بر اساس
تحقیقات ارائه شده توسط رابرت موگا
-محقق امنیت- در برنامه تد با عنوان
"چگونه از فروپاشی شهرهایی با رشد سریع جلوگیری کنیم؟"؛ "رشد سریع"
شهرنشینی در ادامه، رشد افسار گسیخته جمعیت شهرها، از عوامل افزایش جرایم و خشونت
شهری می باشد. موگا می گوید: «لزوماً اندازه یا تراکم شهرها، خشونت را افزایش نمی
دهد؛ بلکه میزان سرعت بالای شهرسازی، مسأله ساز است. من اسم این را
"شهرسازی توربو" گذاشته ام که یکی از عوامل کلیدی شکنندگی
شهرهاست. با افزایش کنترل نشده جمعیت، به همان نسبت جمعیت جوان نیز افزایش می
یابد. خُب! این عملا یک خبر خوب است که می تواند در نتیجه ء کاهش نرخ
مرگ و میرکودکان باشد اما افزایش تعداد جوانان، چیزی است که باید بدان توجه
کرد.»
بر این
اساس؛ تغییرات کنترل نشده جمعیت در شهرها و روستاها -"مهاجر پذیری شهرها و
مهاجر فرستی روستاها"-، به مثابه" افزایش تعداد جوانان" در شهراست
که از جمله دلایل گسترش نرخ بیکاری، ترافیک، آلودگی، فقر شهری، کاهش عدالت
فضایی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و منجر به نا آرامی در سطح جامعه و افزایش
خشونت و جرایم شهری و در ادامه عدم امنیت شهری می شود. یکی از راهکارهای
برون رفت از آسیب های مورد اشاره، تقویت ایمنی شهری به مثابه ایستاری میان رشته ای
می باشد.
ایمنی
شهری؛ مبحث کمتر برجسته ای در میان مباحث مرتبط با اداره شهر در میان
متخصصان علوم شهری می باشد. اعتقاد مرسوم بر این باور بنا شده است که سازو
کار های حوزه ایمنی شهری بیشتر برعهده نیروهای امنیتی و پلیس، و توام با اقدامات
سرکوبگرانه و بازدارنده می باشد. رویکرد مرسوم ِ مورد اشاره، تنها بخشی از اقدامات
مقابله با نا امنی را شامل می شود با محوریت تمرکز بر اقداماتِ بعد از وقوع، اما
رویکرد جامع و دربرگیرنده ای در تامین ایمنی شهری نیست. وعدم توجه به تمامی ابعاد
ایجاد ناامنی و پیشگیری قبل از وقوع، درآن آشکار است. آسیب هایی که ما
امروزه در شهرها با آنها مواجه هستیم در بخش سازه ای و ناسازه ای (سیاسی
،اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی) با هم مرتبط هستند مانند: فقر شهری، سکونتگاه
های کم برخوردار، آلودگی هوا و آب و خاک، تخریب محیط زیست، تخریب بافت قدیمی، فروش
تراکم، احداث غیر اصولی بناها در حوزه مسکونی، اداری و تجاری، مکانیابی نادرست،
زیرساخت های فرسوده، شهرهای منحصرا یک شیفت (شهر روز)، فضاهای جرم خیز و مشکل دار،
عدم ضمانت اجرایی قوانین شهری، مشکلات مرتبط با حمل و نقل، مهاجرت های نالازم و بی
رویه درون شهری و بین شهری، سرریز جمعیت به یک شهر و خالی شدن جمعیت در شهری دیگر،
عدم توجه به شهرهای کوچک و متوسط، عدم توجه به کسب و کارهای خردمقیاس، شهر
خودرومحور، عدم توجه به افراد کم توان، سالمندان و کودکان در شهر، بیکاری، اعیان
سازی، بلندمرتبه سازی بی رویه و غیر اصولی، عدم توجه به کیفیت آموزش، شهر کالایی
شده، بزهکاری و جرایم، دستفروشی، خشونت شهری؛ خشونت جنسی، رفتارهای پرخطر، ترویج
فرهنگ مصرفی، مصرف مواد مخدر، عدم کارایی نهادهای انتخابی، توسعه ناپایدار شهری،
عدم عدالت فضایی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و ...، که مجموعه عوامل موثر ناشی از
برساخت های انسانی (مستقیم یا غیر مستیم) در ایجاد، تحقق و تداوم
ناامنی محسوب می شوند. با این دیدگاه پی خواهیم برد مسله ایمنی شهری
باتاثیرپذیری و تاثیر گذاری بر ابعاد سازه ای و ناسازه ای، ایستاری میان
رشته ای است متشکل از دانش های مستقیم و غیر مستقیم در حوزه
شهری و تعامل میان آنها، مانند مدیریت شهری، برنامه ریزی شهری، طراحی شهری،
معماری، جامعه شناسی شهری، اقتصاد شهری، حقوق شهری، آموزش ،فنآوری اطلاعات و
ارتباطات، علوم انتظامی، حوزه های سلامت ...، و هر تخصصی که به نحوی در شهر فعالیت
دارد، درسپهر حکومت مرکزی وحکومت محلی، که توسط سازمانهای بین المللی، دولتی
و غیر دولتی، خصوصی، تعاونی و سمن وتک تک شهروندان، همراه با مشارکت و
تعامل و همکاری میان ذی اثران - "شهرسازی اجتماعی"- امکان ظهور می یابد.
