بیمارستان جدید ونیز، یکی از پروژه های مشهور ولی ساخته
نشده لوکوربوزیه است که فاز اول طراحی ان در سال 1965 ـ سال فوت معمار ـ به اتمام
رسید. سایت پروژه در محوطه یک کشتارگاه قدیمی در محله سن جیابه در کانارجیو واقع
شده است. طرح اولیه توسط شهرداری ونیز تایید شده بود. پس از فوت لوکوربوزیه، معمار
شیلیایی؛ گیلرمو خولیانو دی لا فونته، مدیر گروه تحقیق و طراحی اولیه پروژه به
عنوان مدیر پروژه برای تکمیل مراحل ساخت بنا انتخاب شد. پس از مدتی عناصر مدیریت
شهر تغییر کردند و ساخت پروژه برای همیشه متوقف شد.
برنامه فیزیکی طرح، متشکله ایست از یک مرکز بزرگ مقیاس با
ظرفیت 1200 تخت خواب برای بیماران بستری و بیماران بخش اورژانس. تعداد استفاده
کنندگان و طبیعت پروژه برنامه ریزی ای را طلب می کرده است که در واقع به طراحی یک
شهرِ داخلی منتج شده است و عملا مرزهای بین برنامه ریزی شهری و معماری را محو کرده
است.
اگرچه بسیاری از پروژه های شهری لوکوربوزیه در تضاد اشکار با بافت شهری پیرامون
خودشان قرار دارند و نسبت به بافت تاریخی پیرامون خود کم توجه هستند، در این پروژه
با تفسیری از رشد منطقی شهر تاریخی ونیز و مفصل بندی فضایی اش مواجه هستیم؛ نظام
جزایر نیمه خودمختار و میادین شهری campi ونیز در برنامه فیزیکی پروژه به
واسطه کریدورهایی همچون کانال های شهر از یکدیگر جدا و توسط پل هایی به یکدیگر
متصل شده اند. پروژه روحیه ای افقی دارد که از تبدیل شدن به یک مونومال مرتفع می
گریزد و بیشتر به الحاقیه ای بر بافت شهری می ماند.
اتاق
های شخصی همچون سلول ها، واحدهای مینیمالی هستند که ساختمان را شکل می دهند و
سرچشمه ساخت پروژه همچون یک کل را تشکیل می دهند. در این پروژه نوآوری رادیکالی
نمود یافته است: اتاق ها، به واسطه فقدان پنجره های پیرامونی، ابزار ایسولاسیون بی
نهایت قوی ای را شکل می دهند. نور از طریق سقف وارد اتاق می شود و بیمار می تواند
میزان نور ورودی را تنظیم نماید. با نگاهی به برش طرح با دو اتاق برخورد می کنیم
که کریدوری از میانشان می گذرد و نور کریدور از بالا تامین می شود و نور منتهی به
اتاق بیمار نیز به همین طریق. بخش استقرار بیماران در طبقه فوقانی قرار دارد و
بقیه فعالیت ها در بخش های پایینی مجموعه تعریف شده اند. طبقه ی همْ کف بر روی
پیلوت سوار شده است و ورودی ها، بخش اداری و دیگر خدمات جانبی را تامین می کند و
حتی برای ورود بیماران توسط قایق نیز پیش بینی شده است. طبقه اول اتاق های
اورژانس، دفاتر پزشکان، اتاق های عمل، ازمایشگاه ها و کلینیک رایگان را پشتیبانی
می کند.
گروه هایی متشکل از 28 اتاق و سه کریدور یک بخش مربعی را شکل می دهند و هر چهار
بخش مراقبتی که پیرامون یک مربع مرکزی تجمیع شده اند از چهار مسیر خدمات دهی می
شوند. این چهار بخش یک واحد ساختمانی را شکل می دهند که هر کدام یک نوع از خدمات
پزشکی را پوشش می دهد. ایده اساسی پنهان در زیرلایه ی این چیدمان، برقراری یک
اتصال ایده ال است بین انسان ـ که در ابعاد سلول های بیمارستانی تبلور می یابد ـ و
شهر ـ که در قالب چیدمان این سلول ها کنار هم حادث می شود و منطق رشدش ضرباهنگی از
ترکیب بندی ایست که در ساختمان تبلور پیدا می کند.
هر کدام از بخش های بنا به نوعی تکمیل کننده همدیگر هستند و این سیستم رشد عملا
پاسخی است به احتمال هایی برای اینده بیمارستان و بسترسازی برای پاسخ دهی بنا به
تغییراتی که در پزشکی رخ خواهد داد.
پروژه به نوعی بیانی منطقی و عقلانی شده از ساختارهای مارپیچْ گون حاکم بر ساختار
شهری خود ونیز است، کارکرد اساسی ان برقراری ارتباط منطقی بین میادین و کریدورهای
ونیز و تبدیل ان ها به ساختاری مدولار و قابل تکرار است که عملا هندسه طرح را نیز
کنترل می کنند.