آسمان
خراش پست مدرن فیلیپ جانسون و جان بورگی، بنام برج اِی تی اند تی یا همان برج تلفن
و تلگراف آمریكا، در ابتدا برای غول ارتباطات آمریکایی اِی تی اند تی طراحی شده
بود که اولین ساختمان در نوع خودش بود. این ساختمان اکنون به برج سونی معروف است.
هنگامی
که این بنا در سال 1984 افتتاح شد، کاملاً در تضاد با برج های فلزیْ شیشه ای بود
که از دهه 1950 در مرکز منهتن به وجود آمده بودند. به عنوان اولین
آسمان خراش پست مدرن، این ساختمان 37 طبقه، تزئینات را گسترش می داد، از روکش گرانیت
و خط آسمانی خاص تا پایان سفت کاری های برنجی و مرمرین در فضای داخلی.
کارتر
بی هورسلی، منتقد معماری در سیتی ریویروز نوشت:"انتشار این پروژه بر صفحه
نخست نیویورک تایمز به دلیل اندازه یا تأثیر اقتصادی آن نبود، بلکه به دلیل نویدآوری
آن برای دوره ای جدید در معماری بود." این اولین ساختمان زمان خود نبود که
سبک خود را بر اساس کنایه تاریخی بنا نهاد، اما برجسته ترین و مشهورترین آن بود.
از آنجا که جانسون و برگی در آن زمان محبوب ترین شرکت های معماری ملل بودند و به
دلیل اینکه اِی تی اند تی یک شرکت جزئی نبود، طراحی اهمیت بیشتری پیدا می
کرد."
در
سال 1975، تلفن و تلگراف آمریكا که یكی از بزرگترین شركتهای جهان بود تصمیم گرفت
دفتر جدید شركت خود را در نیویورك بسازد و سایت پروژه مساحتی حدود 3400 متر مربعی
در خیابان مدیسون بین خیابان 55 و 56 شرقی را انتخاب کرد که در
واقع چند بلوک دورتر از آسمان خراش سیگرام بود که در سال 1958 افتتاح شد.
اِی
تی اند تی برجی می خواست که با قامت ساختمان برنزیْ شیشه ای سیگرام
رقابت کند اما می خواست خانه جدید آن
کاملا متفاوت باشد. هیئت رئیسه خواستار دفتر مرکزی شد که تنها یک جعبه شیشه ای
نباشد، ساختمانی باشد که نشانه ای در دنیای معماری باشد.
این
شرکت از 25 شرکت پیشرو طراحی ایالات متحده صلاحیت ها را اخذ کرد. در میان آنها
معماران جانسن و بورگی هم بودند. استودیوی نیویورک آنها در سال 1967
تاسیس شد و اخیراً مورد توجه پروژه های شرکت ها قرار گرفته است، به ویژه کاخ پِنْزویل، یک جفت برج شیشه ای ذوزنقه ای که در
سال 1975 در هوستون، تگزاس تکمیل شد.
در
حالی که جانسون و بورگی در بسیاری از طرح ها همکاری داشتند، جانسون دارای شجره
نامه قوی تری بود و به عنوان یکی از با نفوذترین معماران آمریکا شناخته می شد. وی
اولین مدیر بخش معماری در موزه هنرهای مدرن نیویورک بود، منصبی که از 1932 تا 1934
و دوباره از 1946 تا 1954 برعهده داشت. وی در دانشگاه هاروارد زیر نظر مارسل بروئر و والتر گروپیوس معماری تحصیل کرد و بعداً به دفتر میس ون روهه پیوست، جایی که وی بر ساختمان سیگرام
کار می کرد.
جانسون
مدافع اولیه و نیرومند مدرنیسم در آمریکا بود. در نمایشگاه 1932 وی با همکاری
مشترک در موما، اصطلاح سبک بین المللی را معرفی کرد. اما سلیقه او از دهه 1960 با
رواج بیشتر برج های شیشه ای شروع به تغییر کرد.
منتقد،
پائول گُلدْبرگر در سال 2005 می نویسد:"آنچه بیشتر او را مجذوب خود می کرد، ایده
جدید بود و هنگامی که او به استقرار معماری مدرنیسم در ایالات متحده کمک کرد، به
کارش ادامه داد و با تجربه کلاسسیسم تزئینی، استفاده مجدد از عناصر تاریخی را که
به عنوان پست مدرنیسم شناخته می شوند، در آغوش گرفت."
ساختمان
ای تی
اند تی به
جانسون این فرصت را داد تا علاقه خود به پست مدرنیسم را در سطح گسترده ای جلب کند.
دفتر معماری شان در لیست نهایی کمیسیون قرار گرفت و در نهایت برنده شد. همانطور که
داستان می گذرد، این دو معمار فقط دو عکس برای ارائه به کمیته انتخاب آورده بودند:
یک عکس از ساختمان سیگرام و یک عکس از کاخ
پِنْزویل. این
یعنی ترکیب بی نظیر ذکاوت و اراده فیلیپ درکنار اشتیاق به شهرسازی و جذابیت بورگی.
