در راستای شکل گیری پروژه و فرم بخشیدن به آن به مسایل شهری ، نحوه قرارگیری
ساختمان ، ایده ی چیدمان کاربری ها و تولید فضا های گردشی متنوع ، سازه ، فرم و
مصالح پرداختیم و برای هر موضوع راه حل و
ایده ای به شرح زیر ارائه کردیم :
قرارگیری توده روی زمین و رابطه آن با شهر
رابطه توده ساختمان و فضای خالی زمین را به گونه ای تعریف کردیم که پروژه از حالت
تفکیک 40 درصد توده و 60 درصد فضای باز خارج شود و فضاهای باز ( خالی ) زمین
با
توده ساختمانی ترکیب شوند . به این ترتیب فضاهای متنوعی شامل سطحی عمومی در غرب (پلتفرم
شهری ) و سطوح نیمه عمومی (ایوان های ورودی ) و حیاط مرکزی
(هشتی) را در پروژه ایجاد کنیم .
در راستای ارتباط پروژه با شریان های همجوار خود ، ورودی های (ایوان ها ) حجم همه در راستاهای
پرسپکتیو کوچه های اطراف زمین شکل گرفتند که موجب می شود هم از
داخل بنا به بیرون ماکزیمم امتداد
دید را داشته باشیم و هم از کوچه های
مجاور دید و دعوت شدگی به سوی ساختمان افزایش یابد .
در قسمت غربی زمین سطحی عمومی بین خیابان های اصلی جنوبی(خیابان تقویه ) و
فضاهای عمومی شمال زمین (مرکز محله) تعریف کردیم که ورودی
پارکینگ ، یک آمفی
تئاتر شهری روباز و یکی از ورودی های (ایوان) اصلی ساختمان در آن
قرار گرفته است . (تصاویر دیاگرام3)
کاربری و دسترسی های داخلی
کاربری های درخواستی پروژه را بر اساس میزان عمومی بودن و نیاز آنها به رابطه
با شهر در طبقات توزیع کردیم. به این
ترتیب گالری ، کافه و فضای آموزشی کودکان
،
کتابخانه را در تراز همکف قراردادیم که هر کدام به نوعی با فضای شهری در ارتباط
باشند . در طبقه اول فضاهای اداری و آموزشی و در طبقه دوم سالن های همایش و آمفی
تئاتر
قرار گرفتند. تمام کاربری ها و فضاهای ساختمان حول یک حیاط مرکزی ( هشتی ) ساماندهی
شده اند که دسترسی به آنها از دولابی مجزا به صورت عمودی و یک مسیر گردشی
حول حیاط مرکزی انجام می شود. (تصاویر دیاگرام1)
مسیر گردشی و گالری های عمومی
در راستای معرفی شاهنامه به مراجعین ساختمان ، مسیر گردشی جدیدی در کل پروژه ایجاد
کردیم. که این مسیر از حیاط مرکزی (هشتی مرکزی ) پروژه به وسیله یک پله ی
فیگورایتو شروع و با طی مسیر
در طبقات و حول حیاط مرکزی و گردش در
فضاهای بین کاربری ها اصلی به بام پروژه که یک آمفی تئاتر روباز است می رسد .
ساختار روایی شاهنامه در سه بخش اساطیری (از روزگار کیومرث تا پادشاهی فریدون)
بخش پهلوانی ( از خیزش کاوه آهنگر تا کشته شدن رستم و فرمانروایی بهمن پسر
اسفندیار)
و بخش تاریخی شامل (از پادشاهی بهمن و پیدایش اسکندر تا گشودن ایران به دست اعراب)
شکل گرفته است . این مسیر گردشی در طی
طریق خود در گذار از گالری
های نیمه عمومی در ساختمان ، به عنوان یک موزه تصویری -روایی- آموزشی از این
سه بخش ساختاری شاهنامه یا محلی برای هر گونه روایت دیگر می باشد که مخاطب در
طی
طریق آن از تراز همکف تا بام ، علاوه بر
درک فضاهای متتنوع پروژه با شاهنامه و مطالب آن آشنا می شود . (تصاویر دیاگرام2)
مصالح و فرم :
معماری که نمایانگر موضوع پروژه باشد به گونه ای باید وزن تاریخ را نمایانگر
باشد و در عین حال معاصر و حتی بی زمان باشد . نمایش خصلت باستانی این معماری ، زبان
معماری پروژه را شکل داد .
استفاده از هندسه قوس ها و طاق ها
علاوه بر تولید قابلیت های سازه ای در استفاده از دهانه های طولانی ، ارجاعی به
معماری سنتی ایران است و تغییر هندسه قوسها در مقطع
، در ورودی ها وایجاد پرسپکتیو های رمز آلود و دید
های غیر مستقیم ، به نوعی طرح را معاصر می کند . که این از نو چیدن مناسبات هندسی معماری قدیم در ساختاری
هندسی
جدید ، مفهوم ارجاع تارخی را به قدری مخدوش میکند که به یک بی زمانی در اثر دست
یابد.
استفاده از آجر به عنوان اولین عنصر پیش ساخته معماری و ترکیب آن با قابلبت
های چیدمان جدید پارمتریک در معماری موجب شکل دهی فرم های جدید منشعب شده از قوس
های معماری شد .
هندسه و سازه
ساختمان حول یک حیاط مرکزی (هشتی ) شکل گرفته است .جابجایی راستای هندسی ورودی
ها (طاق ها ) از سمت حیاط مرکزی در پلان به گونه ای ایست که کاربر در ابتدا داخل
حیاط را مشاهده نمی کند بلکه با یک فضای ورودی ایوان مانند روبرو است که یک سر آن
به سمت شهر می باشد و طرف دیگر آن در حیاط مرکزی گشوده می شود . علاوه بر
این ارتفاع طاق ها در مقطع نیز
متفاوت می شوند و بر اساس مکان طاق در ورودی های جنوبی و غربی ارتفاع بلندتر و در
ورودی های شرقی و شمالی که دسترسی محلی تر می
باشد ارتفاع کمتر است و در نهایت به
سمت هشتی مرکزی همه به یک ارتفاع می رسند .این ساختارزدایی هندسی از راستای مسیر
ورودی در پلان ومقطع، نحوه ورود و درک
حجم
ساختمان را رمزآلود تر می کند . (تصاویر دیاگرام7)
سازه پروژه شامل دیوارهای برشی در امتداد حجم های ساختان می باشد که از هشتی
مرکزی شروع و به سمت بیرون گشوده می شوند ، طاق های تراز آخر بر روی این دیوار
های
می نشینند و طاق های ورودی نیز هر کدام بار فضاهای بالایی خود را به این دیوارها
منتقل می کننند و امکان ایجاد دهانه های سازه ای بزرگ را در قسمت ورودی فراهم می
آورند . همچنین در تراز آخر فرم طاق ها و هندسه آنها امکان ایجاد دهانه های سازه ای
بزرگ برای سالن های همایش و فضاهای عمومی مرتبط با آنها را فراهم می کند. (تصاویر
دیاگرام6)
طرحان :
آرش علی آبادی ، فرزانه شهریاری، مهسا
مظهری
همکاران طراحی :
نینا بدیعی ، مهرسا حسینی ،
سپیده میر شمسی