس کاستوریادیس   - 3
رُدولف شیندلر   - 7
کوین لینچ   - 7
رضا دانشمیر   - 5
کیانوری کیکوتاکه   - 1
رم کولهاس   - 119
کیتیو آرتم لئونیدویچ   - 1
رنزو پیانو   - 34
کیشو کـُـروکاوا   - 8
ریچارد مِیر   - 8
یان گِل   - 9
ریچارد نویترا   - 7
یو ان استودیو   - 32
ریموند آبراهام   - 1
یورگن هابرماس   - 15
رینر بنهام   - 2
یورن اوتزن   - 1
رینهولد مارتین   - 5
یونا فریدمن   - 5
ریکاردو بوفیل   - 7
یوهانی پالاسما   - 12
زاها حدید   - 196

کـاربـــــــری هـا
مسکونی   -877
گالری   -95
زیرساخت های شهری   -477
هتل   -84
فرهنگی   -383
ورزشی   -68
پاویون   -303
حمل و نقل عمومی   -39
موزه   -273
بیمارستان و داروخانه و کلینیک   -38
اداری ـ خدماتی   -255
ویلا   -27
تفریحی   -192
مجموعه های مسکونی   -8
مسکونی ـ تجاری   -173
زاغه نشینی   -6
اموزشی   -158
سرویس بهداشتی عمومی   -5
صنعتی   -114
عناصر یادمانی شهری   -5
معماری مذهبی   -108
تجاری   -3
حامی اتووود
مقـــــــــــالات
    دیوید هاروی و شهر در قامت فهمی انسانْ تولید
        آرش بصیرت "سردبیر اتووود"
    پهنه ی معلق تهران؛ شاه عبدالعظیم یا شهر ری
        علی رنجی پور
    دیوید هاروی و شهرســــــــــــــــــــــــــــــــــازی آلترناتیو
        آرش بصیرت "سردبیر اتووود"
    هنر گفت و گو ـ جان بریسندن و اد لوییس با دیوید هاروی
        آرش بصیرت "سردبیر اتووود"
چنـــــد پــــروژه
مجموعه مسکونی شاه پریان
طراح : علیرضا امتیاز "مدیر اتووود"
منزل شخصی دکتر دلیر - خیابان ولیعصر کوچه 8
طراح : محمود امیدبخش
مجموعه ي تجاري و پاركينگ طبقاتي شقايق
طراح : امين حشمتی
خانه شعر ، پايان نامه معماري كارشناسي ارشد
طراح : م معيت
گذرگاه همیابی
طراح : محمود امیدبخش
کاریــــــــــــابی
   کاریابی
   لیست درخواست ها ی قبلی شما
   لیست کاندیدها به تفکیک استان
   لیست فرصت های کاری به تفکیک استان
وبـــــلـاگ هـــــا
آرشیتکت نمونه
مدیر : مسعود زمانیها
معماری به مثابه ساخت-سجاد نازی
مدیر : سجاد نازی
فتوت نامه معماران
مدیر : اخوان الصفا
مجله معماری Architecture Foolad City
مدیر : مسعود پریوز
معــــرفی کتــــــاب
رهیافت پدیدارشناسی در اندیشه پیتر زومتور
نویسنده :  .
انتشارات : علم معمار

حامی اتووود
 رسانه ی تخصصی معماری و شهرسازی میم زون
اِدگار مورَن؛ پویشی طولانی بر همْ تابیِ پیچیدگی و انسان و جهان
اتووود سرویس خبر:   تيم اتووود
1400/04/25
مـنـــــــبـع : نوشته ی شاهرخ بهزادی از سایت آسو
تعداد بازدید : 514

اِدگار مورَن، فیلسوف و جامعه‌شناس نامدار فرانسوی، در ۱۰۰ سالگی همچنان نگران دوران پرتلاطم‌ کنونی است. این اندیشمند بزرگِ "اومانیست" طی یک قرن شاهدِ سرگردانی‌ها و امیدها، بحران‌ها و آشوب‌های بسیاری در جوامع انسانی بوده است. رویدادهایی که درباره‌ی آنها ژرف اندیشیده است.

"درس‌هایی از یک قرن زندگی" عنوان تازه‌ترین کتابِ او است که در اوایل ماه ژوئن و در آستانه‌ی سالگرد صد سالگی‌اش توسط انتشارات فرانسوی «دونوئل» منتشر شده است. این شاید آخرین اثر یکی از متفکران بزرگ این زمانه باشد که هرگز از پرسیدن و اندیشیدن درباره‌ی نحوه‌ی‌ زندگی خود و دیگران بازنایستاده است.


