پیتر آیزنمن به ایران نیامد، یک گفتمان بر گفتمان دیگر فائق امد و حوزه عمومی معماری ایران نیز مانند همیشه تماشاگر خنثی و مسکوت این کشاکش گفتمانی بود، در این میان لایه ای از مجادلات با محوریت گرایش های سیاسی پیتر آیزنمن شکل گرفت، جدا از انکه او به لحاظ فکری و بر اساس نوشته هایش به هیچ وجه پوچ گرا و مادی گرا ـ حداقل در درکی که مخالفان حضورش در ایران بر ان تاکید دارند ـ نیست، انچه در ادامه و در قالب تکه ای از گفت و گوی او با رابرت لاک می اید می تواند بخشی از نگره های او نسبت به سیاست و تاثیرش بر فرم معماری را نمایان سازد.
و البته انچه از این تکه گفت و گو برمی اید انکه، انکه پیتر ایزنمن، مانند هر معمار دیگری، دوست دارد بسازد، حتی اگر کنش معماری اش در قالب برنامه های کسانی محقق شود که با بن مایه های تفکرات او هم خوانش محتوایی نداشته باشند. انچه آیزنمن و معمارانی هم تراز او انجام می دهند تبلور تقریبا تمام قد تفکراتشان است در چارچوب برنامه های کلان مقیاس توسعه بیرون امده از دل سیاست های توسعه هر کشور یا منطقه، در این میان ممکن است قالب انچه او و امثال او می سازند با قالب کلان برنامه ای که تدوین شده هم خوانی نداشته باشد، و این تعارض می تواند در هر برنامه عملی مقرر گردد؛ درست به مانند وقتی که چپ ها در ایران از دنده راست بر می خیزند یا برعکس. مشکل ان جا رقم می خورد که مقرر می شود عمق تئوریک یک متفکر را صرفا با سطح سیاست عیار کنیم.
رابرت لاک: می توانید کمی در مورد ارتباط بین سیاست و معماری برایمان بگویید؟
پیتر آیزنمن: فکر می کنم معماری فرمی از سیاست است. من فکر می کنم معماری تبلور گزاره های سیاسی است. شکی در این مورد ندارم، همین اواخر ـ گفت و گو به سال 2004 بازمی گردد ـ در ناپل بودم و سه از اثاری که به شدت توجه من را جلب کرد اثاری بودند که در دوره موسولینی و به واسطه خواست او ساخته شده بودند. البته این بدان معنا نیست که من با موسولینی و سیاست هایش موافقم.
من کتابی نوشته ام به نام "جوزپه ترانی: تغییرشکل ها، دی کامپوزیشن ها و نقدها"، کتابی در مورد یکی از مهمترین معماران فاشیست ایتالیایی که عضو حزب فاشیست ایتالیا بوده است، کتابی که نگارشش 40 سال طول کشید. جوزپه ترانی طراح خانه فاشیست ها در کومو نیز هست، چرا من باید دست به نین کاری بزنم، اگر چه به لحاظ فکری شیفته چپ ها هستم؟
رابرت لاک: البته من چنین نگاهی ندارم اما مردم داستان را اینگونه می بینند؟
پیتر آیزنمن: درست است، بگذارید مسئله را به گونه ای دیگر بیان کنم، غالب کارفرماهای من جمهوری خواهان راست گرا هستند. کارفرمای من در اسپانیا ـ پروژه مرکز فرهنگی در سانتیاگو دی کامپوستلا ـ اخرین وزیر فرانکویی است. بیشترین ارتباط های من با راست هاست، چرا که دیدگاه ها و چشم اندازهای لیبرال ها هیچگاه جامه عمل نمی پوشد، ان ها نمی توانند با هم دست به عمل بزنند.