هنرمند، معمار و نظریهپرداز
معماری جان هیداک (19 ژوئیه 1929 - 3 ژوئیه 2000) روشهای نوینی جهت نگرش به فضا معرفی
کرد که هنوز هم تأثیر زیادی بر دو جریان مدرن و پست مدرن
معماری امروزه دارند، به ویژه در میان تعداد زیادی از معمارانی که دانشجوی او
بودند. هیداک از بُنمایههای تیرهتر و گوتیکْوار
و سایه تفکر مدرنیستی بر روان انسان الهام میگرفت. کارهای
ساخته شدهی وی، نسبت به مقیاسشان بسیار تاثیرگذار بودند، درحالیکه بسیاری از نقشهها
و طرحهای ساخته نشدهی او نیز الهام بخش تعداد زیادی از پروژهها
و معماران دیگر در سراسر جهان بوده
است. علاوه بر این، روش طراحی، نوشتن و تدریس وی -
چیزی که او به عنوان یک وظیفه از آن
یاد میکرد و با کمال میل انجام میداد - به شکلدهی تاثیرات تلاقی
مدرنیست و پستمدرن در معماری معاصرانجامید و به رساندن رویکردهای روانشناختی به خط
مقدم طراحی کمک کرد.
هیداک از والدینی اهل چک و در
نیویورک به دنیا آمد. در سال 1952 از دانشگاه سینسیناتی فارغالتحصیل شد و به سرعت
در سال بعد مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه هاروارد کسب کرد. هیداک بر خلاف
بسیاری از معماران برجستهای که تلاش میکردند تحت تعلیم یا شاگردی یک استاد معاصر
باشند، به دانشگاه بازگشت اما این بار به عنوان استاد دانشگاه تگزاس - جاییکه در
آن سبک آموزشی غیرمعمولش به او این امکان را داد که به "رنجرهای تگزاس"
- گروهی از معماران جوانی که برنامهی آموزشی نوآورانهای ایجاد کرده بودند - بپیوندد.
پس از اینکه کل گروه اخراج شدند، هیداک دورهی کوتاهی زیر نظر آی. ام. پِی در
نیویورک فعالیت کرده و در دانشگاه کرنل نیز تدریس میکرد. پس از آن وی در کوپر
یونیون مستقر شده و در سال 1964 در همانجا به درجهی استادی رسید.
پس از چندین سال جابجایی در کارها و مناصب مختلف، کار کردن در کوپر به هیداک ثبات
و موقعیت مورد نیاز برای آغاز اثرگذاریش بر دنیای معماری را داد. وی پس از آنکه در
سال 1967 یک کمک هزینه تحقیقاتی بدست آورد، به کاوش در برنامهی آموزشی اولیه و
بنیادیاش از تمریناتی که متشکل از ایجاد فضا با استفاده از اشکال هندسی که در شبکههای
مختلف مربعی، مورب و منحنی با جزئیات بسیار دقیق قرار گرفتهاند، پرداخت، اما خیلی
زود به رویکردی بیشتر "دست آزاد" تغییر عقیده داد. وی کاوش تأثیرات جدید
از قبیل روانشناسی، اسطورهشناسی و بعدها مذهب را در حرفهاش آغاز کرد و اولین
کتابش را در سال 1969 منتشر نمود. او حرفهاش را به عنوان یک هنرمند و نظریهپرداز
آغاز کرد و اینکه عناصر دارای زمینهای احساسی هستند را آموزش میداد. طرحهایش،
اغلب موضوعات معماری را از منظری تیره مینگرد معروفترین اثرش؛ بالماسکهی
نیوانگلند (1981)، بیگانگی غریب مستتر در یک ازدواج را ترسیم کرده است، این پروژه
تمام قد مورد توجه قرار گرفت، نسخه سینمای کتاب "درخشش" استیون کینگ که
توسط استنلی کوبریک ساخته شده است را ملهم از این اثر میدانند.
نمیتوان گفت که هیداک به همان
اندازه که یک تئورسین معماری بود یک معمار پرکتیکال نبود. بسیاری از طرحهای او
همچون وال هاوس یک، که وی در آن از یک دیوار برای جدا کردن فضا و القای حس جدایی استفاده کرده، با
جزئیات و پلانهای دقیق معماریِ قابل اجرا بوده است. او همچنین چندین پروژه در برلین
اجرا کرده است، از جمله ساختمان بنیاد کوپر یونیون (1975) که آن را بازسازی کرد، وال
هاوس دو که به عنوان جانشین نمونه اول آن پس از مرگ وی در هلند ساخته شد، و برج
معروف کروزبرگ که در سال 1987 ساخته شد و به عنوان بخشی از یک مسابقه برای ارائهی
گونههای جدید مسکن جهت قشر کمدرآمد و متوسط در غرب برلین طراحی شده بود؛ طرحی با
نظم پنهان که با کاهش تنوع رنگی و تمرکز بر روی شکل در برابر دیگر طرحهای پست
مدرنتر مسابقه خودنمایی میکرد.