در
ایده پردازی این طرح، معماران با الهام از پرکتیس های مانند مککیم، مید
اند وایت از
معماری سبک بوزار الهام گرفتند. آنها همچنین نشانه هایی از آسمان
خراش های تاریخی مانند ساختمان امپایر استیت و ساختمان کرایسلر به ویژه تاج های
باشکوه آنها الهام گرفتند. برخلاف سقف های مسطح که برج های مدرنیست را تعریف می
کرد، آنها می خواستند که آسمان خراش با کلاهکی خاص باشد که از فاصله دور قابل
مشاهده باشد.
فیلیپ
جانسون اینگونه نوشت:"ماهیت کارفرمایمان بسیار شگفت انگیز بود." رئیس این
شرکت اینگونه به او سفارش کرده بود:"اکنون من فقط یک ساختمان نمی خواهم. ما می خواهیم نسل بعدی آسمان
خراش سیگرام را عملی سازیم."
وقتی
از طرح آنها در سال 1978 رونمایی شد، هیاهویی در جامعه معماری ایجاد شد. این طرح
با عنوان "اعلامیه استقلال" از مدرنیسم، برج متقارنی را پوشانده است که
از گرانیت صورتی بوده و تاج آن شبیه به یک سنتوری شکسته است. خط متمایز سقف که به چیپندال
معروف بود، اشاره
ای به کابینت های تاریخی توسط توماس چیپندال دارد.
قاعده
برج همچنین خروج قابل توجهی از مدرنیسم را نشان می دهد. معماران باید فضای خرده
فروشی و یک میدان عمومی را در طبقه همکف ساختمان ترکیب می کردند. برای تحقق این
امر، جانسون برجی با رویکردی غیرمعمول، برج اداری را در بالای ستونهایی با ارتفاع
18 متر قرار دادند. در زیر، آنها یک ایوان سرپوشیده با میز و صندلی های کافه ای و یک
بازارچه با الگو گرفتن از گالری معروف در میلان قرار دادند.
پوشش
نهایی فضای داخلی شامل درهای آسانسور با روکش برنز، کف مرمر و ورق طلا در سقف بود.
اسپیریت آف کامیونیکیشن، یک مجسمه طلاکاری شده 9100 کیلوگرمی به فرم
بالای دفتر مرکزی قبلی این شرکت بود، در آتریوم این بنا قرار گرفت. در خارج، آنها
قسمت زیرین نما را با پنجره های گرد بزرگ و طاق نمایی که به عنوان ورودی اصلی برج
عمل می کرد، تزئین کردند.
این
پروژه، مورد توجه جهان قرار گرفت. در ژانویه 1979، مجله تایم، جانسون را بر یکی از جلدهای خود نشان
داد که ماکت یک ساختمان را نشان می دهد. منتقد رابرت هیوز، بعد بررسی پست مدرنیسم،
جانسون را به عنوان رهبر آن مطرح کرد. در همان سال، جانسون اولین دریافت کننده جایزه
پریتزکر بود که توسط خانواده پریتزکر در شیکاگو برای بزرگداشت با نفوذترین معماران
جهان تاسیس شد.
ساخت
ساختمان اِی تی اند تی در سال 1979 آغاز و در سال 1984 به پایان
رسید. با یک سازه ساخته شده از فولاد، برج 198 متری با شیشه و 13000 تن گرانیت
پوشانده شد. برای تقلید از ساخت و ساز سنگ تراشی سنتی، اتصالات کاذب با اتصالات
واقعی ترکیب شدند. بر اساس گزارش ها، هر صفحه گرانیت به طور جداگانه بر روی اسکلت
ساختمان چسبانده شد تا از "اثر دومینو" در صورت سقوط جلوگیری کند.
اِی تی اند تی ده ها سال ساختمان را اشغال کرد. با این
وجود این شرکت در سال 2002 با مشکلات مالی مواجه شد و ساختمان را به شرکت سونی
فروخت و آسمان خراش به برج سونی تغییر نام یافت. این شرکت با ایجاد تغییرات بحث
برانگیز در آتریوم، بخشهایی از فضای عمومی را به نمایشگاههای خرده فروشی محصولات
سونی تبدیل کرد.
هنگامی
که سونی آن را به قیمت 1.1 میلیارد دلار به گروه چِتریت که توسعه دهنده املاک و مستغلات بود
فروخت، بار دیگر صاحبان جدید، این ساختمان را تغییر دادند. این توسعه دهنده در حال
تبدیل برج به هتل یا واحد های کوچکِ لوکس است.
این
که آیا این یک ساختمان مهم در تاریخ معماری است یا خیر، قابل بحث است. هنوز هم
گرچه عمدتا مورد استقبال عموم مردم قرار می گیرد اما اغلب توسط منتقدان معماری و
مورخان این ساختمان کنار گذاشته می شود. ویلیام جی آر کورتیس، مورخ در کتاب خود از
سال 1900، معماری مدرن، نوشت که جانسون "کاری بیش از اینکه برخی نقل قول های
تاریخی را به یک فضای اداری استاندارد بچسباند" انجام داده است. کاهش آسمان
خراش به تابلوی کارتونیْ مانند در منظره شهر بدون شک علامت فشار برای درمان معماری
به وسیله بازاریابی بود.