پیچیدگی جسم آدمی و فلسفه ذهن و جسم تنها از طریق مقایسه "درون" و "کیفیت درون" قابل توضیح می باشد. درون جسم از طریق عکس های پزشکی قابل مشاهده است، در صورتیکه از این طریق هیچ شناختی از شخصیت، رویاها و آرزوهای فرد به دست نمی اید. این گونه خصوصیات همان "کیفیت درون" می باشند. شاید این مثال از "اسلاتمن" مقایسه مناسبی باشد برای توصیف فضای ساختمان بر اساس کیفیت های درونی. به عبارت دیگر درون ساختمان ساخته شده از دیوارها، اسکلت و ... در حالیکه جنبه طراحی یک بنا به تعریف شخصیت، رفتار و خصوصیات بالاتری از یک فضا می پردازد، که تنها در مقوله طراحی "درون" نمی گنجد، بلکه مساله "کیفیت درون" می باشد.
کیفیت درون، رفتاری از فضاست که از طریق معماری بنا تعریف می شود، به بیان دیگر تغییر معماری باعث تغییر رفتار در فضا می شود. رفتار در فضا با رابطه بین ساختمان و استفاده کنندگان، اقلیم، انرژی و ... تعریف می شود. برای مثال در خانه موریاما طراحی شده توسط ریوئه نیشیزاوا؛ معمار با هدف اتصال خانه به شهر و یکپارچه کردن فضای داخلی خانه با شهر با استفاده از سه عنصر معماری: کالبد، ماده و مقیاس به تعریف فضایی پرداخته است، که در نتیجه آن فضا به عنوان درون و بیرون، به عنوان فضای خصوصی و به عنوان کاربری های تعریف شده فاقد معنا می باشد، به طوری که هر نقطه از این بنا با توجه به کاربر آن در زمان مشخص کاربرد جدید پیدا می کند؛ خصوصی ترین فضا: رختکن حمام، به عمومی ترین فضا: کوچه تبدیل می شود، که خود تعبیری از سبک زندگی دارد.
فرم هندسی خانه موریاما برگرفته از هندسه شهر است، به طوریکه هر عملکرد به صورت حجمی جداگانه در ارتباطی مستقیم با شهر تعریف شده است. فضاهای تقسیم، راهروهای داخلی، کوچه و خیابان در فضایی هم عرض قرار گرفته اند، که تنها کاربر آن، نوع کاربرد فضا را تعیین می کند. همپوشانی کاربری های شهری از قبیل کوچه و خیابان با کاربری های داخلی؛ مثل، راهروها نشان از امتداد بی نهایت شهر به داخل بنا داشته است.
امتداد حرکت شهر با هدف همپوشانی کاربری ها و تلفیق فضاهای داخلی و خارجی به منظور ایجاد فضاهای فی مابین، معمار را به سمتی هدایت می کند، که با استفاده از متریال شفاف شیشه و محل استقرار آنها، فضایی ایجاد می کند که با به چالش کشیدن مفهوم داخل و خارج فضاهایی کاملا شفاف و در ارتباط مستقیم با شهر ایجاد نماید. در خانه موریاما کاربری ها نسبت به هم در شفافیت کامل قرار گرفته اند و محل قرارگیری بازشوها در هر واحد، در طبقات، دید وسیع 360 درجه را فراهم می کند. چنین فضای شفافی موجب به وجود آمدن ارتباطاتی با تعریف های جدید، نتیجتا فضاهای اجتماعی جدید می شود. که خود نوعی دوباره سازی شهر و روابط اجتماعی در داخل فضای معماری است. مثلا، ارتباط هال همسایه با آشپزخانه با حیاط خلوت، ارتباط حمام همسایه با اتاق خواب با راهرو، هر کدام در زمان های مختلف، فضاهای اجتماعی متفاوتی را ایجاد می کند، که گاه به صورت همزمان در یک مکان و گاه در زمانهای مختلف در حال رخ دادن است.
نهایتا خانه موریاما از لحاظ شکل کالبدی، دسترسی ها، متریال و روابط تعریف شده آن، خود یک شهر در مقیاس کوچک است. به طوریکه فردی از مرکز شهر، بدون هیچ سلسله مراتبی و بدون هیچ تغییری در دریافت از محیط شهری وارد اتاق خواب خود می شود. در نتیجه کیفیت درون در معماری به معنای چگونگی استفاده از تعاریف معماری و طراحی، به ایجاد رفتار مشخص در فضا می انجامد.
کلیدواژه ها: خانه موریاما. ریو نیشیزاوا (دفتر معماری سانا)