هنر گفت و گو نام اثری سترگ از هنرمند سورئال رنه مگریت است؛ در چشم اندازی از غول هایی در نبرد یا از اغاز جهان، دو انسان کوچک در گفت و گویند، سخنی ناشنیدنی جاری است که در سکوت سنگ ها جذب می شود، اما در پای سنگ های تل انبار شده مجموعه حروفی شکل گرفته اند: رویا، صلح یا مرگ که تلاش دارند به اشوب سنگ ها نظمی دهند. اتووود گفت و گوهایش را زیر عنوان این ستون خواهد اورد.

اجرای طرح محوطه ­ی کاستل و کیو در حال حاضر، در چه مرحله ­ای قرار دارد و دقیقا چه زمانی به نتیجه می­رسد؟

موزه­ی کاستل و کیو هر سال از یک معمار و یا هنرمند دعوت می­کند که در محوطه­ی آن، یک اثر غیر کاربردی و مشخصا نمایشی ارائه دهد. در سال 2004 از آیزنمن دعوت شد. این پروژه در حقیقت یک installation است که به گونه­ای موقت و به عنوان نمایشگاهی از کارهای آیزنمن و تحقیقاتی که وی روی شهر ورونا، انجام داده، اجرا شده است، با توجه به استقبالی که از آن شده، احتمال دارد به صورت یک اثر دائمی در موزه­ی کاستل و کیو باقی بماند. این موزه قبلا توسط کارلو اسکارپا مرمت شده و از این نظر هم بسیار اهمیت دارد. 

تلقی شما از این پروژه چیست، آیا واقعا به صورت محوطه­ ی یک موزه درمی­آید؟

این پروژه، که می­تواند پاسخی به " کندش ­های مصنوعی" باشد به گونه­ای سمبلیک به لایه­ های پنهان شهر ورونا روی می­ آورد، از این نظر که ورونا، یک شهر تاریخی است و دارای 3 لایه ­ی اساسی است: لایه ­ی دوران رومن، لایه­ ی دوران قرون وسطی و لایه­ ی دوران رنسانس. در دوره­ ی اخیر هم یک لایه ­ی مدرن، به این شهر اضافه شده است. این لایه ­ها روی هم قرار گرفته و یک پالیمسست شهری را تشکیل داده­اند. آیزنمن، این پالیمسست را طی 10 سال گذشته مطالعه کرده بود. بنابراین زمانی که از او دعوت می­شود، نمایشگاهی از آثارش را در کاستل و کیو برپا کند، در واقع یک نمایشگاه موقت آن هم به صورت " کندش­ های مجازی" در باغ کاستل و کیو طراحی و اجرا می­کند.

به نظر شما چه تشابهات و تفاوت­هایی میان پروژه ­ی کانارجیو و کاستل و کیو وجود دارد؟

آیزنمن این پروژه ­ها را با همفکری ژاک دریدا به انجام رسانده است. البته در کانارجیو، مساله ­ی کندش در شهرهای باستانی موجود مطرح بود که اینک به صورت مصنوعی و نمادین، این کار را انجام می­دهد. کار جدید آیزنمن بسیار غنی است، یعنی فقط حفاری و گذاشتن دیاگرامی بر روی زمین نیست. به تعبیر دیگر این یک پروژه­ ی کاربردی نیست و کاربرد مشخص و معینی ندارد. پروژه­ ی کانارجیو و پروژه­ ی لاویلت هر دو کاربردی بودند، مضافا این که آن حفاری مصنوعی؛ کندشی نبود که به طور همه جانبه و سمبلیک به گذشته توجه کند. توجهی که در این پروژه­ ی اخیر شده بسیار بیشتر است. این یک پروژه ­ی جامع از نظر کندش­ های مصنوعی در یک شهر واجد لایه ­های باستانی است.

آیزنمن می­گوید که در این پروژه از دریدا به سمت ژیل دلوز حرکت کرده؛ یعنی از دیکانستراکشن به فولد. چون دلوز از مفاهیم چند گانه حرف می­زند و حالا آیزنمن می­خواهد شکل­ های جدیدی را بر اساس روش فلسفی دلوز در معماری کشف کند. این در حالی است که نظریه ­ی " مفاهیم چند گانه" نزد دلوز واجد اهمیت والاتری نسبت به فولد است. این مساله­ ای است که از نظر من آیزنمن متوجه آن نیست. 