اقدامات
پیشگیرانه تاثیرات بلندمدت و گسترده ای بر روی کیفیت زندگی افراد خواهد
داشت. امروزه به روشنی بانگ دعوت اجتماعی برای شهرهای امن تر و فضاهای شهری به صدا
در آمده است و شنیده می شود؛ مانند نگرانی های مطالبه محور همه کسانی که
مسئول پروژه های توسعه شهری هستند. بر همین اساس برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد
در حال پیگیری توسعه ارتقاء محور یک رویکرد ایمنی شهری است که فرهنگ پیشگیری
را در داخل سکونتگاههای انسانی پایدار و بویژه دستور
کار توسعه شهری پایدا، لحاظ کند. از ایـن رو کلیه متخصصـان حوزه هـای مطرح
شـده تا تک تک شهروندان بـه مثابه ذی اثران شهری می بایست نسبت بـه تحقـق ایمنـی
شـهری، ممارست مـداوم و توجـه کافی نشـان دهند. بـه دیگر سخن، با پیشـگیری بهنگام
می تـوان شرایط ایجـاد و تحقق ناامنی شهری را مانع شد یا کاهش داد. و به جـای
اعمال هزینه هـای پـس از ارتـکاب بـه جرایـم و ایجـاد ناامنـی بـا دامنه تاثیـر
کوتاه مـدت، با دیدگاه فراگیر و تمرکز بر پیشگیری، در ایجاد شهرهای امن تر و قابل
زندگی با دامنه تاثیر بلند مدت، سرمایه گذاری کرد.
کتاب پیش رو شامل یکصد پرکتیس در
زمینه ایمنی شهری می باشد که توسط مرکز بین المللی پیشگیری از جرم، انجمن اروپایی
امنیت شهری و برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد گردآوری شده است، جهت آشنایی مخاطب
با بخشی از راهکارهای بکار رفته و اثربخش درشهرهای مختلف با رویکرد جامع و پیشگیرانه که در پنج
بخش کلان با محوریت نسل جوان، جنسیت، توسعه شهری، بسیج اجتماعی، پلیس و امنیت، و
حکمرانی با در نظر گرفتن اقدامات سازه ای و ناسازه ای در حوزه مدیریت شهری،
برنامه ریزی شهری، طراحی شهری، معماری، جامعه شناسی شهری، اقتصاد شهری، حقوق شهری، آموزش، علوم
انتظامی، فن آوری اطلاعات و ارتباطات، حوزه های سلامت، درسپهر حکومت مرکزی و حکومت
محلی، توسط سازمانهای بین المللی، دولتی و غیر دولتی، خصوصی، تعاونی و سمن و
شهروندان به مثابه ذی اثران شهری؛ ارائه شده است. از جمله راهکارها عبارتند از:
راهبردهای کاهش خشونت در همه سطوح سنی و مکانی (مدرسه، محله، شهر)، شهر
دوستدار کودک ، مشارکت شهروندی ، اشتغال، شهر شب، شهر بیست و چهار ساعته، برنامه
ورزش نیمه شب، تاسیس مراکز فرهنگی با اهداف زمینه ای و یا ویژه، یکپارچه سازی
اجتماعی در سطح محله و شهر، بهسازی زیرساخت ها و روساخت ها، برنامه های حمایتی
برای قربانیان خشونت جنسی و خانگی، برنامه های بهداشت و سلامت، آموزش نوین معلمان
و نیروهای پلیس، مسکن اجتماعی، توانمندسازی اجتماعات محروم و زاغه نشین،
توانمند سازی زنان، امنیت زنان، شهر در برگیرنده، بهسازی، بازسازی و باززنده سازی
شهری، اقدامات ترافیکی، برنامه های آموزشی شهروندان، توانبخشی سالمندان، رصد خانه
شهری، ممیزی ایمنی محلی و خانه های ایمنی و
….
این کتاب
به مثابه نمونه ای از اقدامات مبتنی بر ایستار ایمنی شهری می باشد و جهت کاربرد دو
گروه از کاربران شهری ارایه شده است: مقامات و مسئولین در کلیه حوزه های مستقیم و
غیر مستقیم با شهر و در سطوح ملی، منطقه ای و محلی، و ذی اثران شهری. هدف آن،
ارائه یک راه حل تجویزی نیست، بلکه ابزار ایده بخشی، تفکر سیستمی و شکل دهی به
سیاست ها و راهبردها، و ایجاد گفتمانی در راستای درک صحیح و وسعت بخشی به
دیدگاه در جهت چگونگی مدل شهرهای امن تر و راهکار های تحقق آن می باشد.
متن
پیش آمده، بخشی از پیش گفتار مترجم می باشد.