مورَن در جامعه‌شناسی فرانسه جایگاه رفیعی دارد و همواره در خط مقدم جبهه‌ی دانش و اندیشه حضور داشته است. کلیدواژه‌ی اصلیِ اندیشه‌های فلسفی و اجتماعی او "تفکر پیچیده" است، روشی که اجازه می‌دهد دانسته‌ها را به هم پیوند زده و دیوارهای حایل میان آنها را بردارد. "تفکرِ پیچیده" در نگاه او نه به معنایی متضاد "ساده" بلکه روشی است برای پی بردن به ابعاد و تناقض‌های موجود در هر پدیده، با این پیش‌فرض که "امر ساده همواره فقط چیزی است که توسط شخصی ساده شده است." او طرزِ فکرِ خود را در چهارچوب "سازه‌گرایی" تعریف می‌کند:"بدین معنی که ساخت واقعیت را در فرایند همکاری میان دنیای خارج و ذهن انسان جست‌وجو می‌کند."


مورَن بیش از
۱۱۰ کتاب نوشته که بسیاری از آنها در ۴٢ کشور جهان به ٢٨ زبان ترجمه شده است. او نزدیک به چهل سال از زندگی خود را به نگارش شاهکار شش جلدی‌ "روش" اختصاص داد تا ضرورت آن را برای شناختِ طبیعت، حیات، دانش، اندیشه، هویت و اخلاقِ پیچیده‌ی انسان نشان دهد. آگاه از فرایند جهانی‌شدن ـ که ضمنِ ایجاد جهشِ اقتصادی به نابرابری‌های اجتماعی دامن می‌زند و به تخریب فضای زیست‌محیطی انسان می‌انجامد ـ اِدگار مورَن با نگارش کتاب معروفِ "زمینْ میهن" جهانیان را به ایجاد نوعی همبستگی جدید جهانی فراخوانده است.


اِدگار مورَن سال گذشته در چنین روزهایی در حالی که بیماری عالم‌گیر کرونا در حال اوج گرفتن بود، در کتابی با عنوان راه خود را تغییر دهیم نوشت: "چگونه یک ویروس کوچک در یک شهر بسیار دور در چین به دگرگونی جهانی انجامید؟" او در این کتاب بیش از هر چیز درباره‌ی توانایی انسان در واکنش به این بحران پرس‌وجو می‌کند: "آیا شوک الکتریکی [ناشی از بحرانِ کرونا] آن‌قدر کافی خواهد بود که سرانجام آدمیان به خود آمده و از سرنوشتِ مشترک خود آگاه شوند و از مسابقه‌ی دیوانه‌واری که برای توسعه‌ی شتابان فناوری و اقتصاد آغاز کرده‌اند، دست بردارند؟"

این اندیشمند فرانسوی در ادامه می‌نویسد:"ما امروز در برابر چشم‌اندازهای جدیدی قرار گرفته‌ایم: تردیدهای بسیار بزرگ و آینده‌ای پیش‌بینی‌ناپذیر که بشریت کنونی ـ که شتاب‌زده زندگی می‌کند ـ خود را برای آن آماده و مهیا نکرده است... زمان آن فرارسیده است که برای حفاظت از کره‌ی زمین و انسانی کردن جامعه، راه خود را تغییر دهیم." در نگاهِ مورَن، چنین رویکردی ضرورتی حیاتی دارد زیرا ما را مجبور می‌کند که "تغییر مسیر" دهیم.

مورَن تأکید می‌کند که "امروز باید با چالش‌های پیش روی انسان‌ها مواجه شویم: فرایند جهانی‌شدن که در بحران است، چالش "اگزیستانسیالیستی"، سیاسی، دیجیتال، زیست‌محیطی و اقتصادی." او هشدار می‌دهد که اگر از مواجهه با این چالش‌ها عاجز بمانیم، خطرِ نوعی عقب‌گرد عظیمِ فکری، اخلاقی و دموکراتیک ما را تهدید می‌کند.

مورَن برای برون‌رفت از شرایطِ بحرانی کنونی، نه یک راه انقلابی بلکه راهی جدید را پیشنهاد می‌کند. در نگاه او، "انقلاب‌ها اغلب بر خلاف رسالتِ رهایی انسان‌ها، سرکوب و ستم برای آنها به ارمغان آورده‌اند." او یک راه جدید سیاسیْ بوم‌شناختیْ اقتصادیْ اجتماعی را پیشنهاد می‌کند که جزئیات آن را پیش‌تر در سال ٢٠١١ در کتاب راه تشریح کرده است.


