نارکٌمفین / مویزی جینزْبرگ و ایگناتی میلینیس
نارکٌمفین یکی از مشهورترین و بحث برانگیزترین بناها دردوره ساختارگرایی
شوروی است. این مجتمع مسکونی واقع در کنار جاده کمربندی مرکزی مسکو، مرحله جدیدی
از تلاش ساختارگرایان برای تغییر وضعیت بشریت از طریق معماری را نشان می دهد: هر
جزئیاتی از سازه ی این ساختمان، که در سال 1932 تکمیل شده، به طوری طراحی شده بود
تا تجسمی از ایده های زندگی جمعی و اولیه، در شوروی باشد و این ایده ها را تسهیل
کند. نهایتا، ایده ی اصلیِ طرحِ بنای نارکٌمفین، به معماری خانه های جمعی مبدل
کرد.
پس از ساخت این بنا، تمام آرمان های رهایی بخشی که در طراحی ساختمان
از آنها الهام گرفته بودند، توسط رژیم استالین، به آرمان هایی "چپ" یا
"تروتسکیست" تلقی شدند، و به دنبال آن، سقوط تدریجی کمونیست ها آغاز شد.
اگرچه این اتفاق توسط مقامات به طور کلی نادیده گرفته می شد، اما این گنجینه معماری
آوانگارد، به زودی محل استقرار جامعه ای ناهمگون از خلاقانی ناپیرو خواهد شد.
سرانجام در سال 2017 کارهای مرمت و بازسازی نارکٌمفین، با حمایت
مقامات شهر مسکو، آغاز شد. این پروژه به سرپرستی الکسی گینزبورگ که نوه معمار
ساختمان یعنی مویزی جینزْبرگ بود، آغاز شد و وی ضمن رعایت طرح اصلی ساختمان، تلاش
کرد با افزودن یک سری مصالح و رنگ، فضا را به آپارتمان های لوکس تبدیل کند. تقریباً
90 سال پس از ساخت و علیرغم اختلافات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی که بین زمانِ خلق
بنا تا امروز وجود دارد، نارکمفین همچنان به خاطر اهمیت تاریخی و نبوغ معمارانه اش
مورد ستایش قرار می گیرد.
برج رٌمانیتا / اٌلِگ وِرونْسْکی، اِی میاریان، اٌ بلوگو، اِس کِرانی،
اِن رِبِنْکو، پی فِلدْمن
نمی توان گفت برج رومانیا دقیقاً شبیه یک گل است اما محلی ها آن را با
نام مستعار "آفتاب گردان" می شناسند. با این وجود، این استوانه بتونیِ نیمه
بزرگ، در خط آسمان پایتخت مولدوا جایگاه ویژه ای دارد. نحوه پیدایش این ساختمان
هنوز یک معما باقی مانده است: برخی ادعا می کنند که این بنا به عنوان یک مقر
بهداشتی برای کارکنان وزارت سازندگی در نظر گرفته شده است. برخی دیگر، ادعا می
کنند که یک هتل بوده است. حتی برخی می گویند قرار بود یک رستوران چرخان در بالای
برج قرار بگیرد. برج 23 طبقه رٌمانیتا در سال 1986 به عنوان یک ساختمان مسکونی
افتتاح شد که پاسخی در پی نیاز مبرم به مسکن در اواسط دهه 1970 بود.
از نظر معمارانه، این ساختمان سمبل قدرت حساب می شود: تمام واحدهای
مسکونی در 16 طبقه این بنا، به صورت دایره ای ساخته شده اند و توسط مرکز سازه، پشتیبانی
می شوند. هر طبقه دارای هشت واحد با دو اتاق است که به تراس دسترسی دارند و همه
واحدها توسط یک راهرو دایره ای با نور طبیعی به هم متصل می شوند. رٌمانیتا هنوز
پابرجاست و این واحدها اکنون در مالکیت خصوصی هستند. با این حال، طراحی آوانگارد
آن هنوز فضای کافی را برای بسیاری از ساکنان آن ارائه نمی دهد. به منظور توسعه
آپارتمان ها، برخی از خانواده ها شروع به ساخت بالکن های آجری موقت کرده اند که
تعادل ظریف ساختمان را تهدید می کنند. رٌمانیتا بخشی ذاتی از میراث مدرنیستی چیزیناو
است، با این حال این برج آیکونیک، شاهد تخریب تدریجی است به طوری که برای مطابقت
با استانداردهای روزِ مسکن، نیاز به بازسازی دارد.
