انتخاب و قضاوت طرحی ساخته نشده و پیش رو که پرچم دار بسیاری
اتفاقات پس از خود باشد، کار ساده ای نیست. عموماً پروژه های مخاطب محور همانند
قایقی نوساز در کنار ساحلی طوفانی کارایی خود را پس از غوطه ور شدن در آب مشخص می
کنند و پروژه های معماری نیز زمانی معنا و ارزش واقعی خود را می یابند که در آزمون
مخاطب واقعی مدت زمانی را سپری کرده و بر تمامی حدس و گمان ها فایق آیند. اما انگشت
شمار پروژه هایی آنچنان راهکارهایی متفاوت و متمایز از پیشینیان خود ارائه داده
اند که اهمیت واقعی آن طرح ها تا مدت های زیادی قابل بحث و گفتگوست و رد پای آن
ایده تا سال ها در پروژه دیگران نیز قابل رویت است.
یکی از این پروژه ها کتابخانه ژوسیو از رم کولهاس در محوطه
دانشگاه فنی در پاریس است. ایده این طرح، پیوند مخزن و کتابخانه و از بین بردن مرز
مخزن و کتابخانه بدون استفاده از دیوار می باشد، برای به ثمر رساندن این ایده
سطوحی پیوسته در طرح مورد استفاده قرار گرفته است که در آن طبقات به شکل جدیدی به
یکدیگر پیوند داشته باشند. به این ترتیب یک تک مسیر تمام ساختمان را مانند یک
بلوار درونی پیچ خورده که تماشاچی را سردرگم کرده و با یک دنیا اطلاعات و کتاب و
فیلم نامه های شهری درگیر می کند به هم متصل می نماید این سطوح شهر مانند و جزئیات
ویژه کتابخانه، شبیه ساختمان های موجود در یک شهر چیده شدند تا به جای قفسه بندی
یک طبقه در بالای دیگری، بخش های مختلف هر طبقه با هم ادغام شده و طبقات بالا و
پایین با هم در ارتباط باشند.
به نقل از رم کولهاس؛ طراح پروژه: ژوسیو یک ساختمان
نیست، بلکه یک شبکهی سه بعدی است. در این پروژه، سطح حیاط را بعنوان یک فرش
جادویی انعطاف پذیر تصور کردیم. آنرا به شکل سطوح فشرده ای تا کردیم، تا هنگامی که
آن سطوح به هم میرسند، به یک شبکه تبدیل شوند. این سطوح، بعنوان سیرکولاسیون شبکه ی
ژوسیو در نظر گرفته شدند. سطوح جدید، مانند یک شهر، برنامه ریزی شده اند: عناصر
خاص کتابخانه ها، مانند ساختمان های درون شهر، در حوزه ی عمومی جدیدی قرار داده
شده اند. به جای فشرده کردن فضاها در هر طبقه، مقاطع هر طبقه، به شکلی ماهرانه،
طبقات بالا و پایین را به هم متصل می کنند. در این راه مسیری منفرد، مانند یک
بلوار داخلی کج و معوج، از کل ساختار می گذرد. بازدیدکنندگان مانند بودلر ولگرد میشوند،
بازدید میکنند و با دنیای کتاب ها و اطلاعات و سناریوی شهر فریب می خورند.
رم کولهاس که تجربه برش آزاد را در مسابقه هتل و مرکز همایش
آگادیر مراکش (1990) و ایده سیرکولاسیون پیوسته را در مرکز هنرهای معاصر روتردام
هلند (1992) و سطوح پیوسته را در ساختمان آموزشگاه اوترخت هلند (1992) داشت، در
طراحی کتابخانهی ژوسیو پاریس ایده سطح پیوسته را به اوج شکوفایی رسانده است، به
گونه ای که کلیه فضاهای کتابخانه در ادامه فضای شهر و فضایی یکپارچه و پیوسته و
پیچیده بوجود آورده است. به نوعی می توان گفت ایده پلان آزاد و ایده برش آزاد باهم
ترکیب شده اند و ساختار بسیار بدیعی بوجود آورده اند.
کتابخانه ژوسیو معماری بدون مرزی خلق نمود که با آنکه ساخته
نشد، منبع الهام بسیاری از پروژه های مطرح پس از خود گردید. پایانه بندر بین
المللی یوکوهامای ژاپن و مرکز موسیقی BBC لندن کاری از فرشید موسوی، همچنین پروژه ساختمان پزشکی دانشگاه
کلمبیا و موزه صدا و تصویر اسکوفیدیو و رِنفرو در برزیل از جمله آثار معماری با
ارزشی هستند که متأثر از کتابخانه ژوسیو به موفقیت های بسیاری دست یافتند.