این راه جدید، محتاج حاکمیت منسجم و چندجانبه (دولت، جامعه، شهروندان)، دموکراسی مشارکتی، آگاهی و بیداری شهروندان، و همچنین در ابتدا نیازمند "سیاستی است که بتواند مفاهیم دوگانه‌های متناقضی مثل جهانی‌شدن و ضد جهانی‌شدن، توسعه و عدم توسعه، رشد اقتصادی و عدم رشد اقتصادی را با یکدیگر جمع و ترکیب کند." به نظر مورَن، توجه به این تناقض‌های آشکار، می‌تواند به ما کمک کند تا زمینه‌های لازم برای گشودن راه‌های جدید را ترسیم کنیم. مورَن در نگرش فلسفی خود دوست دارد که دوگانه‌های متضاد را با یکدیگر ترکیب کند، تا از بطن آن نتایج مکمل حاصل شود. او می‌گوید: "ما این روش را در طبیعت نیز می‌بینیم. در طبیعت هم‌زیستی بین گونه‌های مختلف ناشی از همیاری و همکاری متقابل است. در چنین شرایطی است که «بیوتوپ»ها شکوفا می‌شوند و تعادل [زیست‌محیطی] شکل می‌گیرد."


مورن در آخرین کتاب خود با مرور مراحل اساسی زندگی‌اش از اشتباهات خود سخن می‌گوید. او در این کتاب همچنین بر مشکلِ درک زمان حال و نیاز به انتقاد از خود برای موفقیت در زندگی مشترک تأکید می‌کند.


اِدگار مورَن در ابتدای ماه مه در توئیتی نوشت که ترجیح می‌دهد از لِته
l’eté به معنای تابستان عبور کند تا از لِته  Léthé رودخانه‌ی فراموشی ـ یکی از پنج رودخانه‌ی دوزخ در اساطیر یونان. این واژه همچنین به نخستین مرحله‌ی عبور از زندگی به مرگ نیز اطلاق می‌شود.


این امر نشان می‌دهد که او به مرگ می‌اندیشد و آن را پنهان نمی‌کند. با وجود این، می‌گوید که این امر نباید عامل بازایستادن از تفکر و در میان گذاشتن نظراتش باشد.

 

هویت پیچیده‌ی انسان

اِدگار مورَن در فصل اول جدیدترین کتابش، به هویت انسان می‌پردازد. او این فصل را با پرسش "من کیستم؟" آغاز می‌کند و خود در پاسخ می‌نویسد:"من یک فرانسوی یهودی‌تبار هستم، تا حدودی ایتالیایی و اسپانیایی هستم، عمدتاً مدیترانه‌ای، از نظرِ فرهنگی اروپایی، شهروندِ جهان و فرزندِ زمین." او در ادامه می‌پرسد که "آیا هم‌زمان می‌توان همه‌ی اینها بود؟" او خود پاسخ می‌دهد:"نه، این به شرایط و موقعیت‌های مختلف بستگی دارد که گاهی اوقات یکی از این هویت‌ها بر دیگر هویت‌ها برتری دارد و غالب است."

در زمانی که وسوسه‌ی انزوا و در خود فرورفتنِ انسان‌ها بیش از پیش در حال رشد است، اِدگار مورَن با جهان‌بینی خاص خود به ما یادآوری می‌کند که تعریف انسان دشوار است. او می‌گوید:"هر شخصی هویت خانواده، روستا یا شهر، استان یا قومی که بدان وابسته است، کشور و سرانجام قاره‌‌ی محل سکونت خود را دارد. هر انسانی هویتی پیچیده دارد. به عبارت دیگر، دارای یک هویت واحد و در عین حال هویتی ترکیبی است."

اِدگار مورَن در پاریس به دنیا آمد. والدین او از یهودیان سِفارادی بودند که از شهر تسالونیکی در یونان دوران امپراتوری عثمانی به فرانسه مهاجرت کرده بودند. آنان در خانه با اِدگار به زبان فرانسه حرف می‌زدند اما با یکدیگر اسپانیایی قدیمی صحبت می‌کردند. آنها نه تنها مذهبی نبودند بلکه ضد مذهب بودند. نام خانوادگی اصلی اِدگار، "ناهوم" بوده است. اِدگار پس از پیوستن به جنبش مقاومتِ فرانسه علیه نازی‌ها نام مورَن را برگزید و کماکان با این نام شناخته می‌شود.


او می‌نویسد:"من از همان دوران کودکی به طور طبیعی فرانسوی شدم زیرا پدر و مادرم با من به زبان فرانسوی حرف می‌زدند و در مدرسه، ذهنم معطوف به تاریخ فرانسه شده بود. من رویدادهای تاریخی فرانسه را داستان خود می‌دانستم و نسبت به آنها احساسات شدیدی داشتم، به همین دلیل احساس می‌کنم که عمیقاً فرانسوی هستم... در همان زمان، متوجه شدم که یهودی نیز هستم. زیرا پدر و مادرم هرچند مذهبی نبودند اما مراسم شام پِسَح را در خانه‌ی مادربزرگم و در حضور خاخام "پراهیا" جشن می‌گرفتند. به‌ویژه در دوران دبیرستان وقتی هم‌کلاسی‌ها از من می‌پرسیدند دینت چیست؟ به آنان می‌گفتم، من یهودی هستم. اما این هویت برای من هیچ محتوای فرهنگی‌ای نداشت. مهم‌تر از همه، این هویت برای برخی از هم‌کلاسی‌هایم چیز عجیب و غریبی بود و برای برخی دیگر که یهودی‌ستیزی را از پدر و مادر خود به ارث برده بودند، بسیار بد شمرده می‌شد. اگرچه در دوران جوانی به ندرت به این علت آزار دیدم، اما یهودی‌ستیزی کاملاً خشونت‌آمیزِ مطبوعاتِ راست آن دوران و دوره‌ی حکومت ویشی را تجربه کردم. البته این حملات، هویت فرانسوی‌ام را که ریشه در سنت‌های اومانیستیِ مونتنی و هوگو داشت، متزلزل نکرد."

