موزه هنر و باستان شناسی اشمولیِن1 اکسفورد توسط معماران ریک مَتِر2 تعمیر و بازسازی شد. از ساختمان اصلی قرن هفدهم موزه هنر و باستان شناسی اشمولین در دیکشنری جهانی انگلیسی3 ، به عنوان ساختمانی مرتب و منظم در شهر اکسفورد یاد شده است. ریک مَتِر به عنوان یک مدرنیست دقیق و منظم، با نمایش یک طرح خوشقریحه و هنر شناسانه که در آن یک نوع معماری- مشابه بازی جِنگا 4- با خلق یک شبکه متوازن دقیق از فضای پروخالی پیشنهاد داده، جاه طلبی خود را نشان داد.
هزینه 61میلیون پوندیِ تبدیلِ موزه اشمولیِن پس از بازسازی موزه گِرِیت کُرت6 بریتانیا بدست نورمن فاستر5، بزرگترین پروژه بازسازی کاربری های فرهنگی ایی بود که انگلستان به خود می دید . گسترش ساختمان چارلز کاکرل7 موزه در قرن نوزدهم، فضای نمایش موزه را دوبرابر کرد. مَتِر و معمار پروژه، استیوارت کید8 مجموعهای از پل ها،گالری هایی با جزئیات پیچیده، تغییرات ماهرانه در نور پردازی هر حوزه و پوشش های فضایی ایجاد کرده اند.
این فرایند یک توالی بصری پیچیده از حجم های مختلف فضا ها را تولید می کند.در یک نگاه حداقل چهار فضای نمایشگاهی و دو پل در طبقات مختلف با هم ارتباط دارند.این معماری، مزهای ادیبانه را در هم شکسته و از استراتژی نوینی برای نمایش پشتیبانی میکند: تقاطع فرهنگ ها، تقاطع زمان. تقریباً شبیه رویارویی با شخصیت مُسیو هیولتِ9 ژاگ تاتی10 در حالتی مبهوت و متحیر است.
چند روز قبل از بازگشایی موزه اشمولین، اندرو همیلتون معاونت جدید دانشگاه آکسفورد، گفت:"من انتظار مواجهه با مکانی را داشتم که در گذشته محاط شده باشد؛ اما در واقع چیزی که مشاهده کردم، مکانی بود با کشش به سمت آینده."
این موزه از ساختمانی نئو کلاسیک به بخش های مدرن تغییر ماهیت می دهد که ساختار پرآگماتیک آن وابسته به دو محور است؛ از پیش به پس، در حالی که محورهای متقاطع آنها را به هم متصل می کنند. و دو راه پله که از میان تمامی شش طبقه موجود رو به بالا پیش میرود. استفن گرین برگ12 از گروه متافور13 حالت نمایش در گالری ها را طراحی کردهاست . او با استفاده از برنامه سه بعدی سازی پیرانسی14، فضای داخلی را مدل سازی کرد؛ جعبههای نمایش الماس-مانند کنتراست نور و سایه قابل تأملی به فضا اضافه کرده است.
در قلب این گستره یک دهلیز مرکزی درخشان با اندود پرداخت شده و نقوش کمرنگ ، که درون آن نرده فولادیِ پر تلاءلوی یک راه پله نامتوازن خود نمایی می کند و لحظه ای از یک معماری دراماتیک منحصر به فرد را نمایش می دهد؛ تنها مکانی در این گستره که فضای حجمی به تنهایی احساسات را تحت تأثیر قرار می دهد.
از اینجا می توان سرامیک های اسلامی و اروپایی، وسایل خریداری شده از شرق دور، لباس کامل یک سامورایی و جوشن آن، سفال مِی ایجی15(دوره تاریخی ژاپن در قرن نوزدهم ) و قسمتی از یک در مزیّن، حکاکی شده و گل میخ دار هندی بوسیله تی ای لاورنس16 را مشاهده کرد. اما از این دست موقعیت های چند وجهی، تقریباً در هر جای این مکان تجربه می شود: این معماری یک استراتژی موزه داری در قبال نمایش نمونه هایی از فرهنگ های مختلف، اما از دورههای تاریخی یکسان را ارایه می دهد.