ساختمانهای مسکونی اوبولون / بودیلاوْسکی، کولومیتس، کاتسین، موروزوف،
آیوانف، لادنی
این دو ساختمان نمادی در منطقه اوبولون در شهر کی اِف، تقریباً با
فاصله ی ده ساله از هم ساخته شده اند، اما طراحی آنها قرینه ی یکدیگر است. به دلیل شباهت آنها به گیاهان باریک،
آنها را با نام مستعار "روماشکی" یا "کوکوروزی" به معنای
"بابونه" یا " ذرت" می شناسند.
سازه ی این آسمان خراش با استفاده از قالب بالا رونده مونتاژ شد که یک
روش پیچیده استفاده از بتون برای ساختن بناهای بلندمرتبه است. کف هر یک از طبقات
برج، بر روی یک مرکز یکپارچه ی سخت و مجموعه ای از ستون ها قرار دارد که تقریباً ظاهری
شناور به آنها می دهد. در اوایل دهه 1990، این ساختمانها، لوکس محسوب می شدند و
نخبگان پایتخت اوکراین را در خود جای داده بودند. با گذشت سالها، در غیاب بازسازی
ساختمانها و نبود نظارت دولتی، صاحبان خصوصی جدید آپارتمانها شروع به اصلاح
ساختمانهای اوبولون کردند. امروزه بشقاب های ماهواره ای ظاهر نما را تا حدودی تحت
تاثیر خود قرار داده و بالکن های آیکونیکِ آن با شیشه های دو جداره پوشانده شده
اند و باعث شده است که جلوه مدرنیستی برج های کی اِف تضعیف شود.
منطقه پلوئیستی-نورد / دانیل گوج
منطقه پلوئیستی-نورد، یک دنیای کوچک مدرنیستی است: این منطقه
به عنوان یک منطقه مسکونی جمعی می شناسند و دارای حدود 10 هزار آپارتمان فضاهای زندگی است که شامل دو
مجتمع تجاری، یک مدرسه، یک کارخانه و مناظری سبز است. این مجموعه در سال 1971 در
پلویستی ساخته شد، شهری که پیرو بخارست به وجود آمده و پیرو سبک معماری دهه های 60
و 70، این منطقه با بلوک های بتونی، خطوط مستقیم و آرایش های هندسی از هم جدا شده
توسط فضاهای سبز یا فضاهای مشترک، طراحی
شده است. با این حال که از اعتدالِ معمولِ مجتمع های مسکونی جمعی دور می شویم،
ساختمان ها با شبکه های نارنجی کمرنگ و موزاییک های آبی و سبز تزئین شده اند.
سال های طلایی منطقه پلوئیستی-نورد در بخارست به سرعت کمرنگ شد: اندکی
پس از ساخت آن، پایتخت رومانی در اثر زلزله ای در سال 1977 لرزید و به ساختمان ها
آسیب زیادی وارد کرد. مجتمع آرنیزان که در حال حاضر یک کارخانه تولید پارچه است،
متعلق به یک مالک خصوصی است که ساختمان و نمای منحنی آیکونیک آن را بازسازی و حفظ
کرده است. متأسفانه، بقیه مجموعه به دلیل عدم نگهداری، در حال تخریب است و خطر از
بین رفتنِ این یادگاری نمادین از میراثِ مدرنیستِ رومانیایی را به دنبال دارد.
ساختمان مسکونی گوسْتروی / الكساندر بلوكون، وی. سولیموا
این ساختمان غیرمعمول 16 طبقه، واقع در مرکز پایتخت جمهوری آذربایجان،
به دلیل ارتفاع و شکل ذوزنقه ای غیرمعمول اش، خودنمایی می کند. این در سال 1975
ساخته شد، دوره ای که به آن "مدرنیسم
باکو" گفته می شود، زمانی که طراحی های سوسیالیستی در آذربایجان شکوفا بودند.
الكساندر بلوكون، یكی از دانشمندان درخشان که فارغ التحصیل از موسسه معماری مسكو بود،
به خاطر فرم های خاص خود مشهور بود که ساختمان گوسْترویِ او نیز از این قاعده
مستثنی نیست.
این ساختمان با نمای چند وجهی غیرمعمول خود، به آکاردئونی بتونی شباهت
دارد و طبقات بالای آن منظره ای زیبا از باکو را ارائه می دهند. متأسفانه سرنوشت
اجتناب ناپذیر ساختمانهای مدرنیست، برای این ساختمان هم رخ داد: پس از سالها فساد
و بی توجهی مقامات دولتی، همسایگان امور را به دست خود گرفته و مرمت بالکنهای
ساختمان را آغاز کرده اند. با این حال، ساختمان مسکونی گوسْتروی هنوز پابرجاست و
اگرچه نما دوباره ساخته شده است اما اتمسفرهای متنوع پیشینِ خود را حفظ کرده است.