 

"اومانیست"

او می‌نویسد:"اومانیست، بیش از هر چیز دیگری حقیقت تفکری و اجتماعی من بوده و هست. آگاهی‌های یهودی‌ام در برابر وجدان سیاسی اومانیستی که در جست‌وجوی راهی برای حل بحران دموکراسی و مبارزه با فاشیسم و استالینیسم بود، رنگ باخت.

هفده ساله بودم که نازی‌ها در نوامبر ۱۹۳٨ شب موسوم به "شیشه‌های شکسته" را به راه انداختند و یهودیان آلمانی را از حقوق مدنی خود محروم کردند. با وجود این، من صلح‌طلب باقی ماندم و بیش از اینکه فکر کنم به صرف یهودی‌تبار بودن باید علیه آلمان وارد جنگ شد، دیدگاه جهانی خود را که همانا صلح‌طلبی بود، حفظ کردم."

اِدگار مورَن در بخش هفتمِ کتاب حاضر، این صلح‌طلبی را یکی از دو اشتباه بزرگ خود در دوران نوجوانی و جوانی می‌شمارد. او می‌گوید:"در آن دوران، شدیداً تحت تأثیر فضای صلح‌طلبانه‌ی نسلی بودم که وحشت و حماقتِ جنگ جهانی اول در سال‌های ۱۹١۴-۱۹١٨ را تجربه کرده بودند."  

با آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال فرانسه توسط ارتش هیتلری، اِدگار مورَن به جنبش مقاومت فرانسه می‌پیوندد. در این ایام و پس از جنگ، هویت یهودی در او بیدار و سپس ناپدید می‌شود.

او می‌نویسد:"در آن ایام، جنگ استقلال اسرائیل را از دور دنبال می‌کردم و از این موضوع خوشحال بودم که مبارزان و کیبوتص‌های این سرزمین با اقدامات خود بر افسانه‌ی رایج درباره‌ی تاجرمسلک و ترسو بودن یهودیان خط بطلان می‌کشیدند. در سال ١۹۶۵ و پیش از جنگ شش روزه، به اسرائیل سفر کردم و مدتی در آنجا اقامت کردم. این سفر سبب شد که به نفرتِ عمیق بین یهودیان و اعراب پی برم. در نتیجه، از جست‌وجوی ریشه‌های هویت خود در این ملت دست کشیدم.

اما سلطه‌ی اسرائیل بر مردمِ عرب فلسطین دوباره مرا به عنوان یک یهودی درگیر کرد. اما این بار من یکی از آخرین روشنفکران یهودی بودم که جهان‌بینی جهان‌شمول و ضد استعماری داشت. کوتاه سخن اینکه من کاملاً مخالف استعمار مردم فلسطین توسط اسرائیل بودم. در مقالاتی که در آن زمان در روزنامه‌ی فرانسوی "لوموند" نوشتم، به هیچ وجه اصالت وجود کشور اسرائیل را زیر سؤال نبردم. اما این انتقادات سبب شد که من را یهودستیز و خائن به اسرائیل و یهودیان بخوانند. من بنا به تجربه‌ی تاریخی و زیستی می‌دانم که مردمی که دیگر مردمان را استعمار می‌کنند، آنان را تحقیر می‌کنند.

اما اغلب اقلیتی دلسوز و آگاه در بین مردم استعمارگر وجود دارد که نسبت به این امر هشدار می‌دهد. من فکر می‌کنم که بیش از کسانی که به نام یک هویتِ بسته و انحصاری به دیگران توهین می‌کنند یا تهمت می‌زنند، با کارهای خود به هویتِ یهودی احترام می‌گذارم. من ضمن تصدیق تبار یهودی‌ام و تأیید اینکه از مردمی نفرین شده و نه برگزیده هستم، خود را فرزند و ادامه‌دهنده‌ی راه مونتنی (یهودی‌تبار) و اسپینوزا که توسط کنیسه‌ی یهودیان هلند از دین یهود اخراج شد، معرفی می‌کنم."