این حالت، در سال 1710 بازدید کننده المانی از طبقه اجتماعی بالا را عصبانی می کرد زیرا که او حضور عوام را در موزه ای که متعصبانه به روش معمول انگلیسی،باهرچیز سرو کار داشت را تقبیح می کرد. کابینه مَتِر هم اکنون با یک موفقیت شناخته شده است. اما این روشِ طبقه بندی،موزه دارهای اشمولیِن را به چالش می کشاند در حالی که ممکن است بزرگ ترین مزیّت آن باشد.
گفتگویی با ریک مَتِر،به عنوان مدیر معماران ریک مَتِر:
ایا شما تعجب می کنید که نیمی از پروژه های انتخابی امسال در ریبا استرلینگ از موزه های ساخته شده است؟
نه،گرچه کمی تصادفی به نظر می رسد که هر سه پروژه طولانی باید در یک سال تمام شوند.
در هنگام کار با قدیمی ترین موزه بریتانیا با چه چالش هایی روبرو شدید؟
دو برابر کردن فضای نمایشگاهی در سایت و ایجاد 39 گالری جدید، درحالی که تأمین فضای جدید برای بازدید کنندگان و کارکنان موزه با درک واستفاده راحتتری همراه باشد بسیار مهم بود.
البته حفاظت اشیاء مجموعه های تاریخی و ارائه دوباره آنها با روشی جدید و منسجم هم اهمیت ویژه ای داشت.
چگونه هم به بافت مهیج موجود احترام گذاشتید و هم مدل خود را اجرا کردید؟
ما تحقیقات تاریخی مفصلی انجام دادیم تا دریابیم چه چیزی برای نگهداری اهمیت دارد. طرح اصلی کوکِرل هم در پلان و هم در برش به صورت Uشکل از گالری های دو برابر شده، با مقیاس مشابه کامل شده است. به طوری که دو محور در تمامِ گستره ی مکان به یکدیگر ارتباط دارند.
دو دهلیز جدید به دو محور خاتمه می دهند ونور طبیعی را به پایین ترین قسمت هدایت می کنند در حالی که منظره هایی از بالای شهر ارائه می دهند و راه پله ها از میان این دهلیز شروع می شوند. گالری های بالا و پل ها به سمت راه پله ها باز می شوند و به منظره ای بلند از پشت ساختمان اصلی کوکِرل ارتباط دارند.
استراتژی درک شده توسط شما وطراح نمایشگاه برای اشمولیِن را توصیف کنید و اینکه چه رابطه ای با طراحی موزه در آینده دارد؟
با تامین تمام راه ها، طبقات وگالری هاکه بصورت بصری با یکدیگر پیوند دارند، ایده "تقاطع فرهنگ ها و تقاطع زمان ها" به عنوان کانسپت نمایشگاه و با کیفیت یک هدف خردمندانه عملی شد. این یک ساده گرایی عالیست، موضوعی که باید طرح هر موزه ای را که شامل مجموعه های فرهنگی وتاریخی است تحت تاثیر قرار دهد.این کیفیت، تدریسی الهام بخش را به دنبال دارد ودیدار کنندگان را وادار به کشش به سمت ادراکی تاریخی، تحریک حس کنجکاوی وایده های جدید می کند.
فرآیند مدل سازی وطراحی چنین شبکه ی پیچیده ای از فضاها را چگونه توصیف میکنید؟
با داشتن نقشه های تنظیم شده و مدل سازی های کامپیوتری،ما یک مدل مطالعه گسترده شامل ابزاری فوق العاده برای بررسی ، توسعه و تغییر فضاها وهمچنین قرارگیری هر یک از مجموعه ها در مکان مناسب خود ساختیم.
تجربه آخر شما در سال 1998 نامزد دریافت جایزه استرلینگ بود،آیا برای شما کسب این جایزه اهمیت دارد؟
به شدت مهم است. به عنوان مهر تاییدی بر کار استثنایی تیم طراح و همکاران ما، متافور و حامیان اصلی در این پروژه می باشد.
1. Ashmolean Museum2. Rick Mather3. The New World of Words4. Jenga
5. Norman Foster6. Great Court7. Charles Cockerell8. Stuart Cade
9. Hulot10. Jacques Tati11. Andrew Hamilton12. Stephen Greenberg
13. Metaphor14. Piranesi15. Meiji pottery16. TE Lawrence
منبع: آرکیتکچرال جورنال