در این جا آیزنمن در واقع دارد یک بازی روان شناسانه با شهر ورونا انجام می­دهد و آن هم بر اساس دیدگاه­های زیگموند فروید و ژاک دریدا درباره­ ی تاریخ. این بازی معمارانه با روان شناسی شهر ورونا، چگونه بازی ­ای است؟

من فکر می­کنم این برداشت درست است، به این معنا که دریدا می­گوید deconstruction یعنی نفی تقابل­ های دوگانه و بدیهی. این تقابل­ های دوگانه مثل تقابل بین گذشته و آینده؛ فیزیک و تخنه: سازه و فرم، عملکرد و شکل را شالوده ­زایی می­کنیم و می­شکنیم که در نتیجه، معانی جدیدی که در طول تاریخ پنهان شده­اند انکشاف می­شود و آزادسازی آن معانی به ما کیفیت ­های جدیدی را ارائه می­کند. لایه­ های باستانی هم به همین صورت هستند یعنی پنهان کننده­ ی حقایق و واقعیت­ هایی هستند که با کندش، ما به آن واقعیت­ ها دست پیدا می­کنیم. اگر به صورت مصنوعی این کار انجام شود، حالت سمبلیک بسیار قوی به خودش می­­گیرد. در مورد رابطه­ ی این کندش­ های مجازی با روان شناسی فروید، نظر من این است که اصل مساله به داستان رومئو و ژولیت در شهر ورونا برمی­گردد. چون شهر ورونا شهری است که ماجرای رومئو و ژولیت در آن جا اتفاق می­افتد و نویسنده­ اش هم شکسپیر (1596) است این داستان را شکسپیر قبل از این که بنویسد دو ایتالیایی دیگر به نام ­های داپورتا (1530- L.Da port ) و باندلو (1554- M.Bandella ) در همان شهر ورونا آن را به صورت ساده ­تری " نوشته" بوده­ اند و این فرایند یعنی سه بار نوشتن یک داستان، یک پالیمسست را تشکیل می­دهد در نهایت این داستان آخرین بار به صورت یک تراژدی از زبان شکسپیر روایت می­شود. شاید آیزنمن می­خواهد مساله ­ای مهم­تر، یعنی عقده­ ی ادیپ را در معماری واکاوی کند. چون باز خودش در جای دیگری می­گوید: من فرزند آن آرشیتکت ایتالیایی، جوزپه ترانی هستم که خود جوزپه ترانی هم فرزند پالادیو بوده و این­ها هر کدام پدر خودشان را " کشته­ اند" تا دیاگرام جدیدی را ارائه دهند. آخرین دیاگرام از این دست دیاگرامی است که جوزپه ترانی در کومو با کازادل فاشو ارائه کرد.

یکی از معماران ایتالیایی گفته است که این نگاه تاریخی ممکن است بافت شهری ورونا را تهدید کند. از این نظر که ضمن افزودن لایه­ ای تازه به آن، به لحاظ عملکردی شهر را محدود نماید. الان برداشتی که در ایتالیا نسبت به این پروژه وجود دارد چیست؟

دو نوع برخورد وجود دارد: اول کسانی که فقط به صورت یک کار هنری موقت و یک اینستالیشن به آن نگاه می­کنند که در این صورت قضیه کاملا سلیقه ­ای می­شود. و برخی می ­پسندند بعضی خیر اما کسانی که داستان موزه را می­دانند و مساله­ ی پالیمسست شهری، لایه ­های شهر ورونا و قرارگیری این لایه ­ها را دنبال می­کنند متوجه هستند که آیزنمن دارد روی پنج سالن موزه و تعریف مجدد آن­ها به صورت پنج میدان در محوطه ­ی موزه کار می­کند. این یک پروژه­ ی زیبایی شناسانه و یا عملکردی نیست. او در واقع صورت دیگری از شهر ورونا را به نمایش می­گذارد که جنبه­ ای کاملا فرهنگی و تاریخی دارد.