اِدگار مورَن در سال‌های پایانی جنگِ جهانی دوم به حزب کمونیست فرانسه می‌پیوندد. او در سال ۱۹۴۹ از این حزب فاصله می‌گیرد و در سال ۱۹۵۱ به دلیل نوشتن مقاله‌ای انتقادی در نشریه‌ی "فرانس اُبسِرواتور" از این حزب اخراج می‌شود. او این پیوند را یکی دیگر از اشتباهات سیاسی و فکریِ دوران جوانی خود می‌داند. او می‌نویسد:"اقامت شش ساله‌ام در "استالینیسم" (اصطلاحی که برای حزب کمونیست فرانسه به کار می‌برد) چشمانم را نسبت به قدرت توهم، خطا و دروغ‌های تاریخی باز کرد. بنابراین، از اشتباهِ خود در این دوران پشیمانم و در عین حال پشیمان نیستم زیرا این [سفر شش ساله] تجربه‌ی زندگی در یک فضای مذهبی مطلق‌گرا را به من داد که مانند هر مذهبی مقدسین، شهدا و جلادان خود را دارد."

نگرش "اومانیستی"‌ام از نوجوانی سبب شده بود که همواره نگران سرنوشت بشریت باشم. هنگامی که فیلیپ دخارت، یکی از رهبران جنبش مقاومت فرانسه ـ که به آن پیوسته بودم ـ از من پرسید که چرا به مبارزه‌ی مخفی روی آورده‌ام، پاسخ دادم که انگیزه‌‌ام فقط آزادی فرانسه نیست بلکه شرکت در مبارزه‌ای است که بشریت به خاطر رهایی‌اش در پیش گرفته است ـ که البته من آن را با کمونیسم اشتباه گرفته بودم. پس از رفع این سردرگمی، حدود سال ۱۹۵٢، به جرگه‌ی شهروندان جهان پیوستم. سپس فهمیدم که ما در حال گذار از تحولاتِ عصرِ جهانی هستیم که از سال ۱۴۹٢ آغاز شده است.

این اصطلاح را از هایدگر وام گرفته‌ام. در نقد و بررسی‌ها به تلاشی پیگیر درباره‌ی مشکلات آنچه در آن زمان جهانِ سوم نامیده می‌شد، پرداختم. در سال ۱۹۹٣ کتاب زمینْ میهن را نوشتم. سپس در پی تغییر و تحولات جهانی‌شدن، در حالی که فهمیدم که جهانی‌شدن فنی و اقتصادی، سرنوشت مشترکی را برای همه‌ی انسان‌ها رقم زده است، به اولین هویت و ماهیت اصلی خود به عنوان یک انسان بازگشتم."

 

زندگی پدیده‌ای از پیش نامشخص و ناپدیدار است

اِدگار مورَن در فصلِ دوم آخرین کتابش می‌نویسد:"یکی از درس‌های بزرگ زندگی‌ام این است که دیگر به پایداری زمان حال و پیش‌بینی‌پذیریِ آینده باور ندارم." و به یاد بیاوریم که "بحران بزرگ اقتصادی سال ١۹٢۹ پیش‌بینی نشده بود. بحرانی که اقتصادِ جهان را ویران کرد و زمینه‌های پیدایش نازیسم و ​​جنگ جهانی دوم را فراهم کرد؛ به قدرت رسیدن هیتلر در آلمان، رویدادی پیش‌بینی نشده بود؛ همچنین حوادث غیرمترقبه‌ی جنگ داخلی اسپانیا، حکومت "ویشی" در فرانسه‌ی تحت اشغال آلمان هیتلری، جنگ الجزایر، خروشچف که استالین را رد کرد و به نوبه‌ی خود برکنار شد؛ سقوط اتحاد جماهیر شوروی، حمله‌ی تروریستی به مرکزِ تجارت جهانی در نیویورک و... و به یاد بیاوریم که وقتی به گذشته می‌نگریم، تاریخ بشر نسبتاً قابل‌فهم اما همیشه پیش‌بینی‌ناپذیر است."

او همچنین می‌گوید:"... کل زندگی نوعی ماجراجوییِ از پیش نامشخص است: ما از پیش نمی‌دانیم که زندگی حرفه‌ای ما چه خواهد بود، وضعیت سلامتی و عشق‌های آینده‌ی ما چگونه خواهد بود، همان‌طور که نمی‌دانیم چه زمانی مرگمان فرا می‌رسد، ولی می‌دانیم که حتماً خواهیم مرد."

 

پیچیدگی و شرایط انسان

اِدگار مورَن فصل چهارم آخرین کتابش را با پرسش‌های موشکافانه‌ای که از امانوئل کانت، فیلسوف آلمانی، عاریت گرفته، آغاز می‌کند: چه می‌توانم بدانم؟ چه می‌توانم انجام بدهم؟ به چه می‌توانم امید داشته باشم؟


مورَن می‌گوید در نخستین سال ورود به دانشگاه، پرسش درباره‌ی تاریخ و شرایط انسان ذهن او را شدیداً به خود مشغول کرده بود. نه تنها تحت فشار رویدادهایی که در آن دوران با هیچ منطقی قابل تبیین نبود، بلکه تحت نفود اندیشه‌های ژرژ دِلبوا، یکی از دوستانش بوده، که او خود نیز متأثر از استاد و فیلسوف مارکسیست، رُنه موبِلان بوده است. مورَن می‌نویسد: "دِلبوا مرا متقاعد کرده بود که فقط یک اندیشه، مانند اندیشه‌ی مارکس که هم‌زمان مبتنی بر فلسفه، علم، جامعه‌شناسی، اقتصاد، تاریخ و سیاست بوده و در درون خود همه‌ی دانسته‌های از هم جدا شده را ترکیب کرده باشد، می‌تواند ما را به شناخت واقعی مشکلات آدمیان رهنمون شود."

او در ادامه می‌افزاید که آغاز جنگ دوم جهانی تمام آرزوهای سیاسی‌اش را نقش بر آب می‌کند اما ترغیب می‌شود که برای شناختِ واقعیات انسانی به کسب دانش روی بیاورد. او می‌گوید:"فهمیده بودم که شرط اولیه برای رسیدن به هر باور و خواستی، همان‌طور که کانت گفته، ضرورت آگاهی یافتن از ماهیت انسان است."

مورَن تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته‌های مختلفی، از جمله فلسفه، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، تاریخ و جغرافیا، اقتصاد و علوم سیاسی ادامه می‌دهد. او پژوهش‌های خود را در چارچوب نوعی انسان‌شناسی پیچیده متمرکز می‌کند.

او می‌گوید:"تفکر مارکس در این راه مرا راهنمایی کرد، به‌ویژه دست‌نوشته‌های اقتصادی و فلسفی مارکس که در آن بر این اصل تأکید می‌کند که علوم طبیعی و علوم انسانی باید یکدیگر را در آغوش گیرند... بنابراین، در آن هنگام متقاعد شدم که زیربنای جوامع انسانی مادی و اقتصادی است و "ایده‌ها"، "اسطوره‌ها" و "باورها" روبناهای وابسته را تشکیل می‌دهند."

 

قدرت اسطوره

مورَن در ادامه می‌نویسد:"هشت سال بعد و به هنگام قطع رابطه‌ی ذهنی با "استالینیسم" کتاب انسان و مرگ را نوشتم. در آن زمان دریافتم که "اسطوره‌ها"، "مذاهب" و "ایدئولوژی‌ها" مانند فرایندهای اقتصادی و درگیری‌های طبقاتی نقش مهمی در شکل‌دهی واقعیت انسان و جامعه ایفا می‌کنند.

در نتیجه، نظریه‌ی مارکسیسم را که تاریخ انسان را صرفاً در چارچوب زیربناهای اقتصادی توجیه می‌کند رها کردم. من از طریق ویژگی‌های بسیار مختلف، ولی رایج، به‌ویژه باورِ به زندگی پس از مرگ (تداوم حیات، نوزایی، رستاخیز، بهشت...) دریافتم که "تخیل" نیز در تبیین واقعیت انسان نقش مهمی دارد. با پرسش کردن از خود درباره‌ی شرایطِ فناپذیری انسان، دو تناقض آشکار شد: نخست اینکه از زمان انسان "نئاندرتال" آگاهی انسان به طور کامل واقعیت مرگ را می‌شناسد اما این واقعیتِ عینی مرگ (قطع کامل فعالیت قلب و مغز، سخت شدن جسم، پوسیدگی اجتناب‌ناپذیر جسد...) در برابرِ باور به نوعی زندگی پس از مرگ (ادامه‌ی حیات به صورت شَبَح و روح یا بازگشت در قالب انسان دیگری و حیوانات مختلف) رنگ باخته است. و فراموش نکنیم که در دو دین بزرگ جهان، یعنی مسیحیت و اسلام، باور به رستاخیزِ مردگان و زندگی پس از مرگ یکی از اصول اساسی است.

دومین تناقض این است که هرچند در همه‌ی تمدن‌های بشری ترس و وحشت از مرگ به طور عمیقی در آگاهی انسان رخنه کرده است اما این ترس می‌تواند تحت تأثیر مرگِ خودخواسته ــ فداکردن جان و زندگی برای فرزندان، خانواده، میهن، مذهب و... فراموش شود."

 

طبیعت متناقض "هومو ساپینس"

مورَن پس از اندیشه و تجربیات مختلف در حوزه‌ی انسان‌شناسی، کتاب پارادایم گم‌شده: طبیعت انسان را می‌نویسد. در این کتاب او دوقطب متضاد "هومو ساپینس" را بررسی و تبیین می‌کند. او خود می گوید که پس از مشاهده‌ی "تمامی دیوانگی‌های سیاسی، اجتماعی و جنگ‌طلبی در مقیاسِ فردی و جمعی پیش از جنگِ جهانی دوم، در دوران جنگ و همچنین در دوران جنگِ سرد به این تضاد و در عین حال ترکیبِ پایدارِ این رفتار دوگانه‌ی انسان پی برده است."


مورَن در ادامه می‌نویسد:"آنچه شناخت پدیده‌ی ترکیبی این دوگانگی در وجودِ انسان را میسر کرد، آگاهی‌ام از تناقض‌های انسانی بود که به نحوی ستودنی توسط پاسکال بیان شده بود و به سرچشمه‌ی اندیشه‌هایم درین‌باره تبدیل شد. آگاهی از اینکه اندیشه‌ها باید با یکدیگر برخورد کنند نه اینکه یکدیگر را حذف کنند نزد هِگل و هِراکِلیت هم وجود دارد. هراکلیت گفته است: "سازش و اختلاف مثل پدر و مادر همه چیزند." و "آنچه متضاد است، سودمند است و بهترین هماهنگی از آنچه در جدال است، حاصل می‌شود."


مورَن می‌گوید که پیچیدگی انسان از طریق رفتار‌های دوقطبی بروز می‌کند: انسان می‌تواند خردمند و منطقی باشد، همان‌طور که می‌تواند دیوانه و هذیان‌گو باشد؛ انسانِ آفریننده، ابزارساز و سازنده از یک سو و انسان ساده‌لوح، وابسته به مذهب یا اسطوره ‌از سوی دیگر دو قطب متضاد انسان را تشکیل می‌دهند؛ به همین ترتیب، انسانِ اقتصادی که به منفعت شخصی وابسته است و انسان قمارباز یا معتقد به انجام فعالیت‌های داوطلبانه حاکی از رفتار دوقطبی انسان است.

او می‌گوید: "در کل، بنیاد عقلانیت که نزد انسان خردمند، سازنده و اقتصادی یافت می‌شود تنها یک قطب از ماهیت دوگانه‌ی انسان (شخص، جامعه و تاریخ) را نشان می‌دهد، در حالی که قطبِ دیگر که از جمله عشق و شیفتگی، باور، افسانه، توهم، هذیان و بازی را دربرمی‌گیرد، حداقل به همان اندازه اهمیت دارد.

کمی دیرتر من به جنبه‌ی دیگری از تناقض موجود در "هومو ساپینس" پی بردم که خِردِ سرد، مانند محاسبه، آمار و اقتصاد اگر عاری از ارزش‌هایی همچون احساسات، عشق و شیفتگی، خوشبختی، بدبختی و... باشد، غیر انسانی است.

یک خِردِ خالص و سرد نه تنها غیر انسانی بلکه غیر منطقی است. بنابراین، می‌توان گفت که زندگی، هنری دشوار است که در آن "شیفتگی" برای اینکه به ورطه‌ی جنون و دیوانگی نیفتد، باید توسط "خِرد" هدایت و نظارت شود و "خِرد" باید با "شیفتگی" به جنب و جوش افتد. راه خود را با "شیفتگی" برای "شناختن" آغاز کنید."

 

ناپایداری و تلون مزاج انسان

مورَن تأکید می‌کند که "رفتارهای متناقض انسان می‌تواند در هر فردی قابلیت انعطاف و تغییر داشته باشد. در نتیجه‌ی این ناپایداری، بسیاری از اشخاص می‌توانند قادر به انجام بدترین و بهترین کارها باشند، در بعضی موارد عادی و طبیعی و در دیگر موارد بی‌احساس باشند، متناوباً خوب و بدجنس باشند، هم‌زمان آرمان‌گرا و کَلبی‌مسلک‌ باشند. نسبتِ بین خردگرایی/ شیفتگی/هذیان/ایمان/اسطوره/مذهب در هر فردی ناپایدار بوده و قابلیت جابه‌جایی و تغییر دارد. انسان نه خوب است و نه بد، انسان پیچیده و دمدمی‌مزاج است.

همچنین باید ابعاد و تأثیر تکامل و دِگرگَشتی را در انسان در نظر گرفت. هر فردی در دوران زندگی خود، از کودکی تا میان‌سالی و حتی در کهولت تحت تأثیر اوضاع و شرایط، آموزش و تجربه، تحول و تکامل می‌یابد. و نهایتاً باید تأثیر انحرافات و تغییرات عقیدتی را در مقیاس فردی و ملی در نظر گرفت...با وجود این، تحولات ناشی از سن و تجربه لزوماً به روشن‌بینی نمی‌انجامد. من در طول عمر خود بسیاری از کمونیست‌ها، مائوئیست‌ها و تروتسکیست‌های سرخورده را دیدم که مبدل به راست‌گرایان افراطی و بیگانه‌ستیز شدند؛ یا به باورهای مذهبی دوران کودکی خود بازگشتند. اما من با حفظ آرمان‌های جوانی و ردِ قاطعانه‌ی هرگونه منطق فرقه‌گرایی به استقلال کامل در اندیشه‌های سیاسی دست یافتم."

 

دو چهره‌ی زیبا و زشت زندگی

اِدگارمورَن در فصل پایانی کتابِ درس‌هایی از یک قرن زندگی عصاره‌ی برداشت خود از "هستی" را بیان می‌کند. او این فصل را چنین آغاز می‌کند:

"گاهی وجودم غرق در زیبایی‌های زندگی می‌شود. چه زیبایی و هماهنگیِ بی‌مانندی، چه یگانگی ژرفی، چه کمال و همبستگی بی‌نظیری بین موجودات زنده! چه نیروی خلاقی برای ابداع این همه گونه‌های حیوانی و گیاهی عجیب و استثنایی!

گاهی قساوت و بی‌رحمی زندگی وجودم را فرا می‌گیرد: ضرورت کشتن برای ادامه‌ی حیات، انرژی تخریب‌کننده‌ی زندگی، جنگ و درگیری که همیشه با پیروزی مرگ بر زندگی همراه است. سپس این دو چهره‌ی زیبا و زشت زندگی، این دو واقعیت متضاد را به هم پیوند می‌زنم و به این نتیجه می‌رسم که زندگی یک هدیه و در همان حال باری سنگین است، زندگی پدیده‌ای شگفت‌انگیز و جادویی و در همان حال وحشتناک است.

این دوگانگی در کل کیهان نیز وجود دارد. در نگاه اول، کیهان مجموعه‌ای هماهنگ و ظاهراً ابدی است. اما واقعیت غیر از این است. کیهان‌شناسی به ما می‌آموزد که کیهان در حال انبساط است، در آنجا هرج و مرج حاکم است، ستارگان منفجر می‌شوند و با یکدیگر برخورد می‌کنند، بسیاری از ستارگان و دیگر اجسام بزرگ کیهانی توسط سیاه‌چاله‌های متعدد بلعیده می‌شوند. خلاصه‌ی کلام اینکه در آنجا تخریب و فروپاشیِ قطعی و بازگشت‌ناپذیری جاری و ساری است. حیات در این دنیای بزرگ شاید پدیده‌ی یگانه‌ای باشد. پدیده‌ای که در یک سیاره‌ی کوچک از ستاره‌ای (خورشید) در حومه‌ی کهکشان راه شیری به وجود آمده است.

بی‌تردید، چنین تناقضی را در تاریخ بشریت و زندگی انسان‌ها نیز می‌بینیم: همان‌طور که خوبی، بخشش و ازخودگذشتگی وجود دارد، بدجنسی، پستی و خودخواهی نیز هست. در کنار هوش، زیرکی، نبوغ و آفرینندگی، حماقت، کوربینی، توهم و خطا را مشاهده می‌کنیم. این چه نیروی شگفت‌انگیز و خارق‌العاده‌ای است که در تصور و سرشت انسان وجود دارد. نیرویی که او را قادر می‌سازد تا شاهکارهای بی‌نظیری در شعر، ادبیات و هنر بیافریند و در همان حال خدایان و اسطوره‌هایی را خلق ‌کند تا آنان را بپرستد و برده‌وار در درگاه آنان تمنا و استغاثه کند. این دوگانگی، این پیچیدگی در آنچه هست ـ از ذراتِ ریزِ هستی که می‌توانند به صورت موج باشند، تا روان انسان که نمی‌توان آن را از کنشِ متقابل میان میلیاردها سلول عصبی جدا کرد ـ همواره در ذهن و روان من حاضر است. این نخستین درسی است که من از تمامی تجربیاتم آموخته‌ام."



پیش از این یادداشت ادگار مورن، چیستیِ پیچیدگی و نقد اندیشه مُثله گر؛ مانیفستی در دفاع از پیوستگی ناهمگن نیز بر اتووود منتشر شده است.



حامی اتووود
نظـــــــر اعضــــــــا
هنوز نظری برای این خبر ثبت نشده است.

ثبــــــــت نظـــــــر

  
جهت ارسال نظر باید وارد سیستم شوید. / عضو جدید
ایـمـــیـل :  
رمز عبـور :  

درباره معماران معاصر ایران :
این گروه در سال 1386 با هدف ایجاد پل ارتباطی بین معماران ایرانی معاصر گرد هم آمد.با شروع کار این وب سایت معماران متقاضی در محیطی ساده وکارآمد به تبادل پروژه ها ومقــــالات خود خواهند پرداخت ودر فضای فروم به بحث وگفتگو می پردازند.
خانه | ورود | ثبت نام | درباره ما | تماس با ما | قوانین سایت | راهنما | تبلیغات
© کلیه حقوق این وب سایت متعلق به گروه معماران معاصر می باشد.
Developed by Tryon Software Group